Decoratief spel met licht
Door Leo van Breda
De toepassing van glas in lood staat weer volop in de belangstelling.
Dat merk je niet alleen aan de grote interesse voor hobbymatige
cursussen in deze techniek, maar vooral aan de toegenomen vraag naar
het vakmanschap dat ambachtelijke ateliers bieden. De Haarlemse
firma Schmit is zo'n atelier.
"We hebben nog veel bijzonder glas staan dat mijn vader indertijd aanschafte."
Als ware kunstenaars restaureren ze er sinds 1935 eeu
wenoude panelen maar de vervaardiging van eigentijdse
ontwerpen is eveneens hun specialiteit.
Het atelier is niet moeilijk te vinden: in het centrum van
Haarlem in een dromerig straatje dat onwillekeurig aan
de prenten van Anton Pieck doet denken. De sobere gevel
straalt rust en eenvoud uit.
Eenmaal binnen is het al niet anders: de sfeer roept asso
ciaties op met een vooroorlogse drogisterij waar vriendelijk
heid en kalmte nog vanzelfsprekend waren.
Het licht van tl-armaturen schijnt door verschillende glas-
in-loodpanelen heen. Luttele meters verder staat een forse
werktafel. Vol concentratie wordt een nieuw paneel in elkaar
gesoldeerd. Firma Schmit is een typisch voorbeeld van een
kleinschalig bedrijf waar de kennis steeds van vader op zoon
werd overgedragen.
Het begon allemaal in 1935 toen de
zaak door de eerste generatie Schmit
werd opgezet. Zijn zoon Kees nam
het bedrijf in de jaren vijftig over en
sinds een tiental jaren vertegenwoor
digt diens zoon Michiel de huidige
generatie. De opzet van de onderne
ming is door de jaren heen beschei
den gebleven. Op dit moment prijkt
de naam van slechts één werknemer
op de loonlijst: die van allround
medewerker Hans Bakker. Concur
rentie in de directe omgeving heeft
het atelier niet te duchten. Haarlem
kent weliswaar wat kleinschalige
glas-in-loodbedrijven maar die ope
reren meer in de hobbysfeer, zodat
de zaak zich de enige authentieke
van de stad kan noemen..
"In de jaren dertig ontwierpen de
architecten veel woningen waarin ze glas-in-loodramen op
allerlei plaatsen toepasten. Niet alleen in kamers en suite,
tussendeuren en bovenlichten maar ook in buitenmuren",
begint Michiel. "Hele huizenblokken werden op die manier
opgeleverd. In de beginperiode was dat het grootste deel
van ons werk. In de jaren zeventig viel het glas in lood in
ongenade.
Men wou vooral ruimere, lichtere woningen hebben en
sloopte zonder pardon massaal de sierlijke panelen om ze
vervolgens in de container te laten belanden.
De introductie van geïsoleerd glas heeft die ontwikkeling
verder versneld. Als je dan kijkt naar onze huidige tijd zie je
weer een duidelijke opleving. Nostalgie speelt daarbij een
belangrijke rol.
Mensen hebben vaak goede herinneringen uit hun jeugd aan
woningen met glas in lood. De gezelligheid en huiselijkheid
Glazeniers Kees Schmit, Hans Bakker en Michiel Schmit
die ze daarmee associëren, willen ze terughalen door bij ons
weer zo'n paneel of deur te laten maken."
Lijnenspel
Glas in lood. De in wezen simpele techniek kan een ruimte
een verrassend decoratief accent geven. Nog steeds weet
6
Ons Bloemèndaai, 3 1e jaarganb, nummer 1, voorjaar 2007
