Pinkeltje-auteur en filmer
Dick Laan (1894-1973)
www.onsbloemendaal.nl nr. 1 voorjaar 2015
Filmopname bij
Kareol (1921)
Opname van een 'Witte Film' bij
station Overveen
Katholiek Nederland was in principe tegen de wereldse en
verderfelijke filmindustrie maar Binger wist zich verzekerd
van de goedkeuring van het episcopaat toen hij in 1917 de
'N.V. Maatschappij tot Exploitatie van Witte Films' oprichtte,
die artistieke maar vooral moreel hoogstaande films
wilde produceren. Een groot succes werd het niet, want
alleen Bingers film 1914 over drie gezinnen aan het begin
van de Eerste Wereldoorlog werd in 1918 als 'Witte Film'
uitgebracht. Voor deze film waren opnamen gemaakt in de
duinen en 'oorlogshandelingen' werden gedraaid vóór het
station van Overveen. De decors bestonden uit 'ruïnes' van
huizen, opgetrokken uit houten planken en karton. Binger
regisseerde, maar speelde tevens een generaal te paard,
wat als bijkomend voordeel had dat hij vanaf enige hoogte
meteen goede regieaanwijzingen kon geven. De set trok een
menigte Overveners en Bloemendalers die het schouwspel
niet wilden missen.
Tuinfeest met vuurwerk op Elswout
De films van Binger waren zeer populair maar na de Eerste
Wereldoorlog werd de internationale concurrentie groter
en in 1919 stond de Hollandia Filmfabriek op de rand
van faillissement. Binger probeerde het tij te keren door
samenwerking met het Britse distributiebedrijf Granger's
Exclusives Ltd en door contact te zoeken met de Britse
regisseur B.E. Doxat-Pratt, met wie hij de film Joy (1919)
maakte. Op landgoed Elswout werden voor de film
opnames gemaakt van een tuinfeest, dat werd afgesloten
met een groot vuurwerk op het terrein achter het
landhuis. De Hollandia Filmfabriek hield het vol tot 1923,
toen Binger het financieel niet langer kon bolwerken.
Om aan zijn schuldeisers te ontkomen, week hij uit naar
Duitsland waar hij kort daarna overleed.
Julius Stoop (1883-1942) grondlegger
van Polygoon
De Hollandia Filmfabriek had een aparte documentaire
afdeling, die vanaf 1914 werd geleid door Julius Stoop,
in de verte familie van de Bloemendaler Adriaan Stoop
(zij deelden dezelfde overgrootvader). Julius was geboren
in Amsterdam, studeerde chemie in het buitenland
en was al een verwoed amateurfotograaf voordat hij
aan het Spaarne kwam te werken. Na vijf jaar kocht
Stoop zich in 1919 uit bij Hollandia en begon in zijn
villa aan het Florapark in Haarlem een eigen filmfabriek
voor documentaires onder de naam 'Nederlandsche
Maatschappij voor Cinematografie Filmfabriek
Polygoon', dat op verzoek ook filmreportages maakte
van feesten van vooraanstaande families. Vanaf 1921
begon Polygoon met het maken van de zo bekend
geworden journaalfilms. Philip Bloemendal, de 'stem' van
Polygoon na de oorlog, woonde enige tijd op de Zuider
Stationsweg in Bloemendaal.
Frans Halsmuseum, expositie over Binger
In 1988 organiseerde het Frans Halsmuseum een
tentoonstelling over Maurits Binger, een voor de hand
liggend initiatief omdat Hollandia een Haarlems bedrijf
was maar bovendien was de toenmalige directeur,
dr. Dirk P. Snoep, een kleinzoon van Binger.
'Gevechtshandelingen'in Overveen
Opname voor Boy in het kinderhuis 'Zeehuis' te Bergen aan Zee1928
Inge de Wilde
In1916 kwam Binger in contact met Dick Laan, die bekend is gebleven vanwege zijn
Pinkeltje-kinderboeken. Zijn carrière als kinderboekenschrijver begon echter pas in 1929 en
de echte doorbraak met Pinkeltje kwam in 1939. Tot die tijd was Laanfilmer van tientallen
speelfilms en documentaires.
■■.i' ji --*w
