Martinus Kokkelkoren (1860 - 1952)
Bekend en geliefd
www.onsbloemendaal.nl
nr. 4 winter 2020
21
Teun Schermerhorn
Het gezin Kokkelkoren in 1896 voor de woning Bloemendaalseweg 285; v.l.n.r Christien,
Marie, Martinus, Toon, grootvader en grootmoeder Kokkelkoren, Lisette Kokkelkoren-van
Mierlo, Truus en Agnes. (Collectie Marlies de Vries-Vessies)
artinus Kokkelkoren was in de
eerste helft van de vorige eeuw
in Bloemendaal een bekende en
geliefde brievenbesteller. Anno
2020 kunnen we ons dat niet
meer voorstellen aangezien door
de komst van e-mail en WhatsApp het beroep van
postbode, zoals de brievenbesteller in de tweede
helft van de vorige eeuw is gaan heten, nogal is
uitgehold. In Overveen zien we de (vooral) mannen
van PostNL nog slechts vier keer in de week langs
lopen of fietsen. Martinus Kokkelkoren liep elke
dag, zeven dagen in de week, 52 weken in het jaar,
driemaal per dag door het dorp Overveen of het
dorp Bloemendaal. Natuurlijk was het bebouwde
deel van Overveen veel kleiner dan nu, maar tot
1 januari 1927 (de bekende annexatie door de
gemeente Haarlem) was het buitengebied van
het dorp veel groter en omvatte onder meer het
huidige Ramplaankwartier tot aan de Houtvaart.
De brievenbesteller van die tijd liep dat hele gebied
elke dag twee keer door; de avondbestelling
beperkte zich tot de dorpskern. De eerste lichting
van de slechts twee brievenbussen in het dorp
Overveen gebeurde om vijf uur in de ochtend
waarna de brieven lopend langs het spoor naar
station Haarlem werden gebracht, zodat ze dezelfde
dag konden worden bezorgd. Martinus Kokkelkoren
bracht niet alleen de post rond, hij nam ook de te
verzenden brieven van zijn dorpsgenoten uit het
buitengebied mee terug naar het postkantoor
en deed zelfs af en toe boodschappen voor hen.
Hoe hij en het langzamerhand groeiende aantal
collega’s hun werk deden eind negentiende eeuw
en in de eerste helft van de vorige eeuw is door
Martinus Kokkelkoren op 86-jarige leeftijd prachtig
beschreven in zijn ‘Blauwe cahier’ van november
1946 met als titel ‘DE POST in de gemeente
Bloemendaal over de jaren 1882-1922’.
Een bijzondere brievenbesteller
Hoe bekend en geliefd was Martinus (Tinus in
de volksmond) Kokkelkoren eigenlijk? Zelf is hij
in zijn cahier bescheiden en spreekt alleen over
de brievenbesteller in Overveen en Bloemendaal
in het algemeen, die volgens Kokkelkoren
een ‘welkome gast’ was en bij de burgerij van
Overveen en Bloemendaal -van hoog- tot laag
goed stond aangeschreven. Maar Kokkelkoren
was wel degelijk een bijzondere brievenbesteller,
zowel tijdens zijn actieve loopbaan (1882-1922)
als de vele jaren daarna (1923-1952). Dat hij in
Overveen en Bloemendaal bij iedereen bekend
was had natuurlijk in de eerste plaats te maken
met zijn beroep en zijn constante aanwezigheid
op straat en bij mensen thuis waar hij werd
binnengehaald voor een kop koffie of een
broodje. Maar er was meer. Kokkelkoren was
tegelijkertijd ook correspondent voor Overveen
van de Oprechte Haarlemsche Courant en zal
op die manier goed op de hoogte geweest zijn
van het reilen en zeilen van de Overveense
bevolking. Men wist waar men moest zijn met
een nieuwtje! Na zijn pensionering eind 1922
werd hij daarbij ook nog eens verslaggever voor
het Bloemendaalsch Weekblad. Begin vorige eeuw
nam hij bovendien van zijn directeur Van Twisk
diens advertentiebureau over toen deze als baas
van het postkantoor moest stoppen met zijn
onderneming. Wie de naam M. Kokkelkoren intikt
in de krantensite www.delpher.nl komt tientallen
advertenties tegen in alle landelijke kranten van
Advertentiebureau M. Kokkelkoren te Overveen
waarin meestal om personeel wordt gevraagd.
Afgaande op de foto’s waarin hij met zijn gezin
voor zijn woning Bloemendaalseweg 285 zit
vlak naast de spoorwegovergang in Overveen,
was onze brievenbesteller ook nog agent voor
een Amsterdamse stoffenhandel. Of werd deze
Direct na de Tweede Wereldoorlog (1940 - 1945) vraagt
gemeentearchivaris mejuffrouw Marie Nierhoff verschillende wat oudere
Bloemendalers hun herinneringen aan begin vorig eeuw of nog eerder op te
schrijven. Een tiental voldoet aan dat verzoek en hun verhalen, vastgelegd
in de zogeheten ‘Blauwe cahiers, zijn te lezen via de site van het Noord-
Hollands Archief. Wie waren deze auteurs en wat schreven zij en hoe?
Als derde in een serie over een aantal van deze schrijvers een kort portret
van Martinus Kokkelkoren, veertig jaar brievenbesteller in Overveen, met
enkele fragmenten uit zijn cahier.
Interieur bijpostkantoor Bloemendaal aan het Kerkplein omstreeks 1895; v.l.n.r Grada Hermans, M. Kokkelkoren, directrice Mej. Van Oordt
(Cahier Kokkelkoren; NHA)
M
