Voormalig Station
Vogelenzang
Door Peter de Natris en Ina Mostert-Stam
Belichtten Lou van Emmerik en later ook Henri Spijkerman in dit
tijdschrift al eerder het station Vogelenzang, het oudste spoorwegsta
tion van onze gemeente, de recente restauratie ervan noopt tot een aan
vulling.
De eerste trein in Nederland reed in 1839 op de lijn
Amsterdam-Haarlem. Een paar jaar later trok de Hollandsche
IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) dit traject door
naar Leiden. Met het oog op een snelle verbinding tussen
Amsterdam en Rotterdam, beperkte de HIJSM het aantal
stopplaatsen. Toch kregen vrijwel alle dorpen aan deze lijn
uiteindelijk een eigen station. Dat van Vogelenzang werd in
juni 1842 opengesteld. Het omvatte een houten plaatskaar-
tenkantoor, een wachthuisje en een woning. In 1881 kwam
het huidige stenen bouwwerk ervoor in de plaats.
beleefde het station zijn hoogtij. In nauwelijks meer dan een
week arriveerden op de extra aangelegde perrons, ten noor
den van de overweg, meer dan 600.000 reizigers - deelne
mers en bezoekers.
In Wereldoorlog II vermindert de betekenis van dit station.
In 1942 stopt men het personenvervoer maar het goederen
transport wordt nog geruime tijd verricht. In de oorlogsja
ren verzond men hier oorlogsmaterieel naar het front in
Rusland: tanks en auto's van nabij gestationeerde legeron
derdelen. Ook na de bevrijding gaat het goederenvervoer,
zoals het lossen van kolen, nog enige tijd door.
Vanaf september 1944, wanneer het stakende spoorwegper
soneel het station verlaat, wordt het gebouw verwaarloosd.
Volledig leeggeroofd treft men het later aan.
De bestemming blijft nadien lang ongewis. Sloopplannen
van de Nederlandse Spoorwegen worden afgewisseld met
pleidooien, met name van de gemeente, waarin men aan
dringt op het hervatten van de functie als station. Dan is er
weer sprake van leegstand vair het gebouw, dan weer gaat
de NS over tot verhuur - bijvoorbeeld van de twee wönin-
Na hoogtij de achteruitgang
Toen in 1937 in Vogelenzang de
befaamde Wereldjamboree plaats vond,
Voorgevel, gezien in zuidelijke richting. Prentbriefkaart, omstreeks 1930 (collectie Leen van Berkel)
Andere halteplaatsen
De HIJSM stond soms ook extra stopplaatsen toe. Zo treft
men omstreeks 1870 een bijzondere regeling voor mr.
Willem van der Vliet, commissaris bij deze maatschappij,
om het hem gemakkelijker te maken zijn villa aan de
Bekslaan te bereiken. Indien in de dienstregeling
Vogelenzang niet als stopplaats voorkomt, stapt hij in
Amsterdam in de laatste wagon. Die ontkoppelt men kort
voordat de trein het station bereikt, het rijtuig verliest dan
vaart en komt vervolgens tot stilstand. Van der Vliet rest dan
slechts een korte wandeling naar Casa Nuova (later: Casa
Carmeli)
In 1891 volgt nabij Woestduin de halte Mannepad, waar
mee de HIJSM tegemoet aan wensen van invloedrijke men
sen die op of nabij dit landgoed woon
achtig zijn. In 1902 volgt de halte
Woestduin, vooral ten dienste van het
groeiend aantal bezoekers van de paar
denrenbaan op Woestduin. Wanneer in
1909 de gemeente deze rennen verbiedt,
onder meer vanwege het gokken en
drankmisbruik, wordt deze halte niet
opgegeven. Dat gebeurt pas omstreeks
1928, na het openstellen van het station
Heemstede-Aerdenhout.
Voorgevel met gerestaureerde uitbouw, maart 2005
Ons Bloemendaal, 29e jaargang, nummer 3, herfst 2005
25
