Tijo Hendrik van Eeghen,
koopman en bestuurder
1858-1930
Villa Midduin aan de Bentveldsduinweg, Aerdenhout
24 www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2017
Gert de Kruif
Veel Bloemendalers kennen Tijo van Eeghen als naamgever van de
school aan de Van Lennepweg 2 in Aerdenhout. Trouwe lezers van Ons
Bloemendaal weten bovendien dat hij voorvechter van het christelijk
onderwijs was. Over de wijze waarop Tijo van Eeghen zich sterk
maakte voor het christelijk onderwijs is echter weinig bekend. In een
aantal ontmoetingen met Tijo van Eeghen werpen we meer licht op de
bijzondere Bloemendaler Tijo Hendrik van Eeghen.
www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2017
Hij werd geboren op 27 mei 1858, als
tweede kind van Hendrik van Eeghen
en Catharina Suzanna Bierman.
Vader Hendrik, grootvader Jan,
broer Cornelis, neef Samuel Pieter,
achterachterneef Ernst, ze waren
allen firmanten van bekende handelshuizen. En
Tijo werd dat ook. Hij bezoekt de net geopende
Eerste Openbare Handelsschool in Amsterdam
(voortgezet in de HES) en krijgt een aanstelling bij
de firma Matthes Bormeester, het handelshuis
waarvan ook zijn vader en broer firmant
waren. Het bedrijf handelt in van alles maar is
gespecialiseerd in de handel in rubber en copra.
Tijo (zijn naam wordt overigens ook gespeld
als Tyo) doorloopt snel de rangen en wordt
achtereenvolgens procuratiehouder, directeur,
firmant, commissaris en lid van de raad van
beheer van Matthes Bormeester en later van de
Handelsvereeniging van Dudok de Wit en Co., het
bedrijf waarin Matthes Bormeester opgaat.
Maatschappelijk bezig
Van Eeghens zijn in het algemeen zeer betrokken
bij maatschappelijke, culturele of kerkelijke
ontwikkelingen. De familie was van huis uit
doopsgezind en Tijo wordt diaken bij de
Doopsgezinde Singelkerk in Amsterdam (Singel
452). 'Op den duur groeide echter in hem de
behoefte aan een kerkelijk leven met vastomlijnde
geloofsbelijdenis en voelde hij zich dientengevolge
meer en meer aangetrokken tot de Gereformeerde
kerken, waarbij hij zich dan ook korten tijd na
de doleantie aansloot', zo lezen we in een in
memoriam in de VU Almanak 1931. Tijo van
Eeghen zal jarenlang de Gereformeerde kerk aan
de Overtoom als ouderling dienen.
Via de kerk raakt hij op bestuursniveau betrokken
bij de Christelijk Jongelingsvereenigingen. En het
is meteen raak: in de zomer van 1891 behoort
Tijo tot de zeven man sterke regelingscommissie
die de Wereldconferentie der Christelijk
Jongelingsvereenigingen voorbereidt, onder
leiding van mr. H. graaf van Hogendorp. Nadien
zal Tijo van Eeghen nog vele keren betrokken
zijn bij de organisatie van jaarvergaderingen,
conferenties en jubilea van de landelijke
Christelijk Jongelingsvereeniging. Maar Tijo
regelt nog meer: hij leert tijdens de genoemde
conferentie van 1891 ook zijn latere echtgenote
kennen, Constance P.L.H. van Marle; dochter van
generaal Hendrik Willem van Marle en Johanna
C.M. Viruly. Het paar huwt op 7 juli 1892 in
Amsterdam; de bruid is 24 jaar oud, de bruidegom
34. Het echtpaar vestigt zich in Amsterdam. In
1896 betrekken zij hun nieuwgebouwde woning
aan de Willemsparkweg 205 in Amsterdam-Zuid
(toen nog Parkweg 205 in Nieuwer-Amstel).
In zijn Amsterdamse periode wordt Tijo van
Eeghen gekozen tot 'lid des hoofdbestuurs' van
het Nederlandsch Bijbelgenootschap (NBG), dan
nog gevestigd in Amsterdam. In 1914 wordt, in
aanwezigheid van Koningin Emma, in de Nieuwe
Kerk in Amsterdam het driedaags congres ter
gelegenheid van het honderdjarig bestaan
van het NBG geopend. Tijo heeft het mede
georganiseerd. Bij het overlijden van Tijo, in 1930,
was een van de sprekers de vertegenwoordiger
van het N.B.G.
Bestuurder in het lager onderwijs
Na de doleantie in 1886 wordt in gereformeerde
kringen gewerkt aan het stichten van
gereformeerd onderwijs op alle niveaus, volgens
het motto van Abraham Kuyper: souvereiniteit
in eigen kring. Tijo van Eeghen staat aan de wieg
van de 'Vereeniging voor L.O. op Geref. Grondslag
in het Van-Lennepkwartier'; een organisatie die
erin slaagt in januari 1903 de Gerefomeerd Lagere
school in de Borgerstraat te openen; de school
kreeg later de naam Keucheniusschool. Tot zijn
overlijden is Tijo van Eeghen vooraanstaand lid
van het schoolbestuur. Over de financiering van
de school nog dit: 'Op verrassende wijze werd
men door groote giften, vooral van de Heeren Tyo
H.van Eeghen en H.W.van Marle jr. (Tijo's zwager;
GdK) gesteund', schreef het 'eigen' dagblad De
Standaard. Niet alleen met de financiën ging het
goed, ook met het leerlingenaantal; dat groeide
in het tweede jaar van de school tot meer dan
tweehonderd. Als schoolbestuurder wordt
Tijo van Eeghen afgevaardigd naar landelijke
organisaties. Hij wordt penningmeester van
