www.onsbloemendaal.nl
16
nr. 1 voorjaar 2019
Geschiedschrijver
In het raadsvoorstel van B&W uit 1952 tot toekenning
van de zilveren medaille stond dat Marie Nierhoff
altijd ‘van de gedachte is uitgegaan dat de registrator
de wegbereider van de historicus moet zijn'. Na haar
pensionering ontpopt Marie - bevrijd van haar werkweek
als verzamelaar van archiefstukken - zich als historicus.
Zij is weliswaar autodidact, maar gaat aan de slag. En hoe!
Tussen haar 60-ste en 82-ste schrijft ze een heel oeuvre
bij elkaar op basis van bestaand - meestal door haar zelf
eerder verzameld - materiaal dan wel op basis van eigen
intensief nieuw onderzoek. Haar belangrijkste boek is
zonder twijfel het standaardwerk Bloemendaal, lanen
en wegen: hun naam en geschiedenis, dat in 1963 door
de gemeente Bloemendaal wordt uitgegeven. Volgens
kenners kan het qua gedetailleerdheid zeker wedijveren
met het proefschrift van P. Hoekstra over de gemeente
Bloemendaal. Verder springt de Oorlogskroniek 1939
1945 gemeente Bloemendaal er uit. In 1955 typt Marie 196
dicht beschreven vellen uit, waarin van dag tot dag alle
gebeurtenissen gedurende de Duitse bezetting in het
raadhuis en in de gemeente Bloemendaal gedetailleerd
besproken worden. Een uniek document, dat zestig
jaar na de bevrijding in 2005 door de gemeente wordt
uitgegeven in een bewerking van historicus dr. Jaap
Vogel. Ook De Hofstede Saxenburg in Aelbertsberg of
Bloemendaal verschenen in de serie ‘Streekgeschiedenis
van Zuid-Kennemerland' (uitgave van de Vereniging
Haerlem; Schuyt en Co Haarlem 1971) en Herinneringen
aan de boerderij 'Veen en Duin' aan de Kennemerweg in
Bloemendaal (in 1974 voor Aannemersbedrijf Witkop te
Bloemendaal uitgegeven door Schuyt en Co te Haarlem)
verdienen aparte vermelding. Daarnaast schreef Marie
Mejuffrouw Nierhoffop 74-jarige leeftijd in
juli 1967
Nierhoff korte publicaties over onder meer het openbaar
vervoer en de wegenzorg.
Actievoerder tegen sloop op het Kerkplein
In december 1976 geeft Marie Nierhoff op 84-jarige
leeftijd de aanzet tot een kritische publicatie over de
voorgenomen sloop van twee historische pandjes
op het Kerkplein in Bloemendaal. De huisjes worden
toch gesloopt, maar Marie is op deze manier indirect
betrokken bij de oprichting op 14 februari 1977 van
de ‘Stichting Ons Bloemendaal'. Vanaf dat moment
bestaat het voornemen om het cultureel erfgoed in de
gemeente Bloemendaal beter te beschermen. Voor Marie
Nierhoff is het actievoeren overigens bekend terrein.
Al in 1941 strijdt zij met de Bond Heemschut tegen
de voorgenomen sloop van het tolhuis Haringbuys in
Aerdenhout. Ook is zij een van de drijvende krachten
achter de plannen voor oprichting van het monument
op de plek waar ongeveer in 1100 het Huis Aelbertsberg
is gebouwd en de oorsprong van Bloemendaal ligt. Om
die reden mag zij op 13 september 1975 het monument
onthullen.
Met dank aan het Noord-Hollands Archief en aan René
van Dijk van het Regionaal Archief Gorinchem.
Bronnen:
CBG/Centrum voor familiegeschiedenis in Den Haag;
Over moeder Van Bergeijk en dominee Smit: René van
Dijk, ‘Anekdote uit het Stadsarchief', in: Gorcumse Courant
(6 augustus 2008);
Noord-Hollands Archief te Haarlem, Persoonsdossier
mej. A.M.G. Nierhoff, grondlegster tot de aanleg en zorg
voor de ontwikkeling van het historisch archief van de
gemeente Bloemendaal 1917-1986.
Verhuizing naar Wildhoef
De laatste 25 jaar van haar leven woont Marie Nierhoff
in het bejaardenhuis Wildhoef te Bloemendaal, waar
zij in 1961 naar toe verhuist. Vijf jaar eerder verschijnt
haar eerste boek Het landgoed Wildhoef in Bloemendaal
(uitgegeven voor de Vereniging Haerlem door de Erven
Bohn Haarlem 1956). Op Wildhoef overlijdt mejuffrouw
Nierhoff op 10 december 1986 op 94-jarige leeftijd.
Zij heeft de gemeente Bloemendaal veel gegeven,
dat ook anno 2019 nog van onschatbare waarde is! In
zijn ‘In memoriam' schrijft Bert Sliggers in het Haerlem
Jaarboek 1986: ‘Mocht de gemeente Bloemendaal ooit
nog een straat willen vernoemen, dan komt de auteur
van Lanen en Wegen daar zeker voor in aanmerking'. Na
ruim dertig jaar is het eindelijk zover! Het is slechts een
pad geworden, maar wel een heel mooi pad met een
prachtige naam: het Marie Nierhoff-laantje/^?^
