Signalement
Ik ben maar steen
Antonius van Paduakerk in
Aerdenhout negentig jaar
www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2014
Jubileumuitgave t.g.v. 90-jarig bestaan
Antoniuskerk te Aerdenhout
Drukkerij Mart. Spruijt, 2014
Vormgeving Sybren Kuiper
Samenstelling T. Holtgrefe en H. Pennings
ISBN 978-90-822842-0-1
Prijs: €35, -
Te bestellen via info@vrienden-antoniuskerk.nl
Paulanha van den Berg-Diamant
Mariabeeld van de destijds jonge kunstenaar
Mari Andriessen (1897-1979)
Onlangs is het jubileumboek Ik ben maar steen
ter gelegenheid van het negentigjarig bestaan
van de Antoniuskerk aan de Sparrenlaan in
Aerdenhout gepresenteerd. Deze uitgave
is door de Stichting Vrienden van de
Antoniuskerk gerealiseerd op verzoek van het
kerkbestuur om een verdere bijdrage te leveren
aan de instandhouding van het prachtige
kerkje.
Het boek is bedoeld voor degenen die de
Antoniuskerk een warm hart toedragen en
voor wie meer over deze bijzondere noodkerk
uit 1922 te weten wil komen.
De titel van het boek is ontleend aan de tekst
van Michel van der Plas op de 'hoeksteen' van
de kerk.
'Ik ben maar steen; ik heb u niets te geven.
Zoek wat ik draag; een hemel die begint
op aarde, een God die mensen aan Zich bindt
rondom de tafel van het eeuwig leven'
www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2014
Hanenbalken die beschilderd naar traditioneel
Hongaars ontwerp door Oscar Mendlik (1871-1963)
Tot het einde van de negentiende eeuw
bestonden Aerdenhout en Bentveld vrijwel geheel
uit buitenplaatsen. Met de ingebruikname van
de tramverbinding Haarlem-Zandvoort (1899)
kwam ook de bouw van villa- en woonwijken
in het gebied. Daarmee groeide de vraag naar
maatschappelijke voorzieningen zoals onderwijs,
alsook de behoefte in de nabijheid naar de
kerk te kunnen gaan. Voor katholieke vieringen
was men toen nog aangewezen op de kerken
van Zandvoort, Overveen en Vogelenzang. De
zeventiende-eeuwse schuilkerk op de zolder van
een jachthuis op het landgoed Koekoeksduin
was toen al lang niet meer in gebruik. Maar dit
'Brouwershuisje' wordt wel gezien als de voorloper
van de Antoniuskerk.
In 1920 werd het bisdom verzocht om een kapel
ter ere van Maria van Altijddurende Bijstand
in Aerdenhout te mogen bouwen. Omdat het
bouwen van een kerk een meerjarenplan is en
het kerkbestuur snel in de religieuze behoefte
wilde voorzien, werd besloten tot de bouw
van een noodkerk. De benodigde grond werd
door het kerkbestuur van de Zandvoortse St.
Agatha-parochie aangekocht. Zowel de kerk
als de pastorie zijn in 1921 ontworpen door de
architecten Joseph Th. J. Cuypers en zijn zoon
Pierre Cuypers jr.
Bij de plechtige ingebruikname op 22 december
1922 werd de kerk vanwege het noodkarakter
niet ingezegend. Dat gebeurde pas 91 jaar later
en wel op 22 december 2013 door mgr. J. Punt,
en daarmee werd het noodkarakter ongedaan
gemaakt. Aanvankelijk was het interieur van de
kerk heel sober, maar in de loop der jaren hebben
kunstenaars als Joes Lelieveld, Oscar Mendlik, Mari
Andriessen en Anto Carte hun bijdragen geleverd.
De Antoniuskerk is een voor Nederland zeldzaam
voorbeeld van een houten Rooms-Katholieke
noodkerk die nooit is vervangen door een
definitieve kerk. Het wordt gezien als bijzonder en
ook het werk van Joseph en Pierre Cuypers jr (zoon
en kleinzoon van de beroemde bouwmeester
Pierre Cuypers) is het beschermen waard.
K
BEN
1
STI
