26 www.onsbloemendaal.nl nr. 3 najaar 2013
De hofstede Dal en Bergh
te Overveen
Op 24 juli 1571, een jaar voor de
belegering door de Spanjaarden,
zag Kenau kans om in Overveen
een boerenhofstede te kopen.
De hofstede lag aan de
oostkant van de tegenwoordige
Duinlustweg, schuin tegenover
Kraantje Lek aan de voet van
het binnenduin, nu de locatie
van het gedeelte parkbos en
slingerende beek op landgoed
Elswout. De hofstede droeg
de toepasselijke naam van Dal
en Bergh, ook wel Dalenburgh
genoemd.Tot haar dood in
1588 heeft zij haar Overveense
hofstede in bezit gehad, waar
zij zich in de zomermaanden
in de natuur kon terugtrekken.
Of Kenau veel op Dal en Bergh
verbleef is niet te zeggen,
misschien verhuurde zij de
hofstede wel als bijverdienste.
Wel zegt een kort bericht dat
zij tijdens de Spaanse perikelen
moeite had met haar financiën
en dat op haar Overveense
hofstede door een duinmeier de
konijnen werden gevangen waar
voorheen koren werd geteeld.
Op 25 september 1603 komen
we haar dochters Geurte en
Griete tegen voor de Schout en
Schepenen op het Overveense
Rechthuis. Zij geven dan de van
hun moeder geërfde hofstede
Dal en Bergh 'uit liefde weg'
(gratis) aan de regenten van 'den
heyligen Geest huyse der stad
Haerlem'. Daarna vernemen we
van hen ook niets meer.
In de 18de eeuw is van het
gebied van de boerenhofstede
Dal en Bergh niet veel meer
over. In die tijd woedden er
vele stormen waardoor de hele
omgeving onder het stuifzand
bedolven raakte. Tenslotte ging
de grond waar Dal en Bergh op
had gestaan deel uitmaken van
het landgoed Elswout.
Vandaag de dag is er nog
genoeg dat herinnert aan Kenau
Hasselaer. Een bazige vrouw
wordt een kenau genoemd. Er
is een park, een brug en een
straat naar haar vernoemd en
op 17 mei 2013 werd op het
Haarlemse Stationsplein een
standbeeld onthuld van Kenau
en Ripperda (gedurende het
Beleg van Haarlem gouverneur
van de stad en in 1573 onthoofd
door de Spanjaarden op de
Grote Markt).
Bronnen: Men sagh Haerlem bestormen, Veren. Haerlem/Schuyten Co, 1973.
Noord Hollands Archief, O.R. nr. 1064,25-9-1603.C.J.Gonnet, Jaarboek Haerlem
1933, Elswout.Els Kloek, Kenau de heldhaftige zakenvrouw uit Haarlem, 2001.
Kaart uit 1734 van de stuivende duinen rond de Overveense Duinlustweg. Van boven naar beneden: de Brouwerskolk, aan
de oostkant van de Achterweg (Duinlustweg) Dal en Bergh, Elswout en Koningshof (Archief Rijnland te Leiden, nr.A59)
Een neergestreken legerkamp
ten oosten van de Duinlustweg
in de Franse tijd op de gronden
van Elswout in 1803. Voorheen de
omgeving van de boerenhofstede
Dal en Bergh. Rechts herberg
Kraantje Lek met de Blinkert
(Tekening door V.v.d. Vinne,
Rijksprentenkabinet Amsterdam)
'fltniVt
cy-' (sf#
CUT
/re t
Cjt*'-/ fep*)r.««-
ÓHiCVEN
RJNLAND
JfJJ
VAN
