Aanleg van de Eerebegraafplaats
www.onsbloemendaal.nl
18
nr. 4 winter 2018
e ondernemer
Anton Kröller
verzamelt
landgoederen
die uiteindelijk
samen de Hoge
Veluwe zullen bestrijken en zijn
vrouw Helene Muller verzamelt
kunst. Voor zichzelf laten zij in
de jaren 1919-1920 door de
architect Hendrik P Berlage (1856
- 1934) op de Hoge Veluwe het
jachtslot St. Hubertus bouwen.
Dat gaat niet zonder slag of stoot;
voortdurend moet Berlage in
opdracht van Helene de plannen
bijstellen. En soms druist dat
tegen Berlages principes in. Hij
was overigens voor meer dan een
ministerssalaris in vaste dienst bij
Antons bedrijf, de firma Wm. H.
Muller Co's Erts- en Scheepvaart.
In die functie ontwierp hij zowel
voor het bedrijf als voor Anton en
Helene privé.
De volgende stap van de Kröller-
Müllers is de bouw van een ‘Groot
Museum' ook op de Hoge Veluwe,
waar de kunstschatten van Helene
‘ter verheffing van het volk' ten
toon gesteld kunnen worden.
Berlage vervaardigt de eerste
tekeningen. Ze vallen niet
in goede aarde bij Anton en
Helene. Uiteindelijk is Berlage
het voortdurende gekibbel met
Helene Kröller-Müller zat en
hij stapt op. De Belgische Art
Nouveau-architect en kunstenaar
Henry Van de Velde (1863 -
1957) wordt aangesteld als zijn
opvolger. Hij tekent in 1920 een
nieuwe versie van het ‘Groot
Museum', gesitueerd aan de voet
van de Fransche Berg op de Hoge
Veluwe. Het ontwerp wordt later
als megalomaan gekarakteriseerd,
maar Anton en Helene zijn onder
de indruk van het kleurgebruik, de
grootte, de vormen, de plaatsing
in het terrein en de inrichting.
Zij kunnen niet wachten. Zonder
bouwvergunning en zonder
financiële onderbouwing gaat de
bouw van start.
Maulbronner zandsteen
In februari 1921 wordt een begin
gemaakt met de aanleg van de
fundering van het Groot Museum
en van betonnen keermuren
die het stuifzand tegenhouden.
In het Duitse Maulbronn
(tussen Karlsruhe en Stuttgart)
wordt 4000 m3 roodbruin
Maulbronner zandsteen besteld
bij Albert Burrer, eigenaar van
een eeuwenoude steengroeve.
'In den Jahren 1921-1926 lieferte
er verstarktSteine nach Holland',
lezen we over de geschiedenis
van Burrers steengroeve. Het
zandsteen wordt in Maulbronn
op maat gezaagd, eventueel
bewerkt en voorzien van een
ingekerfd nummer, zodat op de
bouwplaats de muren volgens
tekeningen van Henry Van de
Velde als een bouwdoos in elkaar
gezet kunnen worden. Het hele
bouwplan is vastgelegd in meer
dan duizend tekeningen, waarvan
zich het grootste deel nu bevindt
in de kluis van het Kröller-Müller
Museum.
Enkele jaren eerder is Maulbronn
per spoor verbonden met de
hoofdrailverbinding langs de
Rijn, met name om de productie
van de steengroeven in die regio
soepel te kunnen afvoeren. De
stenen worden van Maulbronn
via Arnhem naar Wolfheze
gereden. Ze gaan verder over een
voor de gelegenheid aangelegd
smalspoor van Wolfheze naar de
Fransche Berg.Tegen de bosrand
worden ze opgeslagen, wachtend
op het moment waarop ze
verwerkt worden in de bouw van
het Groot Museum.
Crisis
Een wereldwijde crisis grijpt ook
de fa. Wm. H. Muller Co. aan. De
handel, en overslag en transport
‘gl. - saw
D
