Benjamin Britten en Francis Poulenc
traden op bij Muzenforum
Zeventig jaar concerten in Bloemendaal
Veel grotehuizenbezitters lieten musici optreden, eerst tegen
betaling, later in natura, van aardappelen tot Tart pour lard’
www.onsbloemendaal.nl
nr. 3 najaar 2018
23
Mr. John W. de Jong Schouwenburg
Concert door het het Ferschtman Strijktrio in de Burgerzaal van het gemeentehuis van Bloemendaal (26 oktober 2008)
Willem Veenhoven
n vroeger eeuwen beluisterden de
kunstlievende bewoners van buitenhuizen
vooral concerten, toneel en opera in de
winter in Amsterdam. Met meer bewoners
kwam eind negentiende eeuw ook
Haarlem in beeld en later Bloemendaal. De
eerste openbare optredens vonden plaats in de nieuw
ontstane hotels ‘Duin en Daal' en ‘Hartenlust'.
geven?'
Het concert kwam er, eerst in Amsterdam en
vervolgens op 10 maart 1950 in Overveen. Een
recensent van Vrij Nederland schreef over de nogal
paradoxale toegift, Tristesse van Gabriel Fauré:
‘Een ogenblik dat zo subliem wordt dat het onze
zintuigen lijkt te vertienvoudigen.'
Beroemde componisten en musici
Er waren ook andere binnen- en buitenlandse
grootheden die in het Concertgebouw in
Amsterdam ‘Domi (cilie)' kozen en ook bij
Muzenforum.
In de jaren 1946 en1947 traden sopraan Jo Vincent
een historisch zangrecital door het befaamde duo
Peter Pears en componist/pianist en begeleider
Benjamin Britten. Natuurlijk met Engelse liederen -
van Dowland tot Britten - en met tal van toegiften
voor een uitzinnig enthousiast publiek.
Op 12 maart 1949 was de bariton Pierre Barnac
met zijn pianist/componist Francis Poulenc in
Domi te beluisteren. Twee jaar tevoren waren
Parijs en heb daar geconcerteerd met de zangeres
Noëmie Perugia. Ze zong er liederen van mij. Nu wil
ik je vragen: bestaat de kunstkring in Bloemendaal
'L'art pour lard'
In de Tweede Wereldoorlog mochten alleen leden
van de Duitsgezinde Kultuurkamer concerten en
voorstellingen voor een groter publiek verzorgen.
Het ontvangen van meer dan twintig mensen moest
daarom in het geheim bij iemand thuis gebeuren.
De juiste aanduiding voor deze bijeenkomsten is
clandestiene huisconcerten, want de term illegaal
doet de Duitsers te veel eer aan. Veel bezitters van
grote huizen in Bloemendaal en Aerdenhout lieten
musici optreden, eerst tegen betaling, later in natura,
van aardappelen tot ‘l'art pour lard' Maar het kon ook
anders, want op 18 juli 1942 vond een concert plaats
in het Bloemendaalse Bos, in de open lucht.
De meest bekende deelnemer aan de huisconcerten
was het Hongaars Strijkkwartet. Hierover is al veel
geschreven, onder andere in de rubriek Historie op de nog en voel je er voor haar en mij een avond te
website van Muzenforum en in Ons Bloemendaal.
Een veelzijdig man
De grote initiatiefnemer voor de concerten
in de oorlogsjaren was de Aerdenhoutse
verzekeringsdirecteur en muziekliefhebber Mr.
John W. de Jong Schouwenburg. Hij zorgde er ook
voor dat de concerten meteen na 1945 een vervolg
kregen. Hij richtte de Kunstkring op die een variëteit
aan optredens verzorgde in gebouw Domi aan het
Zandvoorterpad in Overveen. Belangrijk was dat
hij ook de naam voor kunstmanifestaties bedacht:
Muzenforum, de klinkende variant van Museum
(pouoEiov).
John de Jong Schouwenburg was een veelzijdig man. en actrice Charlotte Köhler op. Een jaar later was er
Hij was bestuursvoorzitter van het Amsterdamse
Concertgebouw en speelde zelf cello en piano. Hij
had onder meer pianoles gehad van de bekende
componiste Henriëtte Bosmans, die ook bereid was
te komen optreden in Overveen. In augustus 1949
schrijft Henriëtte aan ‘Lieve Nancy en John':
‘Ik hoop dat alles goed gaat bij jullie en dat je een
prettige vakantietijd hebt. Ik kom zojuist uit
Het waren er negen, de Muzen, dochters van de onuitputtelijke Zeus,
zusters van Apollo. Ze woonden beurtelings op de Olympus en de
Parnassus vanwaar zij hun kunsten over de wereld strooiden. Men zegt
dat ze soms ook neerstrijken op het Kopje hoog boven het duindorp
Bloemendaal.
'•^22 j www.onsbloemWJIEsi'. nr. 3 najaar f2018'
I
j J u
