‘Het is leuk voor de passagiers
en voor de chauffeurs’
Gesprek met Ed Prins en Rob Penning over de Buurtbus
Tijdens de Wereldjamboree in 1937 arriveerden 623.000 passagiers
op station Vogelenzang-Bennebroek
Een aantal inwoners protesteerde tegen de opheffing van het traject
tussen Haarlem en Santpoort. In een petitie met zeshonderd
handtekeningen vroegen ze om een buurtbus. En die kwam er.
www.onsbloemendaal.nl
22
nr. 1 voorjaar 2018
Paulanha van den Berg en Inge de Wilde
heeft gebouwd.
Het ontwerp is met opzet
vrij ingetogen, zodat het niet
zou detoneren in de villawijk
Hartenlust die in dezelfde tijd
werd aangelegd. Het gebouw
kende twee wachtkamers,
een kantoor en bagagedepot.
Bijzonder was de houten
veranda aan de perronzijde. De
stationschef woonde op de eerste
verdieping en zolder. Echt druk zal
hij het de eerste tijd niet hebben
gehad. Bij de opening van het
Station Heemstede-Aerdenhout
Bouwjaar 1958
Station Heemstede-Aerdenhout is een
vreemde eend in de bijt. Het station
staat net niet in onze gemeente
en is in een geheel andere periode
gebouwd dan de stations in de andere
dorpskernen. Toch is het net als de
andere stations een monumentaal
gebouw. Meer dan veertig procent
van de reizigers is woonachtig in
Aerdenhout.
Modernistisch viaductstation
Hoewel al in 1842 een spoorlijn
Haarlem met Leiden verbond, kwam
er pas in 1872 een halte aan de
Zandvoortselaan, die van half juni
tot half september was geopend,
speciaal voor badgasten. De toename
van het forensenverkeer was voor
de NS in 1928 reden om de halte
permanent open te stellen en een
klein haltegebouw te plaatsen. Veel
treinen reden er nog niet: in de
ochtend vertrok om kwart over acht
één trein naar Amsterdam en om
kwart voor zes ’s avonds kwam er één
terug. Toch was dit een uitkomst voor
de Aerdenhoutse forensen, in slechts
22 minuten (één minuut meer dan nu)
was men in hartje Amsterdam.
Het toenemende verkeer
Voetbrug en tunnel
Al na zes jaar werd de
linkervleugel verlengd met het
bagagedepot. Kosten: 2.520
gulden. In 1915 kwam er een
voetbrug zodat de reizigers veilig
naar de andere kant van het
spoor konden lopen. De volgende
grote verbouwing vond begin
jaren dertig plaats. Tegelijk met
de elektrificatie van het spoor
station reden er negen treinen per
dag in beide richtingen.
leidde ertoe dat geregeld
opstoppingen ontstonden bij
de spoorwegovergang. Om dit
op te lossen, bouwde de NS in
1958 in Heemstede-Aerdenhout
een zogenaamd viaductstation,
het eerste in Nederland,
waarin spoordijk, perrons en
station zijn geïntegreerd. Het
modernistische en functionele
ontwerp is van architect Koen
van der Gaast. Opvallend
aan het ontwerp is het
ontbreken van een voorgevel.
Aan beide zijden van de
spoordijk staan twee vrijwel
identieke’ dozen’ bekleed met
kwamen er een eilandperron
(dat via een tunnel bereikbaar
was) en een grote houten
perronoverkapping. In 1952 werd
aan de noordzijde een stenen
fietsenstalling aangelegd en de
veranda van het stationsgebouw
werd dicht gemaakt. Tot in de
jaren negentig was het gebouw
nog echt in gebruik voor de
reizigers, de laatste jaren
alleen voor de kaartverkoop.
Tegenwoordig is de locatie te huur
voor bijeenkomsten.
donkerbruine steenstrips en
patrijspoortachtige ramen. Van
der Gaast maakte deze ramen
van gresbuis, vooral bekend als
de ouderwetse rioleringsbuis.
Aan één zijde heeft de gevel
een glazen strook waarachter
de trap naar de perrons ligt.
Door de jaren heen zijn vele
wijzigingen aangebracht.
Uitbreidingen hebben het
station aanzienlijk ‘verrommeld',
de los zwevende gevels uit
het oorspronkelijke ontwerp,
zweven niet meer. Gelukkig is
er ook veel bewaard gebleven
zoals de fraaie stationsvloer.
Rob Penning bij de buurtbus. Foto Paulanha van den Berg
