Natuurbrug De Zandpoort
Dook Jacqueline Groen
Het lijkt zo vanzelfsprekend, de duinen aan de rand van Bloemendaal. Wie kent ze niet en maakt er geen gebruik van. Het is hier immers goed
toeven, in dit prachtige stukje natuur midden in de Randstad. Maar ook de aantrekkelijkheid van het wonen in deze omgeving wordt voor een
groot deel bepaald door de natuur. Toch is het niet zo vanzelfsprekend dat deze duinen tot in lengte van jaren blijven bestaan. Daar wordt door de
natuurbeheerders, PWN, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer (zij werken samen binnen het Nationaal Park Zuid Kennemerland) en Waternet
een grote inspanning voor geleverd.
Door het uitvoeren van kleinere maar ook grotere projecten
wordt met man en macht gewerkt om deze natuur in stand
te houden. Veel vrijwilligers, ook uit Bloemendaal, dragen
de natuur een warm hart toe en helpen geregeld. Eén van de
grotere projecten waar nu plannen voor gemaakt worden,
is de natuurbrug de Zandpoort (over de Zandvoortselaan)
tussen het Nationaal Park Zuid Kennemerland en de Water
leidingduinen. Het is de bedoeling dat over deze natuurbrug
ook gefietst en gewandeld kan worden. Een ruiterverbinding
wordt eveneens bekeken.
Ecologische hoofdstructuur
De Nederlandse kustduinen zijn als geheel van internationale
betekenis voor zowel natuur als recreatie. De duinen zijn
een parel van de ecologische hoofdstructuur. De ecologische
hoofdstructuur is een samenhangend netwerk van bestaande
en nog te ontwikkelen belangrijke natuurgebieden in Neder
land. Het vormt de basis voor het Nederlandse natuurbeleid,
grotendeels aangewezen als Natura 2000-gebied en (ten
noorden van de Zandvoortselaan) als Nationaal Park.
Het is de bedoeling om deze gebieden met elkaar te ver
binden. Bij de duinen in deze regio gaat het om grotere en
kleinere verbindingen, denk daarbij aan paddentunnels maar
ook grote projecten zoals ecoducten en het oplossen van de
doorsnijding van de duinen door de spoorlijn. Een eerste
stap die nu genomen kan worden is een natuurbrug over de
Zandvoortselaan.
Het belang van ontsnippering
Natuurgebieden, zoals ook de Nederlandse duinen, zijn
de afgelopen decennia onder grote druk komen te staan.
Door de vele wegen die deze gebieden doorsnijden, de
uitbreiding van woongebieden en soms ook de aanleg van
industriegebiedjes, zijn grote natuurgebieden steeds meer
versnipperd geraakt. Dat heeft grote gevolgen voor de na
tuur. Door die versnippering ontstaan geïsoleerde ecotopen,
waardoor bepaalde dieren en planten uitsterven. Dit leidt
soms tot een eenzijdige natuurontwikkeling. De verdroging
heeft bijgedragen aan het uitsterven van bepaalde rassen en
soorten.
De afgelopen jaren is het besef gegroeid dat een antwoord
gezocht moet worden op die versnippering, waardoor
dieren belemmerd worden te migreren naar andere gebie
den. Dezelfde dieren die met hun vachten en uitwerpselen
plantenzaden verspreiden. Door het herstellen van verloren
schakels en ontbrekende schakels te verwerven tussen die
natuurgebieden, wordt de uitwisseling van dieren en planten
hersteld en dat levert weer een belangrijke bijdrage aan het
stimuleren van de biodiversiteit.
Het besef dat ontsnippering van groot belang is voor het
behoud en de verbetering van natuurwaarden, vind je geluk
kig terug in landelijk, provinciaal en plaatselijk beleid, zelfs
in Europees beleid.
Natuurbruggen
De Zandvoortselaan doorsnijdt de duinen tussen Noordwijk
en IJmuiden en vormt zo een barrière voor natuur en mens.
Deze beoogde natuurbrug is één van de eerste verbindin
gen. In de toekomst zullen er meer natuurbruggen moeten
komen, voor het herstel van de ecologische samenhang kan
plaatsvinden tussen de grote natuurterreinen van de Water
leidingduinen en het Nationaal Park Zuid Kennemerland.
Een prachtig voorbeeld is de natuurbrug in het Gooi. Daar
is nu ervaring opgedaan met een natuurbrug waar ook over
gefietst en gewandeld kan worden. Al gauw bleek dat over
dag de mensen van de brug gebruik maken en 's avonds de
dieren. Een bijzondere ervaring bij deze natuurbrug was dat,
voordat de inrichting van de natuurbrug gereed was, dieren
deze verbinding al wisten te vinden.
Eerste ontwerp
Er is nog één plaats aan de Zandvoortselaan waar de natuur
brug tot stand zou kunnen komen, namelijk ter hoogte van
partycentrum 'De Manege'. Om deze unieke mogelijkheid
veilig te stellen heeft de provincie Noord-Holland de gebou
wen enige jaren geleden gekocht en de gemeente Zandvoort
heeft de grond ter beschikking gesteld.
Het Nationaal Park Zuid Kennemerland* en Waternet hebben
Ons Bloemendaal, 33e jaargang, nummer 2, zomer 2009
37
