r
wïï
4 - W 1
r
www.onsbloemendaal.nl
www.onsbloemendaal.nl
22
nr. 4 winter 2019
nr. 4 winter 2019
23
Boswachter Kees Perquin
Koetshuis van Leyduin in Vogelenzang
Het Huis te Bennebroek (Foto's: Landschap Noord-Holland)
ecologisch verantwoord en nodig is.
De overgang van beheer door de eigenaar c.s. naar
beheer door een natuurbeschermingsorganisatie
kwam geleidelijk. Door de toenemende kosten
van het houden van personeel en door de
financiële voordelen die verbonden zijn aan de
status ‘beschermd natuurgebied', waren eigenaren
bereid hun goed te verkopen of te vermaken
aan een natuurbeschermingsorganisatie zoals
Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, of één
van de provinciale Landschappen. Toen in 1939
de bouwheer van Leyduin, Piet Dorhout Mees,
overleed, was het gauw gedaan met de particuliere
bewoning van het hoofdhuis. Inwonende dochter
Daniëla hield het nog een paar maanden vol maar
vestigde zich in 1939 al elders. Achtereenvolgens
kwamen in het huis een christelijke psychiatrische
instelling, de Duitse bezetter, de Marva's,
een meisjesinternaat en een opleiding voor
gevangenbewaarders. In 1961 verkochten de
erven Dorhout Mees het hele landgoed Leyduin
inclusief bebouwingen (51 ha) aan de provincie
Noord-Holland. De opbrengst was 800.000
gulden. Het beheer werd overgedragen aan het
Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland
(PWN), aangezien dit bedrijf verstand had van het
beheren van terreinen. Immers, PWN bezit het
Noordhollands Duinreservaat, een terrein van 5300
ha tussen Schoorl en Wijk aan Zee. Intussen ging de
verhuur van het Huis Leyduin door. De Rijkspolitie
en de Koninklijke Marechaussee hadden er hun
‘Dienst Luchtvaart'. Hier werden de bemanningen
van alle Nederlandse luchtvaartmaatschappijen
bekend gemaakt met het aspect ‘veiligheid in de
lucht' In deze tijd vonden vliegtuigkapingen plaats.
Stichting Landschap Noord-Holland
In 1937 kwam de ‘Stichting het Noordhollandsche
Landschap' tot stand, opgericht vanuit het dagelijks
bestuur van de Vereeniging tot Behoud van
Natuurmonumenten. Het stichtingskapitaal dat de
nieuwe organisatie meekreeg bedroeg 100 gulden.
De eerste jaren was deze voorganger van de
‘Stichting Landschap Noord-Holland' niet erg aktief
wegens de bezetting. Meteen na de bezetting
werden substantiële aankopen gedaan.
Pas in 1998 kwam Leyduin in beeld want
de provincie Noord-Holland wilde van het
landgoed af. Zeker is dat de exploitatie van het
hoofdhuis niet behoorde tot de core-business
van PWN, een bedrijf dat zich bezighoudt
met de winning en levering van drinkwater.
Leyduin werd overgedragen aan de ‘Stichting
Landschap Noord-Holland' (LNH). Ook LNH weet
aanvankelijk niet goed wat het aan moet met
het Huis Leyduin. Om tijd te rekken wordt het
voor een periode van tien jaar (van 2002-2012)
verhuurd aan een familie. In deze periode wordt
het huis van binnen en van buiten geschilderd.
Binnen maakt de donkere eikenhouten
toonzetting plaats voor zachte pasteltinten,
behalve in de Dorhout Meeskamer, daar blijft
het donkereiken. In 2012 worden tevergeefs
pogingen gedaan om het hele pand te verkopen
of te verhuren.
Vanaf 2013 is de formule:
- de kamers op de eerste en tweede etage
worden verhuurd als kantoorruimte
- de kamers op de begane grond zijn te huur voor
evenementen, vergaderingen, diners, huwelijken.
De verhuur van de kantoorruimtes is uitbesteed
aan een Heemsteedse makelaar. Gasterij Leyduin
zorgt voor de verhuur en catering van de begane
grond.
Rol voor particulieren
Niet onderschat moet worden hoe groot de rol
is die particulieren spelen bij de financiering van
de grote projecten waarmee Landschap Noord-
Holland te maken krijgt. Elders in de provincie
kosten restauratie en herbestemming van forten
vermogens, maar ook het Leyduincomplex
(Leyduin, Woestduin en Vinkenduin, samen
110 ha) vergt investeringen. Naast reguliere
en projectbijdragen van landelijke overheden,
de provincie Noord-Holland en soms
waterschappen, spannen donateurs zich enorm
in. In 2018 brachten zij 834.000 euro bijeen!
Daarnaast speelt de Nationale Postcode Loterij
een grote rol. Op Leyduin zijn dankzij forse
projectsubsidies de belvedère en het Juffershuis
gerestaureerd. Ook bedrijven brengen als ‘vriend'
van LNH flinke bedragen bijeen.
Natuurschoonwet van 1928
De komst van de Natuurschoonwet in 1928
kan gezien worden als het startpunt van een
nieuwe kijk op landgoed- en landschapsbeheer.
De eigenaren genieten belastingvoordelen,
waardoor geen opsplitsing bij vererving
plaatsvindt. En voor het publiek zijn de
gebieden opengesteld van zonsopkomst tot
zonsondergang. Het professionele beheer is bij
de landschapsorganisaties in goede handen.
Bi
i I
I
‘.O
'f
za 'i1'
