Dr. Lizzy van Dorp (1872-1945)
de eerste vrouwelijke jurist en econoom
10 www.onsbloemendaal.nl nr. 2 zomer 2017
Afb. 2. Het wapen van Bloemendaal met barensteel
Afb. 3. Het wapen van Tetterode in negatief
vermoedelijk nog gerenoveerd, maar daarna horen
we niets meer over het huis tot het bericht in de
Informacie dat Willem van Bloemendaal het in
1514 in bezit heeft. Het archief van Brederode
zou ons hebben kunnen vertellen wat er in
de tussenliggende 105 jaren met het huis is
gebeurd. Maar helaas zijn deze archieven over de
ambachtsheerlijkheid Aelbertsberg verloren gegaan.
Ik kon binnen de familie van Bloemendaal in die 105
jaren geen aanwijzing vinden die een eerdere van
Bloemendaal dan Willem verbindt aan Aelbertsberg
of Kennemerland. Willem echter was getrouwd
met de Kennemerse Maria van Adrichem, die als
bruidsschat ondermeer een leen in Schermer
meebracht. Zoals we al eerder zagen was zij een
nicht van Walraven II van Brederode. Mogelijkerwijs
kwam via haar en haar relatie met Brederode het Huis
Aelbertsberg bij Willem. De erfenis van hun jongste
zoon Frans van Bloemendaal bestaat ondermeer uit
de kapelrie die gesticht is door de erven van Arnout
van Adrichem, en het Huis Aelbertsberg. Zouden
beide uit de moederlijke boedel komen?
Het moet ook Frans zijn geweest die het Huis
Aelbertsberg tot het Huis te Bloemendaal heeft
omgedoopt. Zijn vader, Willem, was immers tevens in
het bezit van het huis te Bloemendaal vlak bij Vianen.
En twee huizen met dezelfde naam aanduiden is
niet erg logisch. De oudere broer van Frans, Willem,
erfde het Vianense huis. Frans zelf had dus alle ruimte
om zijn Aelbertsbergse huis 'Huis te Bloemendaal'
te gaan noemen waarmee hij misschien zijn ambitie
liet blijken. In ieder geval wordt het huis na 1536
geregeld aangeduid met het Huis te Bloemendaal,
wat in 1813 leidt tot de gemeentenaam.
Bloemendaal als gemeentenaam moest er ook een
gemeentewapen bepaald worden. Meestal werd
er gekozen voor de naam en het wapen van de
voormalige heerlijkheid. Bennebroek is daar een
prachtig voorbeeld van. Voor Bloemendaal is de
keuze toen gevallen op een afgeleid wapen van de
familie van Tetterode, omdat deze Haarlemse
familie geruime tijd het gebied van Overveen in
onderleen heeft gehouden. Pas in 1968 is door de
Hoge Raad van Adel het huidige, heraldisch
verbeterde gemeentewapen vastgesteld: het wapen
Tetterode in negatief (afb. 3). Maar stel je eens voor
dat de vroegere besturen van de gemeente dezelfde
kennis over de familie van Bloemendaal hadden als
die wij nu hebben. Dan hadden ze wellicht zomaar
kunnen kiezen voor het wapen hier rechts als
gemeentewapen. Het toont het wapen Bloemendaal
met de barensteel, die meteen een aardige
verwijzing oplevert naar de familie van Brederode.
Zij hebben immers 350 jaar het grondgebied van
Bloemendaal bestuurd. Met deze keuze zou het
gemeentewapen in historische verband komen te
staan met de naam van de gemeente: allebei echt
Bloemendaal.
Graag spreek ik mijn dank en waardering uit voor de
aanmoediging, hulp en kritiek die ik van
Joan Patijn - Bijl de Vroe en Lieuwe Zoodsma mocht
ondervinden tijdens het onderzoek en bij het schrijven
van dit artikel.
Dit artikel kunt u inclusief noten (waarvan enkele met
digitale verwijzing) terugvinden op de website
www.onsbloemendaal.nl
De voorgaande alinea bevat enkele speculaties, bij
gebrek aan historisch feitenmateriaal. Ik vind het
aardig daar nog een veronderstelling aan toe te
voegen: nadat in 1813 gekozen was voor de naam
Over de auteur: Ruud Nederveen was van 1 juli 2009
tot 1 maart 2015 burgemeester van Bloemendaal. Hij
bestudeert sinds 1980 uit liefhebberij de geschiedenis van
de Nederlanden in de late middeleeuwen.
www.onsbloemendaal.nl nr. 2 zomer 2017
Getekend portret van Lizzy van Dorp
door Thérèse Schwartze
Martin M.G. Fase
Toen in 1922 Curatoren van de Landbouwhogeschool Wageningen dr.
E.C. ('Lizzy') van Dorp voordroegen als hoogleraar staathuishoudkunde
hield de partijloze maar met de CHU sympathiserende minister van
landbouw, H.A. van IJsselsteyn, haar benoeming tegen. Hij wenste geen
strijdlustige juffrouw als hoogleraar.
