24 www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2013
Opzichter Gerrit van der Werff met zijn vrouw voor hun huis (1890) Stroper met konijn en strik
Nachtelijk onraad
Stropers komen op Duin en Daal
in conflict met Gerrit van der Werff
(1850-1914). Hij houdt zich als tuinbaas
bezig met bewaking van de beboste
hellingen en het wat kalere duingebied en is de schrik
van menig stroper. Hij heeft een groot en stevig
postuur en verwerft zich de naam van iemand met
wie niet te spotten valt.
Bovendien is hij bedreven in de wapenhandel
en actief in het verenigingsleven dat zich met
weerbaarheid bezighoudt. Hij is actief lid in de
Bloemendaalse schietafdeling van de landelijke
vereniging Volksweerbaarheid. Deze vereniging,
tegen het einde van de negentiende eeuw ontstaan,
organiseert schietoefeningen en gymnastiek voor
jongens, bevordert hun discipline en ijvert voor het
opzetten van een volksleger. Of de vereniging zich in
moet spannen ook stropers op te nemen, vormt een
dilemma. Het zou de gelegenheid geven de stropers
wat discipline bij te brengen maar om nu uitgerekend
ook stropers schietles te geven, is vragen om extra
moeilijkheden.
Voor Gerrit van der Werff komen zijn vaardigheden
en bekendheid ook van pas bij zijn tweede functie:
die van opzichter in het Bloemendaalse Bos. Het bos
strekt zich uit van Duin en Daal tot aan de dorpsstraat.
Bij nachtelijk onraad loopt de plaatselijke veldwachter
eerst naar Gerrit om gezamenlijk op de vermeende
boeven af te gaan. Als Duin en Daal in villakavels
uiteenvalt, krijgt Gerrit de functie van opzichter
in het gebied van de schietbaan en omringend
duinterrein aan de Zeeweg en ook daar komen
stropers hardhandig met hem in aanraking.
Waar ben je mee bezig
Piet van der Werff (1882-1972), zoon van Gerrits
broer, zet als rentmeester op Caprera de traditie
van wapenhandel en stroperijbestrijding voort.
Om legaal tegen boeven op te kunnen treden is hij
onbezoldigd rijksveldwachter, waardoor hij onder
bepaalde omstandigheden dwangmiddelen mag
gebruiken. Hij deelt de verantwoordelijkheden
met gemeenteveldwachter Beekman en de
jachtopziener in de uitgestrekte Borski-duinen,
Jan Bakker. Zij houden elkaar op de hoogte van
stropersactiviteiten en andere dieverij.
Piet van der Werff bezit als jager en rijksveldwachter
een stel vuurwapens. Voor elk wapen heeft hij
een vergunning, nodig sinds de invoering van de
vuurwapenwet in 1919. In de kast, altijd achter slot
en grendel, staat het dubbelloops hagelgeweer
met kaliber 12 van het merk Ferd. Reuss. Daarnaast
zijn er twee Flobertbuksen met kaliber 22, een FN
(Fabrique Nationale) en een Mauser. Eén van de
geweren gaat altijd mee het bos of duin in. Dat is
