m m
Landschap: geheugen of amnesie?
Door Erik A. de Jong
Landschap heeft zich altijd geleend voor de projectie van gevoel, verlangen en verbeelding, en van gedachten over natuur, schepping en geschiedenis.
Het landschap is ongemerkt vaak de aanleiding voor ideeën omtrent wie wij zijn, als individu, maar ook als groep, zelfs als natie.
De specifieke geografie van het Bloemendaalse landschap
met zijn geestgronden, de oude en nieuwe duinenrijen en
de zee, de dorpen, bleekvelden, beplantingen, kasteelruïnes
en buitenplaatsen, het contrast tussen reliëf en vlak land,
heeft vanaf de 1 7e eeuw, toen in deze streek de landschaps
schilderkunst werd uitgevonden, pen en teken- en graveer
stift in beweging gehouden. Als bijna geen ander landschap
in Nederland is dit landschap door deze vroege ontdekking
van zijn schoonheid de bakermat geworden van veel van
onze nationale ideeën over natuur en landschap.
Natuur en kunst
'Hollands Arkadia' noemt Adriaan Loosjes in zijn gelijknami
ge boek uit 1804 de omstreken van Haarlem; zijn areaal valt
grotendeels samen met wat nu de Gemeente Bloemendaal
is. Als 'heerlijk', 'verheven', 'streelend' en 'voortreffelijk' be
schrijft hij het landschap, dat vooral geroemd wordt voor de
'groote verscheidenheid van uitmuntende en fraaijeToonee-
len van vereenigde Natuur en Kunst'. Doel van Loosjes is dit
landschap door middel van wandelingen te verkennen en
om zo 'den geest mijner Lantgenoten optewekken tot de be-
F.A. Milatz en A. Loosjes, De Nieuwe Brouwerskolk uit A. Loosjes, Hollands Arkadia of Wandelingen in de Omstreeken van Haarlem, Haarlem,A. Loosjes,
1809. Collectie van de auteur.
14
Ons Bioemendaal, 33e jaargang, nummer 2, zomer 2009
