Geloven in Bennebroek
In gesprek met pastoor Vanderstadt
Door Caroline Le Poole en Christine van Meer
Met wie kunnen we beter praten over geloven in Bennebroek dan met pastoor J.C. Vanderstadt, die 31 jaar heeft gewaakt over de katholieke
St- Jozefparochie in Bennebroek? In september 1976 is hij met veel internationale ervaring neergestreken in de oude ambachtsheerlijkheid
Bennebroek waar intussen al vele mensen van buiten waren komen wonen vanwege de prachtige woonomgeving.We spreken met hem over de
verschillende kerkgemeenschappen in Bennebroek, de rol van de kerk en vooral over zijn leven met de Bennebroekers.
De in Haarlem geboren Hans Vanderstadt vertrok naar En
geland, vervolgens naar Australië, is er anglicaans gedoopt,
kapelaan geworden. Toch is hij daarna katholiek geworden,
via Italië en Frankrijk weer in Nederland terechtgekomen,
waar hij voor de internationale gemeenschap in het Noord-
Hollandse Bergen een internationale parochie stichtte en die
twaalf jaar leidde.
Pastoor Vanderstadt
Die boeiende maar ingewikkelde werkkring verruilde hij
in 1976 voor Bennebroek. Er was geen spanningsveld te
merken tussen de echte Bennebroekse families en de import.
Ook was er behoefte aan een ondernemende pastoor en
Vanderstadt stapte met genoegen in dit warme bad.
De parochie is met ongeveer 3.000 parochianen groter dan
Bennebroek zelf, want ook Zuid-Heemstede, Zwaanshoek
en de noordpunt van Hillegom horen erbij. Getallen zijn
relatief, vroeger waren er op papier misschien meer parochi
anen, de huidige parochianen zijn veel meer betrokken. Bij
zijn vertrek waren 30 werkgroepen actief.
Katholiek en protestant
De familie Willink was de laatste eigenaar van de ambachts
heerlijkheid Bennebroek en fel antipapistisch. De familie
wist gedurende een halve eeuw te verhinderen dat er een
katholieke kerk werd gebouwd, hoewel de bollenboeren
voornamelijk katholiek waren. Tenslotte verwierf een groep
katholieken grond in eigendom en werd eind 19de eeuw
een katholieke kwartier gesticht, bestaande uit een kerk, een
klooster, een jongensschool, een meisjesschool, een huis
houdschool en een begraafplaats.
Secularisatie
In de jaren 20 streek er een grote groep gereformeerden in
Bennebroek neer in verband met de oprichting van psychia
trisch ziekenhuis Vogelenzang, nu de Geestgronden. Met
een groep betrokken kerkgangers uit Heemstede vormt deze
protestante gemeente nog steeds een levendige kerkgemeen
schap. De Hervormde kerk staat ondanks overkoepelende
samenwerking meer op zichzelf en is heel klein.
De secularisatie gaat intussen gestaag voort. Toen pastoor
Vanderstadt zijn werk in Bennebroek begon, groeide de
wekelijkse kerkgang van 500 naar 1.000 kerkgangers.Toen
hij na 3 1 jaar pastoorschap afscheid nam, waren deze aantal
len ondenkbaar geworden. Overigens wil dat niet zeggen dat
de Bennebroekers minder gelovig zijn. De kerk neemt in het
moderne leven een minder belangrijke plaats in. Er wordt
minder gedoopt of in de kerk getrouwd en ook het aantal
kerkelijke uitvaarten neemt af.
Opvoeding cruciaal
Vroeger deden kinderen hun eerste communie in de eerste
klas, nu in groep vier en het gebeurt niet meer klassikaal.
Wel zijn de ouders nu meer betrokken. Niet alle kinderen
nemen deel en de keus om communie te doen is dus veel
bewuster. De opvoeding van de kinderen was voor pastoor
Vanderstadt cruciaal, uit pr-oogpunt, maar ook omdat hij
het heerlijk vond om les te geven. Minstens één les in het
godsdiensttraject nam hij voor zijn rekening. De wat oudere
kinderen waren natuurlijk moeilijker te bereiken. Na de la
gere school gaat een Bennebroeks kind immers het dorp uit
voor vervolgopleidingen. Daarom stond pastoor Vanderstadt
erop dat het vormsel in groep acht plaatsvond, want dan
'heb' je ze nog. Elders gebeurt dat vooral in de brugklas.
Ons Bioemendaae, 32e jaargang, nummer 3, herfst 2008
19
