Vrijlands werk van blijvende betekenis
in hun Tijd; bestuurders in de Graafschap. In dit door hem in
eigen beheer uitgegeven en aan de gedachtenis van zijn
vader opgedragen boekje, worden met name zijn grootvader
en zijn overgrootvader van vaderszijde belicht, die beiden
burgemeester van Hummelo en Keppel waren geweest.
Het is duidelijk dat Vrijland aan de kennis van het culturele
erfgoed van Zuid-Kennemerland veel waardevols heeft
bijgedragen dankzij zijn brede en grondige juridische kennis
van zaken, zijn vertrouwdheid met personen en gebruiken
in hogere kringen, zijn inzicht in de verscheidenheid van
do's en dont's, de statusverschillen tussen sociale lagen
enzovoort. Zijn observaties en betogen formuleert hij helder,
vaak toegelicht met anekdotes, die vermakelijk en een enkele
keer lichtelijk pijnlijk zijn maar die altijd de grenzen van het
betamelijke respecteren.
Zijn boeiende verteltrant, soms in enigszins archaïsch
Nederlands, en zijn gevoel van verbondenheid met de tijden
van weleer, hebben tot gevolg dat de lezer zich vrijwel
direct in het verleden kan verplaatsen. Het zijn heldere, goed
gedocumenteerde beschouwingen over bewoners en/
of eigenaren, over de wijze waarop ze in hun onderhoud
voorzagen, het reilen en zeilen van gezinnen, met vaak
ook duidelijke typeringen van gedrag en karakter. Aan
psychologisch inzicht in wat personen beweegt, ontbrak
het hem niet. Dat hij zijn leven grotendeels doorbracht in de
sociale gemeenschap die de Borski's en hun afstammelingen
vormden, staat er borg voor dat hij als een goed
geïnformeerde insider mensen realistisch in het kader van
hun tijd kon belichten.
Zijn publicaties zijn van onschatbare waarde voor de kennis
van en het respect voor het culturele erfgoed in deze regio.
Dat hij al zoveel decennia geleden hierin een grote mate
van activiteit ontplooide, maakt hem tot een bijzondere
voorloper op de thematiek die recent aandacht kreeg
door 2012 uit te roepen tot het Jaar van de Historische
Buitenplaats.
Dit artikel is een ingekorte versie. U vindt de volledige versie
geschreven door Peter de Natris op onze website
www.onsbloemendaal.nl
Met dank aan mr. B.M. Keulen, JetSlagter-Wieringa en Liesbeth
Vrijland voor verstrekte informatie en verleende assistentie.
Rentmeesterswoning en geboortehuis op het Duinvlietspad
(Foto Frans Wetting)
www.onsbloemendaal.nl nr 3 najaar 2012
19
