Ze heeft in het geheim wapens vervoerd in haar ponywagen,
waarmee ze geregeld door Aerdenhout reed
www.onsbloemendaal.nl
27
nr. 4 winter 2018
De ponywagen van het
gezin ten Berge waarmee
tijdens de oorlog wapens
zijn vervoerd
ndanks dat ik in
Aerdenhout ben
geboren en daar
lang heb gewoond,
ken ik Annemieke
nog niet zo lang. Ik
heb haar vroeger nooit ontmoet en
het zal niet geholpen hebben dat
er toentertijd ook in Aerdenhout
nog sprake was van een echte
zuilenmaatschappij. Zij kwam uit een
katholieke familie en mijn familie
was protestant. Katholieken en niet-
katholieken gingen in die jaren niet
of nauwelijks met elkaar om, zelfs niet
wanneer ze naast elkaar woonden, en
vanzelfsprekend zaten de kinderen op
verschillende scholen. Tegenwoordig
zijn de zuilen nog steeds terug te
vinden in de vier Aerdenhoutse
lagere scholen. Dit zijn de christelijke
school (de Tijo van Eeghenschool), de
katholieke school (de Antoniusschool)
en de twee scholen die niet gelinkt
zijn aan een bepaalde godsdienst:
de Schoolvereniging Aerdenhout-
Bentveld en de Vondelschool. Maar de
verschillen tussen de scholen zijn veel
kleiner geworden.
Ik heb in de Teding van Berkhoutlaan
gewoond tegenover de
Antoniusschool, maar tijdens mijn
lagere schooltijd, kort na de oorlog,
behoorden de katholieke kinderen
voor mij tot een andere wereld. Ik zat
op de Schoolvereniging en onderweg
naar en van school kwam ik vaak een
stroom katholieke scholieren tegen.
Maar ik kende ze niet en was ook niet
in ze geïnteresseerd.
Maar Annemieke heeft, in
tegenstelling tot haar jongere
zuster en broers, niet op de
Antoniusschool gezeten en ik ben
haar indertijd waarschijnlijk nooit
tegengekomen. In 1945 zat zij al op
de middelbare school. Wel heeft zij
later, toen haar eigen kinderen naar
de Antoniusschool gingen, deel
uitgemaakt van het schoolbestuur.
Ontmoeting
Door het boek 'Aerdenhout -
Geschiedenis, mijn vaders sporen,
herinneringen'(2011), dat ik over
Aerdenhout heb geschreven, ben ik
met Annemieke in contact gekomen.
Zij wilde wel eens weten wie de
persoon was die het in zijn hoofd had
gehaald om over 'haar' Aerdenhout
te gaan schrijven, en heeft mij toen
met enige moeite opgespoord.
Daarna hebben we veel gesproken
over allerlei Aerdenhoutse zaken. Wat
het voor mij heel interessant maakte
was dat zij veel kon vertellen over
katholieke Aerdenhouters, waar ik
weinig van afwist.
het katholieke meisjeslyceum, dat
indertijd gevestigd was op het adres
Dreef 26 in Haarlem, heeft Annemieke
als au pair gewerkt bij families in
respectievelijk Parijs en Brussel,
niet geheel tot haar genoegen. Na
terugkomst heeft zij enige tijd in
het bedrijf van haar vader gewerkt,
dat ondertussen in Amsterdam was
gevestigd. In 1956 is zij getrouwd
met Guus Poelmann, afkomstig
uit een katholieke familie die aan
de Zandvoorterweg woonde in
Aerdenhout. Via haar man en zijn
familie heeft ze dus nog eens een
extra band met Aerdenhout gekregen.
Annemieke en Guus kregen zeven
kinderen, een dochter en zes zoons.
Korte biografie
Annemieke is geboren in Utrecht
en was het oudste kind in een
groot katholiek gezin. De familie is
vervolgens naar Den Bosch verhuisd
en daarna, in 1936, naar Heemstede.
De vader van Annemieke was
directeur van een confectiefabriek
in Haarlem. In 1940 is de familie
naar Aerdenhout verhuisd, naar het
adres Westerlaan 21 (nu Den Texlaan
25). Dit is een groot huis tegenover
het Wethouder Laanpark, dat nog
steeds bestaat. Na haar middelbare
schoolperiode op het Sancta Maria,
Ervaringen tijdens de oorlog
Tijdens de laatste oorlogsjaren
heeft Annemieke, ze was hooguit
veertien of vijftien jaar, het illegale
krantje De Patriot rondgebracht,
dat werd gedrukt in de melkfabriek
Mariënbosch aan de Boekenroodeweg
en later in de bedrijfsgebouwen
van bloemisterij Thoolen aan de
Zandvoortselaan in Heemstede. De
drijvende kracht achter dit krantje
was Kees Warmerdam, de oudste
zoon van de eigenaar van de melkerij
Mariënbosch, die toen ongeveer
twintig jaar oud was. Het is nu moeilijk
voor te stellen dat zulke jonge meisjes
door het verzet werden ingezet om dit
gevaarlijke werk te doen. En dit is nog
niet eens het hele verhaal. Ze heeft
zelfs in het geheim wapens vervoerd
in haar ponywagen, waarmee ze
geregeld door Aerdenhout reed. De
pony werd in een stal gehouden in de
O
