Klooster Alverna
Het nonnenkerkhofbij het klooster Alverna
(Foto: Gert Jan van Setten)
Zandvoort als badplaats. Een en ander legde hem
geen windeieren. In 1848 hoorde hij tot de hoogst
aangeslagenen van Noord-Holland. Zoon Jacob
Abraham was ook rijk, maar, zoals we zagen, niet uit
eigen verdienste, en verder niet zo'n succesnummer.
Zijn enige bekende kwalificatie is Tweede luitenant
van de Dienstdoende Schutterij'. Wel trouwde hij
netjes binnen zijn stand, met een meisje Willink,
dochter van de Heer van Bennebroek.
Tot zijn dood in 1862 bewoonde dit paar
Boekenroode. Daarna werd het gekocht door
Jacobs halfzuster Margaretha Catharina, Dame du
Palais van koningin Sophia en kleindochter van
de bekende Bloemendaalse grootgrondbezitter
Philip Willem Kops. Zij betrok het huis met haar
echtgenoot mr. Jan Messchert van Vollenhove, de
zoveelste zwaargewicht op Boekenroode. Hij was lid
van Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland, lid van de Eerste en daarna van de
Tweede Kamer en van 1858 tot 1866 burgemeester
van Amsterdam; tevens president-commissaris van de
Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij, regent
van het Spin- en Werkhuis, en nog heel veel meer.
Mevrouw Van Vollenhove, née van Lennep, koesterde
desondanks eenvoudige geneugten. Ze liet aan een
haar toebehorende boerderij aan de Viersprong een
theekamer bouwen om rustig te kunnen genieten
van de drukte bij de daar gelegen tolboom. Een
ouderwetse bermtoeriste dus.
De laatste in deze lange reeks van deftige
bewoners was Jhr. PieterTeding van Berkhout
(1865-1935), echtgenoot van jkvr. Ida van Lennep,
die de buitenplaats vanaf 1886 permanent
hebben bewoond. Pieter maakte carrière in de
waterstaat. Hij was onder meer dijkgraaf van de
Haarlemmermeerpolder en hoogheemraad van
Rijnland en daarnaast lid van Provinciale Staten en
van de gemeenteraad van Bloemendaal. Onder
zijn bewind onderging het huis ingrijpende
verbouwingen. De gevel aan de zuidzijde werd met
twee traveeën verbreed en er werden moderne
installaties aangebracht. Het omringende landgoed
werd aanmerkelijk gereduceerd.
In 1924 was er nog 17 hectare van over en dat werd
met het huis verkocht aan de Vereeniging der Zusters
Franciscanessen van het St. Franciscuskloosterte
Heemstede, sinds 1952: Congregatie der Zusters
Franciscanessen, Dochters van de Heilige Harten van
Jezus en Maria.
Boekenroode werd dus een klooster, Alverna
genaamd, naar de plaats waar de heilige Franciscus
zijn stigmata zou hebben ontvangen. Daarmee zijn
we wel in een heel andere wereld beland dan die van
de protestantse aristocraten die het huis sinds drie
eeuwen hadden bewoond.
Nog steeds bewonen zusters Franciscanessen de
oude buitenplaats maar het einde van dit tijdperk
komt in zicht. De directe omgeving van het huis is
verkocht aan een projectontwikkelaar die het geheel
wil converteren tot een appartementencomplex.
Recente aanbouw wordt op dit moment gesloopt
waardoor het landhuis weer vrij komt te staan. Dat is
winst. Jammer genoeg detoneert de nieuwbouw aan
de oostzijde daarbij lelijk in kleur en volume.
Het parkbos werd gelukkig overgedragen aan
Landschap Noord-Holland dat aan een beheersplan
werkt. Vooralsnog is terughoudendheid geboden.
De zusters behouden voorlopig hun gebruiksrechten,
en zolang dat duurt kan van openstelling nog geen
sprake zijn. Ooit zal dat wel gebeuren en dat is maar
goed ook. Er is véél groen in Aerdenhout maar weinig
daarvan is toegankelijk en het park van Boekenroode
heeft veel moois bewaard. Nog steeds verheffen
zich veel machtige beuken en rijzige grove dennen
die Pieter de Graaf en de Kruk nog hebben zien
rondstrompelen.
Ook restanten uit het rijke roomse verleden zullen
worden ontzien: een poort uit de jaren '30, een
aandoenlijke witte Franciscus en vooral het kerkhof,
waar honderden eendere kruisjes de graven markeren
van de nederigste bewoners van deze trotse
buitenplaats,
www.onsbloemendaal.nl nr 3 najaar 2012
15
