Glas en lood: het zijn materialen die diametraal tegenover elkaar lijken te staan. Het is een uitdaging om met die uitersten tot een optimaal resultaat te komen. Bij kerkgebouwen vindt de eerste toepassing van de tech niek plaats. De gotische kathedralen die in de Middeleeuwen verschijnen, lenen er zich bij uitstek voor. Deze kenmerken zich door oprijzende bouw met reusachti ge kolommen die veel ruimte aan grote raampartijen bieden. Het aanbrengen van glas in lood wordt aangegrepen als middel om op uitbundige wijze God te verheerlijken. Heel vaak zien we dan ook bijbelse taferelen afgebeeld. Aangezien de vervaardging een uitermate kostbare aangele genheid is, zijn het vaak edellieden en gilden die voor de financiering zorgen. In ruil daarvoor verlangen ze dan wel dat hun naam of portret in een raam terug komt. De plaatsing van de mozaïekwerken geschiedt veelal in fasen wanneer er weer voldoende geld is voor een nieuw paneel. Een juweel op het gebied van glas-in-loodkunst is de we- Schmit senior er vol enthousiasme over te vertellen: "De kleuren van het glas bestaan bij de gratie van het licht. Het is de kunst om die twinkeling zo goed mogelijk te vangen. Daarom is de plaats van het glas belangrijk. Anders dan bij een schilderij waar het licht op valt, gaat het er bij glas dwars doorheen. De hoek van inval speelt daarbij een cruciale rol en het effect dat zo ontstaat, kun je met geen en kel product vergelijken. Verder vormen de lood- verbindingen tussen de verschillende stukjes glas een essentieel onderdeel van het fenomeen door het lijnenspel dat ontstaat. Er komt dus meer bij kijken dan je in eerste instantie vermoedt. Heel veel weten we op voorhand al uit ervaring maar regelmatig gaan we naar de locatie toe om ons een beter beeld te kunnen vormen." Glas in lood is duurzaam; normaal gesproken gaat het zonder onderhoud ongeveer 70 jaar mee. Een simpel rekensommetje leert dat de ramen van de woningen uit de jaren dertig nu aan een opknapbeurt toe zijn. De glazeniers zo noemen de specialisten zich - krijgen dan ook te maken met een toene mend aantal renovaties. De opdrachten komen van glashandels die het werk naar het atelier brengen. Na herstel wordt het dan weer terug geplaatst. Ook particulieren weten het adres te vinden; is het niet voor het repareren van een enkel ruitje dan wel voor het vervangen van de loden strips van een heel raam. Dat laatste wordt in vaktermen verloden genoemd. Architecten vormen een geheel andere categorie. Daarbij gaat het meestal om een opdrachtgever die via de architect een artistieke meerwaarde aan zijn woning wil toevoegen. Vaak wordt een dergelijk idee door een kunstenaar uitgewerkt in bijvoor beeld een trapgalerij die van beneden tot boven van een glas-in-loodobject wordt voorzien. Kathedralen Het basisgereedschap van een glazenier anno 2006 is eeuwenlang onveranderd gebleven en beperkt zich tot een simpele glassnijder, hamer, zetmes en soldeerbout. Rond het jaar 1100 wordt de techniek uit nood geboren, eenvoudigweg omdat men er aanvankelijk niet in slaagt glas in grotere oppervlaktes te vervaardigen. Door de kleine stukjes glas met loden strips in mozaïekvorm aan elkaar vast te zetten, weet men die beperking te elimi neren. Vóór die tijd maakt de geschiedenis melding van gesplitste schijfjes albast en varkensblaas als middel om het licht door te laten. Ons Bloemendaae, 3 1 e jaargang, nummer 1voorjaar 2007 7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Ons Bloemendaal | 2007 | | pagina 7