Bas Veth (1860-1922)
www.onsbloemendaal.nl
16
nr. 1 voorjaar 2018
Schrijversleven
Eind 1907 vonden Van Eeden en zijn tweede
vrouw Truida Everts onderdak bij Giza, maar
na zes weken kwam aan de logeerpartij een
einde, omdat de beide dames het slecht met
elkaar konden vinden. Giza voelde zich een
huishoudster en het kostte haar teveel geld.
Het verblijf van Giza's
veertienjarige nichtje Ilona Ritschel was een
groter succes. Zij kwam in 1910 en bleef
acht jaar, waarna ze aan het Amsterdamse
Conservatorium ging studeren. Behalve met
Van Eeden onderhield Giza in haar jaren aan de
Hartenlustlaan nauwe contacten met bekende
schrijvers als Jacob Israël de Haan en Albert
Verwey, en later ook met Victor van Vriesland,
die haar een ‘Hongaars natuurtalent' noemde.
Gedichtenbundels van Giza Ritschl
- Verzen (Van Kampen Amsterdam 1901)
- Nieuwe verzen (Versluys Amsterdam 1904)
- Gedichten (Versluys Amsterdam 1905)
- Liederen (Versluys Amsterdam 1907)
- Vrome liederen (Versluys Amsterdam 1914)
- Keur uit liefdeverzen van Giza Ritschl. Gekozen en
ingeleid door Hendrik de Vries (Stols Maastricht 1939)
- Victor E. van Vriesland (samenstelling en inleiding),
Zangen van droom, liefde en dood. (N.V.Uitgeverij vh
C. de Boer Jr. Den Helder 1942; postuum)
Literatuur
Victor E. van Vriesland, Onderzoek en vertoog. Verzameld
critisch en essayistisch proza. Deel 2 (Querido Amsterdam
1958).
Jan Fontijn, Trots verbrijzeld. Het leven van Frederik van
Eeden vanaf 1901 (Querido, Amsterdam 1996).
Cornelie van Uuden en Pieter Stokvis, De gezusters Van
Vloten. De vrouwen achter Frederik van Eeden, Willem
Witsen en Albert Verwey (Bert Bakker, Amsterdam 2007).
Hans Vervoort, ‘Bastiaan (Bas) Veth (1860-1922). Schrijver
van Het leven in Nederlandsch-Indië (1900), in: De
Parelduiker (2016) 5.
Van 'Ilonka' naar 'Blomstergarden'
Rond 1925 verhuisde Giza naar de omgeving
van Den Haag. Tot 1928 bleef ze meewerken
aan tijdschriften als De Nieuwe Gids en De
Beweging, maar nieuwe bundels verschenen
er niet meer. Aan het eind van haar leven
probeerde Hendrik de Vries de naam van Giza
Ritschl nog aan de vergetelheid te ontrukken
door een Keur uit de liefdeverzen van Giza Ritschl
(1939) te laten verschijnen. Zonder succes. Giza
Ritschl overleed in 1942 in een ziekenhuis in
Den Haag, 72 jaar oud.
Kort na haar dood verscheen nog een
bloemlezing uit haar werk, samengesteld door
Victor E. van Vriesland. Over haar poëzie zei
hij dat die ‘door haar kinderlijke directheid
en door haar onloochenbare echtheid, die
ontdaan is van allen opsmuk, een geheel eigen
en aanstonds herkenbaren toon [heeft]'.
Haar huis aan de Hartenlustlaan had Giza ‘Villa
Ilonka' genoemd, een duidelijke verwijzing
naar haar Hongaarse afkomst. De naam is
tegelijk met Giza's bekendheid verdwenen.
Tegenwoordig prijkt de naam ‘Blomstergarden'
op de gevel.
