Bennebroekse straatnamen
Door Gert Jan van Setten
Als Bennebroek en Bloemendnal binnenkort in één verband opgaan, wordt de nieuwe gemeente 68 Bennebroekse straatnamen rijker.
Wat gaat Bennebroek toevoegen aan het Bloemendaalse toponymisch erfgoed?
Flora en Fauna
Bennebroek is een kleine, compacte gemeente, welker
straatnamen zich makkelijk in een paar overzichtelijke
groepen laten indelen. Ten westen van de oude kern,
tussen de Rijksstraatweg en de Leidsevaart, liggen twee
moderne woonwijken, luisterend naar de namen Bloemhof
en Bloemveld. Niet zo verwonderlijk zijn de straten in de
laatste buurt genoemd naar wilde planten: groot hoefblad,
parnassia, watermunt, hondsdraf, akoniet. In Bloemhof
vinden we de kweekbloemen: tulp, fresia, hyacinth, gla
diool, krokus, en, benoorden de Zwarteweg, vier bomen:
de Kastanje-, de Eiken-, de Beuken- en de Abelenlaan. Nog
een boomvernoeming is te vinden in het oudere villapark
Het Duin: in de Grote en Kleine Sparrenlaan. Daar zijn ook
de enige twee verwijzingen naar de dierenwereld, in de
gedaanten van twee smakelijke hoenders: de Fazantexr- en
de Patrijzenlaan.
Oudere namen
Terug naar de Zwarteweg. Dat is een veel oudere naam,
hoewel ook weer niet zó oud. Want in 1853 was dit nog
een naamloze 'nieuwe puin- of schulpweg', lopende van
de Groote of Haagsche Straatweg (zoals de Rijksstraatweg
toen heette) naar de brug over de Leidschevaart. Dat was de
zogenaamde Centenbrug, in 1834 gebouwd door jhr. WP.
Barnaart van Bergen, de toenmalige bewoner van het Huis
te Vogelenzang. Elke passerende voetganger moest een cent
tol betalen, vandaar de naam.
Lokale grootheden
Even noordwaarts, tussen de Bennebroeksevaart en de Har-
tekamp (gemeente Heemstede) ligt, in het buurtje de Kra
keling, de Van Ittersumlaan. Dat brengt ons bij de volgende
categorie, die van de lokale grootheden. A.J.E. baron van
Ittersum was (tot 1915) 40 jaar lang lid van de gemeente
raad, en in 1891 waarnemend burgemeester.
Dergelijke verdienstelijke lokale politici zijn niet zo rijk
vertegenwoordigd in de straatnamen. Dat houdt misschien
verband met de, in vergelijking met het meer bedaarde
Bloemendaal, soms turbulente bestuurlijke geschiedenis
van deze gemeente.
Er waren nogal wat
kleine schandalen en
ontijdige bestuurswis
selingen en dat heeft
mogelijk te maken
met het antagonisme
tussen katholieken en
protestanten. Slechts
twee burgemeesters
is de eer van vernoe
ming te beurt geval
len: P.N. van Door-
ninck (1891-1902)
en mr. J.B.D. Zubli
(1902-191 1), beiden
in Het Duin. Met
het J.F. van Lierop-
park wordt een bijna
levenslang lid van de
gemeenteraad (en
wethouder van 1931 tot 1963!) geëerd.
En dan is er de Willinklaan, genoemd naar het geslacht dat
de laatste ambachtsheren en -vrouwen van Bennebroek
voortbracht. De eerste was Gerrit (1 858-1 876), opgevolgd
door zijn weduwe ElisabethWillink-Nutges (1876-1 899),
Ons Bloemendaal, 32e jaargang, nummer 3, herfst 2008
31
