I
A
ff
26 www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2017
Het College van Directeuren van de
Vrije Universiteit.V.l.n.r.: dr.J.J.C. van
Dijk, (inzet) notaris G. Wolzak, Joh.
Krap, mr.dr. G.A.H. Grosheide, dr.J.
Colijn (voorzitter), dr.J. Schouten, Tijo
van Eeghen (secretaris) (1929)
het hoofdbestuur van de 'Vereeniging voor
Christelijk Nationaal Schoolonderwijs. Vice-
voorzitter is mr. Theo Heemskerk, minister
president van februari 1908 tot augustus
1913. Bijna alle belangenorganisaties van het
prot. christelijk onderwijs zijn verenigd in de
Schoolraad. Tijo van Eeghen vertegenwoordigt
de Vereeniging voor C.N.S. in de Schoolraad. Als
in 1899 in de Tweede Kamer een wetsontwerp op
de invoering van de leerplicht wordt behandeld,
verklaart de Schoolraad zich daar tegen. Ook de
financiering van het bijzonder onderwijs is dan
nog niet geregeld. In kringen van het bijzonder
onderwijs was men bevreesd dat bij invoering
van de leerplicht een onevenredig zware druk
op het bijzonder onderwijs zou komen te
liggen, in een tijd waarin geen overheidsgelden
beschikbaar waren voor de financiering van
het bijzonder onderwijs. De Schoolraad keert
zich tegen invoering van de leerplicht en meldt
dit in een adres (verzoekschrift) aan de Tweede
Kamer. Eerste ondertekenaar van het adres is
Tijo van Eeghen. Het verzoekschrift wordt dan
ook genoemd 'het verzoekschrift van T.H. van
Eeghen' Het adres had geen succes. De eerste
leerplichtwet werd aangenomen in 1899 en
ging in op 1 januari 1900. Tijo van Eeghen, de
Vereeniging voor C.N.S. en de Schoolraad waren
uitgesproken voorstanders van de financiële
gelijkstelling van het bijzonder onderwijs. Alle
confessionele partijen waren dat. 'Gelijkstelling'
betekent dat het bijzonder onderwijs dezelfde
subsidies ontvangt als het openbaar onderwijs.
In 1917 werd de gelijkstelling gerealiseerd. Tot
zijn overlijden zal Tijo lid van het hoofdbestuur
van de Vereeniging voor C.N.S. blijven.
Van de stad naar het dorp
De Amsterdamse woonwijk van Tijo en
Constance van Eeghen, het Willemspark,
werd aan het eind van de 19e eeuw
ontwikkeld, mede op de initiatief van Van
Eeghens. De initiatiefnemers wilden daarmee
voorkomen dat welgestelde Amsterdammers
de wijk nemen naar de duinstreek, het Gooi,
of de Vechtstreek. Bovendien kon met de
winst die gemaakt werd op de verkoop van
bouwgrond, de aanleg van het Vondelpark
gefinancierd worden. Voor wat de heer en
mevrouw Van Eeghen betreft slaagt deze
opzet niet. In 1906 laten zij in Aerdenhout
door de Hilversumse architect E. Verschuijl
de reusachtige villa Midduin bouwen aan
de Bentveldsduinweg 8 (later nr. 2). Laagste
inschrijver aannemer H. van 't Wout, voor
fl. 27.250,-. De eerste jaren wordt Midduin
bewoond door zwager H.W. van Marle en zijn
gezin. In 1913 betrekken Tijo en Constance
van Eeghen-van Marle de villa. Zij voeren daar
wat het personeel betreft een grote staat.
Blijkens de advertenties die in het Haarlems
Dagblad en het Algemeen Handelsblad
geplaatst zijn, was er veel personeel in
dienst: van eerste tot en met vierde meisje,
diverse keukenhulpen, een tuinbaas en een
chauffeur. Het personeel diende 'Geref. of
Herv' te zijn en in de jaren dertig bestond
een voorkeur voor 'Duitsche' meisjes, die
overigens in 1939 terug moesten naar
Duitsland. In 1972 is Midduin gesloopt om
plaats te maken voor een bungalow; alleen
de muur waarin het toegangshek geplaatst
was, is nog origineel.
www.onsbloemendaal.nl nr. 4 winter 2017 27
Staand, midden: Tijo
van Eeghen tijdens
een evenement in het
P'üf jf Gereformeerd Gymnasium
aan de Keizersgracht (1927)
Tijo van Eeghen
Bestuurder van de Vrije Universiteit
Op 11 juli 1918 besluit de 'algemeene vergadering
van de Vereeniging van Hooger Onderwijs op
Gereformeerde Grondslag' om Tijo van Eeghen te
benoemen tot directeur van de Vrije Universiteit.
Ook hier is het directeurschap een bestuursfunctie;
zeven directeuren vormen het hoogste
bestuursorgaan binnen de Vereeniging die de VU
bestuurt. De directeuren bemoeien zich direct met
zaken als benoemingen, huisvesting en financiën.
Alle directeuren zijn prominenten binnen de
Anti-Revolutionaire Partij. Dr. H. Colijn is van 1922
tot zijn overlijden in 1944 directeur geweest,
met onderbrekingen tijdens zijn vijf minister
presidentschappen. Colijn was de voorzitter van
het Directorium, Tijo van Eeghen vele jaren de
secretaris. In de periode Colijn/Van Eeghen heeft
de VU enorme uitbreidingen ondergaan: het
aantal faculteiten, studenten, personeelsleden en
gebouwen nam explosief toe.
Na zijn overlijden in 1930 wordt Tijo van Eeghen als
VU-directeur als volgt geportretteerd:
'Daarbij bleef Van Eeghen in alles zichzelf gelijk. Zich
nooit naar voren dringend, liefst zich geruischloos
op den achtergrond houdend, won hij zich de
waardeering, de hoogachting en de liefde van allen,
waarmee hij de hem toevertrouwde taak vervulde,
door zijn voorname bescheidenheid, door zijn
hoffelijk optreden'.
Waardering
Bij de lintjesregen in 1928 behoort Tijo van Eeghen
tot de gedecoreerden. Op 31 augustus wordt hij
door Koningin Wilhelmina benoemd tot Ridder
in de Orde van de Nederlandsche Leeuw, 'als
secretaris van de directeuren der Vereeniging voor
Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag,
te Aerdenhout'. 'Na een kortstondige ongesteldheid'
overlijdt Tijo van Eeghen op zaterdag 4 januari
1930, op de leeftijd van 71 jaar. De begrafenis
vindt plaats op woensdag 8 januari om 12.00
uur, op de Algemene Begraafplaats aan de
Bergweg in Bloemendaal. De organisaties waarvan
Tijo deel heeft uitgemaakt zijn ruimschoots
vertegenwoordigd. Eén der sprekers: 'Het kwam
voor de meesten onzer zoo onverwacht. In de laatste
Directeuren-vergadering van December j.l. was hij
nog zoo opgewekt en gezond in ons midden, zijn
taak vervullend met de toewijding en de trouw en
de nauwkeurigheid, die hem steeds kenmerkten'.
Namens het VU-bestuur zijn aanwezig dr.H.
Colijn, mr.dr. G.A.H. Grosheide en prof.dr. A.W.F.
Idenburg, minister van staat. Ds. Waaning van de
Gereformeerde kerk in Zandvoort, waartoe de
familie behoort, leidt de uitvaart.
De Tijo van Eeghenschool
Aan de vooravond van de opening van een nieuw
gestichte christelijk school in Aerdenhout worden
ouders en belangstellenden opgeroepen om op
1 september 1931 een 'openingsvergadering'
van het nieuw gevormde schoolbestuur bij te
wonen. De bijeenkomst vindt plaats in villa De
Eikel, Van Lennepweg 4. De nieuwe school zal
gebruik gaan maken van enkele kamers in villa
De Eikel, en op 2 september starten. De bouw
van een nieuw schoolgebouw in de tuin van de
villa is in voorbereiding. Over een naam van de
school wordt niet gerept. Dat gebeurt wèl op
vrijdag 4 september, in dagblad De Standaard:
'Met vriendelijke toestemming van Mevr. de Wed.
van Eeghen had het bestuur besloten de school den
