www.onsbloemendaal.nl
www.onsbloemendaal.nl
26
nr. 3 najaar 2020
nr. 3 najaar 2020
27
Met dank aan Peter Voerman te Haarlem, kleinzoon
van Wytze Voerman en zoon van Jan Voerman.
Bronnen:
Archief, bibliotheek en krantenviewer Noord-
Hollands Archief
Beeldbank Noord-Hollands Archief
Genealogie Voerman/Schepenaar:
www.wiewaswie.nlwww.cbgverzamelingen.nl
Fragment 2
“De politie was tevens brandweer. Bij het uitbreken van
brand moest de politie met een slangenwagentje uitrukken.
Dit wagentje op twee wielen, licht gebouwd, was voorzien
van een haspel met slangen, een standpijp en een straalpijp.
Naast het bureau en posthuis Overveen/Bloemendaal
was een dergelijk wagentje geborgen, alsmede bij de
woonhuizen van de politiemannen te Aerdenhout en
Vogelenzang. Bovendien was te Bloemendaal aan het
bospad Rijperweg en Hoge Duin en Daalseweg en te
Overveen aan de Marcelisvaart een slangenwagentje in een
schuurtje opgeborgen. Iedere agent was in het bezit van een
sleutel van zo'n gebouwtje, zodat, indien in die omgeving
brand uitbrak, de surveillerende politieman niet eerst naar
het bureau of posthuis behoefde te gaan, maar dadelijk
met het wagentje kon uitrukken naar de brand. Zaak was
het dus, dat iedere politieman op de hoogte was, waar de
brandkranen in de weg door heel de gemeente waren te
vinden, omdat bij brand de minst mogelijke tijd verloren
mag gaan.
Fragment 1
“In 1910 onder de Burgemeester Jhr. Bas Backer was het
politiecorps sterk 1 Inspecteur, 1 hoofdagent en 12 agenten,
een aantal, dat door deze Burgemeester na de oorlog 1914
1918 tot 19 agenten en 3 nachtwakers werd opgevoerd. De
dienst was alsvolgt: de voormiddagdienst van 7 tot 1 uur;
de namiddagdienst van 1 tot 10 uur. De nachtdienst van
10 tot 7 uur. De wisseling was, die voormiddagdienst had
verricht, kwam in de nachtdienst en die van de nachtdienst
in de namiddagdienst. Dus 2 ploegen. Om de 10 dagen werd
2 vrije dagen genoten. In de maand December 1920 heeft
schrijver dezes vorenstaande dienst verricht. Hij had dienst
aan het posthuis Bloemendaal. Een mooi gebouwtje, waarin
twee cellen voor eventuele verdachten, staande op de hoek
Busken Huetlaan-Prof. van Vlotenweg-Kleverlaan, dat voor
dit doel in 1909 is gebouwd. Het hoofdbureau was naast
het oude raadhuis aan de Bloemendaalseweg-Korte Zijlweg
te Overveen. Schuin daartegenover was in een houten
gebouw de dienst van Publieke Werken ondergebracht. Te
Aerdenhout was toen nog geen posthuis. Het politietoezicht
werd uitgeoefend door een aldaar aan de Schulpweg
wonende hoofdagent A.M. Smits, vroeger ook wel genoemd
“burgemeester van Aerdenhout” en een tweetal agenten.
In Vogelenzang was een veldwachter gestationeerd, zoals
tot heden daar nog is en een nachtwaker. “Op 1 Januari
1921 werd bij het politiecorps de 8-urendag ingevoerd.”
Fragment 3
“Enige jaren werden in de zomermaanden vier z.g.
zomeragenten aangesteld, speciaal voor de dienst aan
het strand, meestal van half Juni tot half September. Zij
droegen een uniform van blauw serge en een witte pet
en stonden onder leiding van een agent, die hen tevens
moest onderwijzen in de gebod- en verbodsbepalingen,
betrekking hebbende op het strand en de tentenbewoners.”
“Na de stranddienst werd het vaste personeel weer
in de gewone dienst ingelast, wat natuurlijk altijd van
pas kwam. Vooral in de herfst en wintermaanden zaten
de misdadigers ook niet stil. Er werd nogal dikwijls
ingebroken. In de herfst van 1925 was het wel heel erg.
Het was inbraak na inbraak. Er werd dan ook een speciale
dienst ingevoerd om de dader(s) te grijpen. Bij onderzoek
bleek, dat steeds dezelfde methode werd toegepast,
de dader bediende zich van een 5 cm spiraalboor. Hij
boorde hiermede ter hoogte van de spanjoletsluiting een
gat door het houtwerk van een raam en met een ander
voorwerp lichtte hij door het geboorde gat de spanjolet
op en kroop door het geopende raam naar binnen. Hoe
goed de toegangswegen ook werden afgezet, het scheen
hopeloos de dader te pakken te krijgen. Of de huizen al of
niet werden bewoond, de dader brak overal in. Maar de
aanhouder wint, vooral de politie. Op 16 November 1925
werd hij door de agenten ter Beest en Oosterhof in het bos
van het Duinlustpark aangehouden en in zijn binnenzak
had hij een spiraalboor van 5 cm.”
Fragment 5
“Schrijver is met ingang van 1 januari 1948 gepensioneerd.
Hij heeft 27 jaar gediend in Bloemendaal, waarvan de
laatste tien jaar als brigadier. Vele collega's heeft hij in
die jaren zien komen en gaan. Met genoegen heeft hij
gediend. Bij het neerleggen van die taak was er wel enige
weemoed, doch ook grote dankbaarheid, dat het alles zijn
bestemde tijd heeft mogen hebben. Een bijzonderheid
is wel, dat zijn zoon met ingang van 1 december 1947 te
Bloemendaal is benoemd als Hoofd-Inspecteur van Politie,
Corpschef, dit is voor hem een zeer grote voldoening.
Pistoolsnelvuurwedstrijd tussen de Amsterdamse en de Bloemendaalse
politie op de schietbanen te Overveen op 2 juni 1939; v.l.n.r.: hoofdagent
W. Voerman (Bloemendaal), een Amsterdamse agent van politie,
burgemeester van Bloemendaal Den Tex, hoofdcommissaris van
politie Versteeg (Amsterdam) en de commissaris van politie Hiemstra
(Bloemendaal). (Uit het cahier van Wytze Voerman; Collectie Nood-
Hollands Archief)
Hiermede beëindig ik mijn herinneringen en meen aan
het verlangen van de gemeente Bloemendaal te hebben
voldaan.
Overveen, Februari 1948
w.g. W. Voerman
Joan Mauritsplein 14
Voor het complete cahier ga naar https://noord-
hollandsarchief.nl/bronnen/bibliotheek en toets
archiefnummer 23615 in. De tweede scan bevat de
ingeplakte foto's.
Overlijden van Wytze
Voerman in Trouw, 13
november 1981
Het gezin in Bloemendaal
Zagen we zoon Jan Voerman al langskomen, het
gezin bestond uit vijf kinderen: Bote (1913), Jan
(1915), Auke (1918), Janny (1921) en Willy (1926). Er
werd door de jaren heen flink verhuisd, tweemaal
in dezelfde straat. Na aankomst in 1920 betrok de
familie de woning Kinheimweg 65 in Bloemendaal
om in de jaren '30 naar nummer 23 te verhuizen.
Na de oorlog verhuisde het gezin naar Overveen:
de woning Joan Mauritsplein 14, die eind jaren '50
met het uitvliegen van de kinderen werd verruild
voor nummer 27. Uiteindelijk betrokken Wytze
Voerman en Giltje Schepenaar een appartement
in rusthuis Oldenhove. Wytze was zijn leven lang
actief in de Gereformeerde Kerk en bekleedde
bestuursfuncties in de regionale Bond van
christelijke politiebeambten. Ook zat hij in het
bestuur van het Christelijke fanfarekorps 'Sursum'.
Thuis werd het grote harmonium bespeeld waarbij
de psalmen goed tot hun recht kwamen. Zowel het
veertig-jarig als het vijftig-jarig huwelijksfeest van
Wytze en Giltje werd met een aankondiging in de
krant gevierd met de kinderen. In 1971 overleed
Giltje Schepenaar 86 jaar oud. Wytze zou er nog
tien jaar aan vastknopen en overleed in Oldenhove
op 11 november 1981 op 93-jarige leeftijd.
Missie geslaagd
De bedoeling van gemeentearchivaris Marie
Nierhoff was om de schrijvers van de cahiers te
laten vastleggen wat er allemaal geweest was
en wat verdwenen was of zou gaan verdwijnen.
Wie de moeite neemt het gehele cahier van
Wytze Voerman te lezen zal kunnen vaststellen
dat hij daar wonderwel in is geslaagd. Hij
behandelt nauwgezet en compleet, als ware het
een proces verbaal, alles wat in de door hem
beschreven periode bij de Bloemendaalse politie
is voorgevallen, hoe het korps was georganiseerd,
hoe men werkte en waar men zetelde. Omdat
de politie ook toen uiteraard midden in de
maatschappij stond beschrijft hij ook het
Bloemendaal van de eerste helft van de vorige
eeuw. Dat Bloemendaal en die politie bestaan
helemaal niet meer. Soms kunnen we daar heel
tevreden over zijn, soms minder. Maar mede door
Wytze Voerman weten we in ieder geval hoe het
ooit is geweest.
Fragment 4
“In het voorjaar van 1937 hebben wij veel last gehad
van landlopers. Op een nacht werd in hooibergen van
de boeren aan de Vogelenzangseweg te Vogelenzang
een onderzoek ingesteld en een 10-tal van dergelijke
lieden aangehouden, waarvan proces-verbaal werd
opgemaakt. Het waren meestal lieden die wel in staat
waren te werken. Zij werden voorgeleid voor de Officier
van Justitie te Haarlem en bij veroordeling voor langer of
korter tijd ingesloten, sommigen werden naar Veenhuizen
opgezonden. Bij die gelegenheid werd wederom de
dringende behoefte gevoeld aan een nieuw politiebureau,
dat reeds in aanbouw was aan de Bloemendaalseweg-hoek
Tetterodeweg te Overveen op de plaats waar voorheen
de openbare lagere school had gestaan. Het jaar 1937
is voor de gemeente Bloemendaal wel een bijzonder
jaar geweest. Van 31 Juli - 9 Augustus had de Wereld
Jamboree der Padvindersverenigingen hier plaats op de
uitgestrekte weilanden van de landgoederen Vogelenzang
en Woestduin te Vogelenzang. In de namiddag
van 31 Juli 1937 bracht Hare Majesteit de Koningin,
ter gelegenheid van de opening, een bezoek aan de
Jamboree. Schrijver, die met ingang van 1 januari 1937
door de Heer Burgemeester was bevorderd tot brigadier
en tevens commandant van de karabijnschutters, viel de
eer te beurt om met 12 karabijnschutters een erewacht te
vormen voor de komst van Hare Majesteit.”
-■‘SM L* irtri, «V* HMWIW
Itfi A
11 l-irfi pptrrxïnwn. ft KweOj V
MM Ihtw «vAM. «pa n P-mpwtMBCir
Wljtfr Vprnua
op da WfKrfa H j-j
Dl
■l M VarMrOfiiMi 111
M w Y
Sasripwrt
A. Veenswa
W. J. TH ¥cwr?w>A4flwrit
O-TtV+tfl
J- Ypernan
tante
X HuA»
MitaUtfanB
«n Mtlrrtü
ChTfvm. ïl 1M1
GMTMrpoBÓmta nïrt*- ÏT.
Ml Ut ÖnnwA
Geen b-Wrt
Ot m n frtad Ml &V w
maaAdac W u. md
i>ü B 4» Ktrk uft da
l< WovcwMaaL
fowi u er £tlet*r.bri.S tot
waarafe 1» be<r*frfui Ui
hcbterk Tuiet de IwriL la 4e Uttuh»-
krtJK ep da Alparw un
flaifwrg u i*L
