Een bijzondere vondst
aSsi'ï
Open dag tijdens het archeologisch onderzoek
www,onsbloemendaal.nl nr. 4 winter.*2frli£--
Theo Nieuwenhuizen, Archeologische werkgroep Haarlem
In 1987 en 1988 is door de leden van de Archeologische Werkgroep
Haarlem (AWH e.o.) archeologisch onderzoek verricht naar de
restanten van de buitenplaatsen Distelberch-Grijpesteyn en Oosterduin
die tussen 1600 en 1819 aan de westzijde van de Oosterduinweg te
Aerdenhout gelegen hebben. Aanleiding voor dit onderzoek was de
geplande nieuwbouw op deze locatie. Voor de nieuwe woningen en
bijbehorende kelders zou de bodem diepgaand worden verstoord
en dreigden sporen uit het verleden verloren te gaan; archeologisch
onderzoek was noodzakelijk.
Sé&nJbMWKs tèrGvy
jfoll
Hj5 (van<lei
de JleefcwyK,
Holl.
De familiewapens van de families Van der Hoeven (Houven), Briell, Heeswijck, Van Bergen van der Grijp
www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2017
Het aangetroffen
lakzegel met alliantie
wapen is een
samenstelling van
wapenschilden van
verschillende families
Tijdens dit onderzoek werden
funderingsresten, geplavuisde
vloeren, beerputten, een
gierkelder, een waterkelder,
afvalkuilen en afvoergoten
aangetroffen. Een van de
opgegraven beerputten dateert uit omstreeks
1700. De inhoud van deze beerput bestond
voornamelijk uit fragmenten van roemers (glazen
met braamnoppen) en kelkglazen. Maar in de
gezeefde vulling werd ook een aantal fragmenten
van lakzegels gevonden, waaronder een vrij gaaf
lakzegel van een alliantiewapen.
Lakzegels
Vanaf eind zestiende eeuw gebruikte men
lakzegels om brieven en andere documenten
te sluiten (verzegelen). Pas als het zegel werd
verbroken kon de ontvanger de brief lezen en
wist hij dat de brief niet eerder door anderen
was gelezen. Voor het vervaardigen van een
lakzegel werd een staa^e zegellak in een
kaarsvlam verhit zodat er druppels lak op het te
zegelen document konden vallen. Als de druppel
groot genoeg was, drukte men in deze nog half
vloeibare zegellak een zegelstempel of zegelring
met een familiewapen. Snel daarna hardde de lak
volledig uit. Het gebruik van lakzegels verdwenen
in de negentiende eeuw. Deze functie wordt
korte tijd hierna overgenomen door sluitzegels,
die dezelfde vorm hebben als postzegels.
Familiewapen Van der Hoeven
Het alliantiewapen op het aangetroffen lakzegel
is een samenstelling van wapenschilden
van verschillende families. Het linker schild
(heraldisch rechts) bestaat uit vier kleinere
wapens: op dit schild staan zowel linksboven als
rechtsonder een verhoogde achtpuntige ster met
daaronder een wassenaar (wassende maan) en in
het schildhoofd drie St. Andrieskruisjes. Dit is het
wapen van de familie Van der Hoeven/Houven.
Rechtsboven en linksonder staat een paaslam
afgebeeld. Dit is het wapen van de familie Briell.
In het hartschild: een leeuw. Dit is het wapen van
de familie Heeswijck.
