K A B I N E T
Uit de Bioemendaalse
boeken kast
NED E R L ANDS C H E
O U T H E D E N
E N
G E Z I C H T E Ni
Van en door Wim van Luyken
Verzamelen (ook van boeken) is een 'ziekte', die mij voor
een 'behandeling' ooit in Engeland deed belanden. Met
twee andere lotgenoten-boekverzamelaars (Ab van der Steur
en Wim Cerutti) was een reis uitgestippeld langs boeken
markten, antiquariaten en naar het onvermijdelijke boeken-
stadje Hay-on-Wye. Ik had ten opzichte van mijn metgezel
len met mijn verzamelgebied een handicap, want wie zoekt
nou in Engeland naar boeken over Haarlem en omgeving!?
Tot aan de laatste dag van de overigens genoeglijke trip had
ik dus ook nauwelijks iets van betekenis gescoord. Een
enkele uitgave over Frans Hals, maar het stelde niets voor in
vergelijking met de talloze plastic tasjes van de twee ande
ren. In York stapte ik als eerste een antiquariaat in en vroeg
voor de zoveelst keer: "do you have any books on Holland?"
De boekhandelaar kwam terug met een boek in perkamen
ten band. Ik kon mijn opwinding nauwelijks verbergen!
Voor mij lag het 'Kabinet van Nederlandsclie outlieden en gezichten, ver
vaten in 300 Konstplaaten, verzamelt, getekent en in 't koper gebragt door
den Konst-ryken Abraham Rademaker. Met een korte Bschryving der zelve in
het Duitsch, Fransch en Engelsch'. Uitgegeven in 1725 in Amster
dam bij Willem Barents, boekverkoper aan de Nieuwe
Voorburgwal, over de Nieuwstraat. En belangrijker nog: het
was het tweede deel, waarin juist Kennemerland voorkomt.
Met liefst 1 50 etsen van 7 bij 10 centimeter. In 'Harlemia
Illustrata, Haarlem en Zuid-Kennemerland in de prentkunst'
samengesteld door Ab van der Steur, staat over dit werk van
Abraham Rademaker (1676/77-1735) te lezen: "Abraham
Rademaker was de voorloper van de 18e eeuwse generatie topografische kun
stenaars. In het eerste kwart van de 18e eeuw stond de topografische produc
tie vrijwel stil. Met Rademaker begon echter een tweede golf, die tot in de
Franse tijd zou voortduren. Hij heeft niet alleen naar eigen aanschouwing
gewerkt, maar ook vaak naar oudere, soms later verloren gegane afbeeldingen
gekopieerd". Diezelfde Ab van der Steur had razendsnel door
wat ik in mijn handen had. Mijn onderhandelingspositie
werd er niet beter op, toen hij in mijn oor fluisterde: "als jij
het niet koopt, dan is het voor mij". Zo een verzamelaar al
een vrije wil heeft bij een echte vondst, dan had ik nu zeker
in geen enkele keuze meer. Een tegenvaller was dat de anti
quaar heel goed wist wat het boek waard was, al bekende
hij eerlijk dat hij geen notie had waarom hij het op een
Engelse veiling had aangeschaft. Dat drukte de prijs niet,
maar u begrijpt: het boek ging als een heuse trofee mee
(terug) naar Nederland. Curieus is dat Bloemendaal zelf in
het boek niet voorkomt. Het dichtst bij komt een gezicht op
Haarlem vanaf de Overveenseweg Zijlweg). Daarnaast is
VAN
Vervat ia 300 KONSTPLAATEN, verzamelt,
getekent en in 't koper gebragt door den
Konft - ryken
ABRAHAM RADEMAKER,
Met eene korte Befchryving der zelve
in het DuitfihFranfch en Engelfch
Te AMSTERDAM,
WILLEM BARENTS., Bockverkooper op den.
Nieuwezyds Voorburgwal, over de Nieuwftraat, 1715,
er een afbeelding van het Huis te Brederode omstreeks 1695
en geografisch dichtbij is ook het Huis te Kleef met twee
afbeeldingen die de staat van de ruïne in 1600 en in 1661
laten zien. In totaal zijn er zo'n 25 etsen die gezichten van
Midden Kennemerland tot in de Bollenstreek in beeld bren
gen. Het is een trots bezit met een extra dimensie door de
vindplaats en de jaloerse blikken van mijn reisgezellen.
Nederlandfche OUTHEEDEN en GEZIGTEN.
OVERVEENSF. WEG en ZEYL-POORT Wt .Kurlem.
Ons Bloemendaal, 29e jaargang, nummer 2, zomer 2005
21
