drijf op de Zilkerweg 19) is nooit gevorderd.
Hij herinnert zich wel dat er één bunker van
baksteen was, en die kwam na de oorlog goed
van pas.
Schijnvliegveld
In zuidelijke richting, op de weilanden die
eigendom waren van de kerk en van de fa
milie Barnaart, legden de Duitsers een 'schijn
vliegveld' aan dat liep van het aloude Kerke-
pad tot aan de Margrietenlaan. Achter de kerk
lagen ook nog, op de plaats waar nu de stal
van boer Leen Smit staat, een militaire barak
voor ongeveer zeven man personeel en een
schuilbunker. Met deze nieuwe buren was
pastoor Van der Eem niet erg ingenomen.
Het boerenbedrijf moest voor de bezetters pe j00r ge
wijken. Arie Smit, de vader van Leen, die des
tijds in een houten boerderij aan de Kerkweg
woonde (in 1970 afgebroken) moest zijn vee
vanwege 'het vliegveld' elders onderbrengen. Dit gold ook
voor Arie de Wilde (Doodweg 24/28) en voor zijn neef
Cor de Wilde (Doodweg 1 8). Wel stonden de Duitsers hen
toe het schijnvliegveld te maaien.
Noordelijk langs de kerk groef men tot aan de Doodweg
een brede sloot en voorzag deze van een omheining. De
Vogelenzangse Watering en de slootjes werden gedempt.
Later plaatste men hier boomstammen van diverse grootte
en verbond deze met elkaar door prikkeldraad. Aldus wilde
men voorkomen dat er vliegtuigen konden landen.
Over dit vliegveld liep een rails, waarop men 's avonds een
verlicht houten vliegtuig verplaatste. Samen met een nep-
hangar in de richting van de Margrietenlaan, had dit alles
uiteraard tot doel de geallieerde vliegers te misleiden.
In de publicatie Lezen in het Duin, zijn het totale oppervlak van
'het vliegveld' en het traject van de rails in kaart gebracht.
Het vliegveld is tot ver in de oorlog in stand gebleven -
waarschijnlijk tot Dolle Dinsdag (5 september 1944) toen
vele Duitsers Vogelenzang verlieten. In de daarna volgende
hongerwinter hebben de boomstammen nog goed dienst
gedaan om de kachel te kunnen stoken.
Het Stroje Dorp
Bij de duinen zou 'Het Stroje Dorp' zijn aangelegd om de
geallieerden het idee te geven dat hier woningen waren ten
behoeve van het personeel van het vliegveld. Of dit zo is, is
bij de Vogelenzangers zelf niet bekend, voor hen was het
immers verboden gebied. De erbij gelegen boerderij Dood
weg 15 was, zo vermeldt Carin van Riessen in haar boek,
door de Duitsers gevorderd.
Duitsers omstreeks eind maart 1945 opgeblazen startbaan voor raketten bij villa
'De Schapekamp' aan de Beltslaan, Vogelenzang. Opname april 1945.
Versterking van de kustverdediging
Vanaf 7 november 1942 werd een deel van de woningen
bij de Amsterdamse Waterleiding ontruimd om landin
waarts de Atlantik Wall uit te kunnen breiden en in 1944
volgde een reeks maatregelen ter versterking van de kustver
dediging. Om SS-troepen te huisvesten ontruimde men alle
huizen aan de Bekslaan en aan een deel van de Vogelen-
zangseweg - vanaf de S-bocht tot de openbare lagere school.
Men groef langs wegen zandbunkers om hier bij aanvallen
voertuigen te kunnen verbergen. Op onder meer Leyduin
legde men bunkers aan. Wat later, begin 1945, volgde de
aanleg van vier lanceerinrichtingen voor VI en V2's: achter
het koetshuis van Leyduin (de betonnen plaat is nog aanwe
zig), op Woestduin, bij de villa Schapenkamp aan de Beks
laan en bij Huis te Vogelenzang. De lanceerplaats aan de
Bekslaan is daadwerkelijk gebruikt, de andere niet.
Overigens verliepen die lanceringen niet altijd succesvol.
Verscheidene van deze projectielen kwamen in en tegen het
duin neer. Eén V1 ontplofte al noordelijk van de kerk op de
weide van boer Dirk Hulsbosch. Dit weliswaar zonder per
soonlijke ongelukken teweeg te brengen, maar wel met als
effect dat de gebrandschilderde ramen van het priesterkoor
volledig werden vernield.
Bronnen:
Verschillende publicaties en archiefmateriaal, beschikbaar gesteld door de
familie L.J. van Emmerik, Co Groskamp en Carin van Riessen.
Ons Bloemendaal, 28e jaargang, nummer 3, herfst 2004
15
