De ramen van Jaap Weijand in het Kennemer Lyceum Door Guido van Rijn Jaap Weijand (.Amsterdam, 1886 Castricum, 1960) was een schilder uit de Bergense School die zich vanaf september 1924 ook bezighield met de glasschilderkunst; toen kreeg hij namelijk de opdracht om een negendelige raamgroep voor het trappenhuis van het Kennemer Lyceum in Overveen te vervaardigen. Toen het nieuwe gebouw in januari 192S feestelijk werd geopend, was de kunstenaar nog niet klaar met de ramen. In een brief van 4 januari 192S aan het bestuur, met afschrift aan architect Ed. Cuypers (1859-1927) legt hij uit waarom: "Het blijft nu eenmaal het verschil van kleur op papier en breking van lichtsterkte door gekleurd glas." Ieder stuk glas moest in de werkplaats van Willem Bogtman in Haarlem apart worden gebrand. Weijand stelde tekenin gen ter beschikking die op de dag van de opening konden worden opgehangen op de plaats waar de ramen zouden komen. volgt gegroepeerd: - Kennis is macht (3) - Kristallisatie v.d. waarheid (9) - Opoffering Eenvoud (6) - Kracht Zelfkennis (2) Geloof Vriendschap Vertrouwen (8) - Devotie Liefde (5) - Jeugd (1) - Wijsheid Traditie Deugd (7) - Jeugd (4) De ramen dienen van onder naar boven bestudeerd te worden (zie pagina 15). De linker ramen verbeelden het levenspad van de jongen, de rechter dat van het meisje. De middelste ramen tonen waardoor zij beiden gevoed worden in de drie fasen; hier moet men dus horizontaal lezen. De mannelijke Jeugd bestijgt de trap des levens om te komen tot: Kracht (uitgedrukt door zware lichaamsbouw en schouder breedte) en Zelfkennis (uitgedrukt door schouwing in de spiegelende put). Het uiteindelijke doel is te beseffen dat: Kennis is Macht. De mannelijke figuur die beide begrippen uitdrukt draagt dan ook een boek en een zwaard. De vrouwelijke Jeugd neemt kleinere stappen op de trap des levens dan haar mannelijke tegenhanger. De figuur van het meisje straalt vrolijke levenslust uit, weergegeven door de Schilder en glazenier Zoals Kasper Niehaus in 1926 in Elsevier's Geïllustreerde Maand schrift schreef: "Waar Jaap Weijand als schilder, als idealist der ruimte, het licht uit de kleur doet schijnen, daar laat hij als glazenier, als vlakschilder, de kleur tooverachtig als juwelen flonkeren in het daglicht, dat hij hierdoor verandert en een onal- ledaagschen luister bijzet." Weijand was een leerling van Antoon Derkinderen (1859- 1925). Hoewel Derkinderen stierf voordat de ramen voltooid waren, was hij onder de indruk van het Jaap Weijand in zijn atelier, met achter zich de schilderijen voor de ramen 2, 7 en 8 (1925) "uitmuntende" ontwerp. Iets in (foto archief Kennemer Lyceum) deze geest en van deze omvang had hij van zijn leerling nog niet gezien. Het was de bedoeling van Weijand dat de schooljeugd van het Kennemer Lyceum steeds wanneer zij de trap op- of af ging, geboeid zou zijn door het wisselende kleurenspel. Om de leerlingen te vormen, offerde Weijand een strikt versie rend ontwerp op aan een meer illustratieve voorstelling. De negen ramen De negen ramen hebben alle een onderschrift en zijn als duiven, het paard, het springende hert en de schapenwolk jes. Het meisje moet komen tot: Devotie (een knielende vrouw gehuld in blauw met een gebedsboek in de hand) en Liefde (in een rood gewaad met de handen teder voor de borst) De vrouw streeft uiteindelijk naar Opoffering (zij schenkt haar hart weg) en Eenvoud (de dienaresse als slippendraag- ster) Ons Beoemendaal, 3 Ie jaargang, nummer 1, voorjaar 2007 13

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Ons Bloemendaal | 2007 | | pagina 13