Kaatje of Ka, zoals ze ook wel werd genoemd, kreeg, zoals veel
dorpsgenoten in het toenmalige traditionele Bloemendaal, een
bijnaam, vanwege haar volumineuze gestalte 'Ka Kont'
12 www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2016
Schietvereniging Bloemendaals Commando tijdens een
wedstrijd in restaurant Vreeburg aan het Kerkplein. De man
op de voorste rij in het midden met snor en kort haar is D.C.
Houtgraaf, penningmeester, 1912. (Fotoarchief Wim Post)
Advertentie van het Manufacturen-
Magazijn D.C. Houtgraaf Hmzn, 1912
1913. (Bloemendaals Adresboek Help U
Zelf, 1912-13. Fotoarchief Wim Post)
D. C, Houtgraaf H
Lingeries - Garen - Band
Dirk Cornells was in zijn jonge jaren
heel actief. Het 'In Memoriam' van Dirk
en Katrien, dat de oud-archivaresse
van de gemeente Bloemendaal
juffrouw Nierhoff schreef, vermeldt
dat hij een van de oprichters en
secretaris van de Bloemendaalse
Christelijke Jongelingsvereniging
'Obadja' en penningmeester van
de Christelijke Zangvereniging
'Advendo' was. Na het huwelijk nam
Dirk al snel afscheid van de verfpot
en zocht hij werk in de bonte wereld
van het stoffenhuis. In de Naamlijst
voor den Telefoondienst 1915 zien we
onder Haarlem vermeld 'Houtgraaf-
Köhler, Firma in manufacturen,
Dames- en Kinderconfectie, over het
Postkantoor, Bloemendaal'. In het
Adresboek van Bloemendaal prijkt
tot in de jaren veertig van de vorige
eeuw de annonce 'D.C. Houtgraaf
Hmzn. Manufacturen Dames- en
Kinderconfectie, Oudste adres -
Opgericht 1900'. In de eerste twintig
jaar fungeerde de winkel min of meer
als eerste modehuis van Bloemendaal.
Dat veranderde met de vestiging
van het Haarlemse modehuis
Wisbrun Liffmann in 1922 op de
Bloemendaalseweg, thans nr. 62-64.
Dat was notabene op de plaats van
de oude, intussen afgebroken slagerij
van vader Hein Köhler sr., waarnaast
halfbroer en vleeshouwer Adriaan een
nieuw winkelwoonhuis liet bouwen
(nu bakkerij Van Vessem).
De schietsport
Het kinderloos gebleven echtpaar
Houtgraaf-Köhler koesterde
een gezamenlijk tijdverdrijf: de
schietsport. Ze waren actief lid van
schietverenigingen en namen deel
aan wedstrijden. In Bloemendaal had
je zowel de Schietvereniging als de
Vereniging voor Volksweerbaarheid
Bloemendaal-Commando,
opgericht in 1900. Na vele jaren
bestuurslidmaatschap werd Dirk
erevoorzitter. Vóór zijn huwelijk
deed Dirk al mee aan wedstrijden.
De eerste vermelding hierover in
de pers is zijn deelname aan een
provinciale schietwedstrijd in Hoorn
in 1902. Meer dan dertig jaar was
Dirk bestuurslid van de Koninklijke
Vereniging van Nederlandse
Scherpschutters. Hij sleepte ruim
honderd medailles in de wacht. Maar
ook Kaatje Köhler mocht er wezen.
Met de 'staande buks' veroverde zij
allerlei prijzen. Het Haarlems Dagblad
De manufacturenwinkel van Houtgraaf-
Köhler, Bloemendaalseweg 26, in
1913. Uit de etalage blijkt dat er niet
alleen garen en band werd verkocht.
Gevelreclame voor Odol reukwater
www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2016 13
Katrien Köhler en Dirk Houtgraaf still going strong achter de toonbank aan de
vooravond van hun 55-jarig huwelijk in 1958. (Foto via familie Köhler)
van 14 april 1913 bericht dat bij de
eindwedstrijd van de Noord-Hollandse
Schietbond in het Schietgebouw aan
de Schouwtjeslaan in Haarlem Mej.
Houtgraaf-Köhler 38 punten behaalde.
En in het Bloemendaalsch Weekblad
van 16 mei 1922 lezen we dat bij de
Nationale Schietwedstrijd van de
Vereniging Generaal Joubert mevrouw
Houtgraaf-Köhler tweede geworden is
bij de afdeling Dames. In het woonhuis
boven de winkel waren talrijke medailles
en bekers te bewonderen en, in de
herinnering van sommige familieleden,
hingen er zelfs oude geweren.
Het einde van een tijdperk van
zelfstandige middenstanders
De laatste decennia van de winkel en
het echtpaar werden gekenmerkt door
jubilea, die de nodige publieke aandacht
kregen, bijvoorbeeld het vijfenvijftigjarig
huwelijk in 1958 en het zestigjarig
bestaan van de winkel in augustus 1960.
Na de oorlog waren Dirk en Katrien te
oud om nog een breed assortiment te
voeren, mede vanwege de concurrentie.
De kleding ging er grotendeels uit en
het werd vooral een garen-, band- en
knopenwinkeltje. 'Ze bleven tot het
allerlaatst in de zaak om wat te doen te
hebben. Het at geen brood, er waren
nauwelijks of geen kosten.' Kaatje
overleed in 1962 op 81-jarige leeftijd
en binnen een maand volgde Dirk haar
op de leeftijd van 89 jaar. Het definitief
sluiten van de winkel betekende het
einde van een tijdperk van actieve en
zelfstandige middenstanders.
Met dank aan diverse leden en nazaten
van de families Houtgraaf en Köhler.
Literatuur
A.M.G. Nierhoff, 'Dirk Cornelis
Houtgraaf Hzn Catharina
Houtgraaf-Köhler in:
Jaarboek Vereeniging Oud
Haerlem 1962 (1963), 12-14.
Wim Post e.a.: 'Een eeuw
winkelstraat', in: Ons
Bloemendaal, jrg 28 (2004)
4, 3-46.
Gerard J. Telkamp, 'Twee
generaties, acht slagers.
De familie Köhler in Bennebroek,
Hillegom en Bloemendaal', in:
Ons Bloemendaal, jrg 39 (2015)
4, 20-23.
Krantenartikelen en advertenties
via www.delpher.nl en
Krantenviewer Noord-Hollandse
Archief.
Man uFacwren-Mfi£.A/ij r
Bloemend.*^ 6£ - EJL.C EMEND AAL
rtLEFOON 111S-
Öirtïimiö-, L«!Y-firYi an Z*ïi/t.ji Sf?óimön.
fpgngn. MMlotiilqui ^SapUscc. ZenrnkKfiSt-
Dr van. Tkuiis'scfio VertWfMJwtilttirt
Stflifld Dé pöls
dé* Lifinemvdvori^ vnrt OË L.AKÜE 4 JOWHER.
bt> Fficjnrt.^n. gn ven DflmfliSlaMnn
HÖ.MMÉH 4 Co, Ie HaarUm.
Bh nlDr cn-.ijjrfyltij f it IH'V. Tok
kr-hraii-L'mk nrtikelcn rti
HrwtfiÉheenen, KauSdn, Rgkken. SaoftJen^
MniSdhelWn. oni
Eau dn Co*öflr*i wm Qéttfeot an da 4?11 vnn
Fwdinftrtüi WuWens uit K«ukm-
Züepen wi Boldool, Dgtifrolrn&n, ®nï.
VeflClnrilJf5'Toil»lHflp
landgn&or^Latg, H&erfcekiAtfri ên> Knnlrrjtm in
luiitva fceuifl.
TandpOoiierL cm PagWi Ynn Stpi^. FriOdflriCh,
Ppea wi BoideeL
OD0U MONDWATER.
