Boekhandel
A. Vernout
Romans,
leesbibliotheek,
tijdschriften en
kastpapier
20 www.onsbloemendaal.nl nr. 2 zomer 2014
Boekhandel Vernout in Bloemendaal 1950, (foto NHA)
Op 1 september 19/4 sloot boekhandel Vernout op de Bloemendaalseweg 51-53 na ruim
veertig jaar zijn deuren. De winkel was een begrip in het dorpal was het alleen al door de
klok die aan de gevel hing en altijd precies op tijd liep. Ging het toch een keer mis en liep de
klok achter of erger nogstond hij stil, dan kwamen er meteen protesten van Bloemendalers.
Inge de Wilde
Haarlemse boekwinkel
opent filiaal
Arend Vernout (spreek uit met de
klemtoon op de tweede lettergreep)
startte in 1876 een boekwinkel in
Haarlem in het pand Warmoesstraat 10 waar de
winkel nog steeds is gevestigd. Aan het interieur is in
de loop der jaren waarschijnlijk weinig veranderd en
de hedendaagse bezoeker waant zich dan ook in de
negentiende eeuw. De naam A. Vernout bleef al die
jaren op het raam staan maar de winkel ging over op
een zoon en weer later op een kleinzoon. Onder de
laatste, Jacob Vernout (1901-1955), gingen de zaken
zo goed dat hij in 1933 besloot in het centrum van
Bloemendaal de boekhandel met leesbibliotheek
over te nemen van een zekere Cornelis M.
www.onsbloemendaal.nl nr. 2 zomer 2014
Bladergroen, die als eerste boekhandelaar zich in 1917 in
het dorp had gevestigd.
In het Bloemendaalsch Weekblad adverteerde Vernout
als 'Boek- Papier-, Muziekhandel, Kantoorboekhandel,
Leesbibliotheek en Advertentiebureau. De winkel had
ook abonnementen op tijdschriften zoals De Prins,
Het Leven, Panorama en De Lach en was tevens een
agentschap voor het Algemeen Handelsblad. Al in juni
1933 was de leesbibliotheek, een soort voorloper van
de Openbare Bibliotheek, aanmerkelijk uitgebreid. Het
leesgeld per deel en per week was f 0,10, een knipkaart
voor 10 boeken f 0,65 en een abonnement voor 3
maanden (3 boeken per week) was f 2,-. In mei 1937
bezat de leesbibliotheek al 1.100 'van de beste boeken.
Uit advertenties blijkt dat de winkel ook 'kastpapier,
kastranden en punaises' verkocht. Voorts kinderboeken
en natuurlijk romans, ook in het Frans, Duits en Engels,
fotoalbumhoekjes, vulpenhouders ('alleen de goede
merken') en schoolboeken. Je kon er ook films laten
afdrukken. 'Uw zoon of dochter geslaagd?' stond in een
advertentie van 10 juli 1936. 'Als belooning natuurlijk
een boek!' In 1937 waren er speciale Oranje-albums in
de aanbieding met foto's van het koninklijk bruidspaar.
Op een foto uit 1950 is aan de gevel een kastje te zien
met advertenties, maar helaas valt niet te onderscheiden
welke boeken er in de etalage lagen.
Kerstlopers en verduisteringspapier
Op 3 augustus 1937 opende de firma Vernout
een tweede filiaal, ditmaal in Overveen, op de
Bloemendaalseweg 255. Het Bloemendaalsch Weekblad
berichtte dat Overveen vóór die tijd geen boekhandel
had gekend. 'Het interieur van den winkel is ruim en
licht' schreef het blad. Ook deze winkel leverde niet
alleen boeken maar een breed pakket aan artikelen
en diensten. Het assortiment omvatte speelkaarten,
reisgidsen en schooltassen. In december waren er
kerstkaarten, kerstmenu's en kerstlopers. De winkel
verzond desgewenst kalenders naar familie en kennissen
in Nederlands-Indië en in oktober 1938, een periode
met oorlogsdreiging, boden de winkels 'speciaal
verduisteringspapier' aan. Vlak na het uitbreken van de
oorlog adverteerde Vernout op 31 mei 1940 met: 'Zoekt
thans ontspanning in goede boeken.
Jubileum filiaalchef
De beide boekhandels in Bloemendaal en
Overveen werden gedreven door filiaalchefs.
Een van hen, J. de Groot, vierde in januari 1971
het feit dat hij vijftig jaar in dienst was van de
firma Vernout, de laatste 36 jaar als filiaalchef
in Bloemendaal. Hij kreeg een receptie in Hotel
Iepenhove en ontving een gouden speld met
briljant van de 'Vereeniging ter Bevordering van
de Belangen des Boekhandels'. In 1974 ging
De Groot met pensioen en dat was voor
Vernout aanleiding het filiaal te sluiten. De
leesbibliotheek was al een paar jaar eerder
in 1969 geschrapt. In juli 1975 sloot ook de
boekhandel in Overveen.
Ruim vijftien jaar Boekhandel
'Bloemendaal'
Vernout was niet de enige boekhandelaar in
de gemeente. In de jaren dertig begon de
heer De Wit op de Bloemendaalscheweg 123A
eveneens een boekwinkel. Zijn zoon Wim de
Wit continueerde het bedrijf tot 1998 toen
Roelf van der Laan en zijn vrouw Inge Happé
de winkel overnamen, nadat zij in 1980 op
de Zijlweg in Haarlem begonnen waren. Het
echtpaar Van der Laan-Happé is inmiddels ruim
vijftien jaar in Bloemendaal gevestigd met hun
boekwinkel die een rijk assortiment bevat aan
boeken: romans, geschiedenis, reizen, koken
en wat niet al. Papyrium in Bloemendaal en
Primera in Overveen hebben een bescheidener
aanbod maar vervullen daarnaast een
functie als postkantoor. Ze zijn bovendien
kantoorboekhandel. In Haarlem continueren
twee broers uit het geslacht Vernout het bedrijf
in de Warmoesstraat, zij het zonder punaises
en kerstlopers en ook De Lach en Panorama
bestaan niet meer.
Met dank aan de heren P Vernout en
R. van der Laan
Archief: collectie firma Vernout, Bijzondere
Collecties, Universiteitsbibliotheek Amsterdam.
