Foto's, tenzij anders vermeld, uit het archief van Annemieke Poelmann-ten Berge
www.onsbloemendaal.nl
28
nr. 4 winter 2018
Op woensdag 30 juni 1954 werd,
tot groot ongenoegen van de
bewoners, de Westerlaan tijdens een
korte plechtigheid omgedoopt in
Burgemeester den Texlaan. Een van
de nieuwe naambordjes werd onthuld
door mevrouw den Tex. Haar man
heeft daarna alleen gezegd 'Ik hoop
dat mijn naam de bewoners van deze
laan voorspoed en geluk zal brengen'.
Er waren een paar raadsleden bij en
enkele tientallen belangstellenden
uit de omgeving. Van de bewoners
van de laan was niemand aanwezig
(Bron: Noord-Hollands Archief)
tuin achter het huis in de Westerlaan.
Haar ouders hebben geen enkele
weet gehad van deze gevaarlijke
praktijken en Annemieke kan zich
niet goed meer herinneren of zij
zich gerealiseerd heeft hoe groot
de risico's waren. De opgeschoten
jongens die haar hebben aangezet
om mee helpen aan deze geheime
verzetshandelingen, zijn er blijkbaar
van uitgegaan, overmoedig als ze
waren, dat een jong meisje met een
ponywagen niet door de Duitsers zou
worden verdacht.
Westerlaan wordt Den Texlaan
Annemieke heeft mij uitdrukkelijk
gevraagd om in dit stukje te spreken
over Westerlaan en niet over de
Den Texlaan. De naamsverandering
is indertijd een gevoelige kwestie
geweest in Aerdenhout en heeft
tot veel commotie geleid. Tot de
naamsverandering is besloten in een
geheime raadsvergadering op 17
juni 1954 en was een eerbetoon aan
C.J.A. den Tex, die burgemeester van
Bloemendaal was geweest van 1931
tot 1954 (met uitzondering van de
periode 1941-1945). Er wordt zelfs
beweerd dat de heer Den Tex zelf de
laan heeft uit mogen kiezen die naar
hem vernoemd zou worden. Alle
bewoners bleken er tegen te zijn. Zij
hebben een rekest ingediend waarin
de gemeenteraad werd gevraagd
om op dit besluit terug te komen.
Dit werd afgewezen, waarop de
bewoners hebben aangekondigd op
de dag van de officiële onthulling
Verzuiling
Annemieke had indertijd
weinig vrienden in Aerdenhout,
waarschijnlijk ook omdat zij in
Haarlem op school zat. Er was wel een
buurmeisje van haar leeftijd, maar dat
was een dochter uit een protestantse
familie en daar kwam ze niet over
de vloer. Haar vader had een aantal
(katholieke) kaartvrienden die in de
buurt in Aerdenhout woonden en die
regelmatig op bezoek kwamen.
van het naambordje de gordijnen te
sluiten en de vlag halfstok te hangen.
Zij zijn ook tevergeefs in beroep
gegaan tegen het besluit bij de Kroon.
Door een stuk papier met de naam
'Westerlaan' over het nieuwe bordje
'Den Texlaan' te plakken, heb ik
samen met een vriendje indertijd
ook op onze manier meegedaan
aan het protest. Maar dit was snel
weer verwijderd. Nu, bijna 64 jaar
later, hoorde ik van Annemieke
dat een paar bewoners zelfs
stiekem de nieuwe naambordjes
hebben weggehaald. De vader van
Annemieke zou ook bij deze actie
betrokken zijn geweest, maar zij heeft
dat nooit van hem zelf gehoord.
Iedere zondag ging de familie Ten
Berge lopend naar de katholieke
St. Antonius van Padua-kerk in
de Sparrenlaan, een afstand van
anderhalve kilometer. In de kerk zaten
aan de linkerkant de vrouwen met
een hoed op en aan de rechterkant de
mannen zonder hoed (zij konden hun
hoed op een plank leggen onder de
bank). Hoewel ik altijd heb gedacht
dat de katholieke Aerdenhouters
elkaar allemaal kenden van de
regelmatige kerkbezoeken, vertelde
Annemieke mij dat er vroeger
nauwelijks sprake was van een sociaal
contact voor of na de kerkdienst. Er
werd ook geen koffie geschonken,
wat tegenwoordig wel het geval is.
Ontzuiling
Ook toen ze getrouwd was bleef
Annemieke vanzelfsprekend met
haar man en kinderen iedere week
naar de katholieke kerk gaan.
Maar in de loop van de tijd is daar
verandering in gekomen. Haar
man had een tjalk gekocht en daar
gingen zij regelmatig op zondag
mee rondvaren. De sterke invloed
van de kerk is drastisch verminderd.
Jarenlang is zij actief geweest in
het Aerdenhoutse Oranjecomité.
Zij was daarin gevraagd door de
bekende Aerdenhouter Frans
Heerkens Thijssen, die jarenlang op
Koninginnedag, met behulp van een
luidspreker, zijn stem over de anders
zo rustige Spiegelenburghlaan liet
schallen.
Een zoon van Annemieke, die
in Heemstede woont, heeft zijn
kinderen naar de christelijke Tijo
van Eeghenschool in Aerdenhout
gestuurd en niet naar de
Antoniusschool, ondanks dat zijn
vrouw ook afkomstig is uit een
katholieke familie. De tijden zijn
veranderd!
Het ouderlijk huis van Annemieke Poelmann-
ten Berge op het voormalige adres Westerlaan
21. Tegenwoordig is het adres van dit huis
Burgemeester den Texlaan 25
