IVIet Van Loon naar Buiten
Door Joan Patijn
Buitenplaatsen speelden bij de familie Van Loon, zoals bij alle voorna
me families in Nederland, een belangrijke rol. Van mei tot september
verruilde men de woonhuizen in de stad voor de buitenplaats. Willem
van Loon, telg uit een van oorsprong Brabantse familie, was in 1602
een van de mede oprichters van de VOC. Vanuit Rotterdam waaierde
de familie uit naar Haarlem, Leiden en Den Haag en natuurlijk naar
Amsterdam.
ook de families Backer en Van Loon beschreven. Tevens
besteedt Post aandacht aan de twee vrolijke schilderijen van
Jan Kamphuysen, die het genoeglijke familieleven van Jan
en Maria van Loon-Backer op hun buiten Hartenlust in
1 795 heeft vastgelegd. Deze schilderijen werden in 1953 bij
Mak van Waay geveild. Gelukkig heeft het Amsterdams
Historisch Museum ze toen kunnen kopen. Dat beide schil
derijen nu als langdurig bruikleen in Museum Van Loon te
bewonderen zijn, was aanleiding voor de zomertentoonstel-
ling 'Hartenlust Met Van Loon naar buiten' tot 26 september
2005 in Museum van Loon in Amsterdam.
Zoon Hans Van Loon (1577-1658) was een van de belang
rijkste kooplieden van de stad Amsterdam. Zijn familie be
woonde steeds meer grachtenhuizen van aanzien en kwam
door aankoop, huwelijk en vererving al snel in het bezit van
de nodige buitenplaatsen in de buurt van Lisse en Hillegom.
In de 1 8 de eeuw bezat de familie Van Loon buitens aan de
Amstel en aan de Vecht en kwam zij ook in Bloemendaal te
wonen. Eerst op de 60 hectare grote buitenplaats Leyduin
aan de trekvaart van Haarlem naar Leiden en daarna op
Hartenlust in 'De Buurt van Bloemendaal'. Hoewel zij wel
investeerden in statige familieportretten hebben de Van
Loons helaas weinig afbeeldingen van hun eerste buiten
plaatsen nagelaten. Wij
weten dan ook niet hoe
Leyduin er in de 18 de
eeuw heeft uitgezien
toen het bewoond werd
door het echtpaar Van
Loon-Backer. Hun zoon
Jan trouwde in 1775
overigens ook met een
meisje Backer.
Maria Backer erfde in
1779 het buiten Har
tenlust van haar vader
Henrick Backer. Deze
vermogende Amster
damse regent had Har
tenlust in 1767 gekocht
om er met zijn vrouw en
vier kinderen de zomers
door te brengen.
Aan de geschiedenis van
Hartenlust heeft de Bloe-
mendaalse auteur Wim
Interieur Hartenlust
Conservator Tonko Grever citeert over Hartenlust o.m. de
veilingcatalogus van 1 767, toen Henrick Backer de buiten
plaats verwierf. "De veilingcatalogus geeft een goede be
schrijving van het huis. Zo was de hal voorzien van een wit
marmeren vloer, de belangrijke vertrekken waren voorzien
van lambrizeringen en de hoofdslaapkamer was bespannen
met goudleer. Op de verdieping bevonden zich vijf slaapka
mers, twee dienstbodenkamertjes, twee kleerzolders, een
turfzolder en een vliering. Voor 1767 had het buiten naast
de bestaande baroktuin een slingerbos gekregen. Ten be
hoeve van de tuin had de vader van Maria Backer op de
oyer efe tf/oo/e.TCom met ^i/ne terrassen naeA
Ziet tSjparérz, tJtZ/i/o' te JC/ee/ e/i de- <fü?dt JdherZem.
di/e die ebrand ZBajs/v? a vee se,? dér rassen yen? /e
d&aame./cn. 'tfti/son de C/eyes et Az ?'/ZZe d'Jihr/em
8z.
Post in 1988 een tijk Vergezicht vanaf de grote kom en de terrassen van Hartenlust, in barokstijl aangelegd door Adriaan Speelman voor de
geïllustreerd boek ge- toenmalige eigenaar Jan Jeronimus Boreel (1684-1738). Hij kocht Hartenlust in 1722. Gravure uit Het Zegepralent
wijd; daarin worden Kennemerlant, Andries en Hendrik de Leth, Amsterdam, 1730.
Ons Bloemendaal, 29e jaargang, nummer 2, zomer 2005
5
