www.onsbloemendaal.nl
nr. 1 voorjaar 2021
Het getypte briefje met namen dat nog altijd op de achterzijde van het schilderij zit.
(Foto: Peter Voerman)
beschikte Doeve over een handige eigenschap: hij
stond bekend om zijn fotografische geheugen.
Detail van het schuttersstuk. Duidelijk is het
label met opschrift te zien dat aan de eend
hangt. (Foto: Peter Voerman)
beste schutter komt rechtstreeks uit die traditie. Uit
commentaar bij oude foto’s blijkt dat Charles Reinders
Folmer, die Den Tex na diens afscheid opvolgde als
voorzitter, zich zo mocht noemen in de jaren na 1970.
Doeve aan het werk
Het lijdt geen twijfel dat Eppo Doeve ten behoeve
van de samenstelling en de compositie goed gekeken
heeft naar afbeeldingen van oude schuttersstukken.
Behalve dat er altijd minimaal een vaandel prominent
in beeld is, trekt op elk schuttersstuk tenminste een
centrale figuur de aandacht. Op ons schilderij is het
onmiskenbaar de man in het midden, burgemeester
Den Tex. Hij heeft de mooiste met kant versierde kraag
en prachtige borduursels op zijn mouwen. Natuurlijk
reikt de schutterspatrones juist hem een nieuw glas aan.
Het leek me wel een romantisch idee dat de heren in
1951 naar het atelier van Doeve getogen zijn om daar
in zeventiende-eeuwse kleding te poseren, maar dat
is zo goed als zeker niet gebeurd. Bij de navorsingen
voor dit verhaal is in elk geval van één schutter een
foto gevonden die stellig door Doeve gebruikt is om de
desbetreffende kop na te schilderen. Het wordt dan wel
heel aannemelijk dat alle schutters voor dat doel een
fotootje ingeleverd hebben. Om beurten poseren en
verkleden zou immers veel te veel tijd gekost hebben.
Hoe heeft Doeve dan de kostuums en al die prachtige
kragen kunnen schilderen? Op de schuttersstukken van
de oude meesters kun je die kleding en dezelfde kragen
tot in detail terugvinden. Voor het naschilderen daarvan
Het geheim van de dode eend
De practical joker in Doeve kon het niet laten om de
schutters een poets te bakken. De meest linkse van
de zittende mannen op het schilderij houdt in zijn
rechterhand een net geschoten eend. Aan de eend
hangt een label. Met zijn linkerhand wijst de schutter er
nadrukkelijk naar, alsof hij de anderen er opmerkzaam
op wil maken. Op het label staat de volgende tekst: ‘Fa
P. v.d Stad, Wildhandel, Kleine Houtstraat 136’ Reken
maar dat die wildhandel daar echt zat! Wat moet dat
adreskaartje daar? Heel weinig eenden vliegen rond
met een label om hun poot waarop de naam van hun
favoriete poelier staat. Doeve prikt hier door die hele
verkleedpartij heen. Dit wild is niet door deze heren
geschoten, maar aangeschaft bij een wildhandel in
Haarlem! Een démasqué, de schutters voor schut gezet
door de kunstenaar. Hoe leuk deze grap ook mag zijn,
het woord démasqué is welbeschouwd niet op z’n
plaats voor een groep waarvan verscheidene leden
ervaren jagers waren. Niettemin konden ze het wel
waarderen. Achterop het schilderij heeft mijn vader
naderhand een briefje laten plakken waarop alle namen
van de schutters staan en ook: "Geschilderd door
Eppo Doeve en aangeboden 21 mei 1951”. Het moet
een heel vrolijke bijeenkomst geweest zijn toen die
Bloemendaalse notabelen geconfronteerd werden met
hun groepsportret in zeventiende-eeuwse kledij.
24
bovenate rij;
^Schietclub opgericht 20 februari $950.
Geschilderd door Eppo 5ceve en aangeboden 21 mei 1951
Van links naar rechts:
onderste riji
PJKapteljn. J E- ïïEon van -eeuwen, burgemeester Jhr. :ir.
den Ter, A. Hellena, arts, 0. Groen.'nx v-an Zoaleji, P. Schepenaar
J. Voenwn.
Prof. J.?. ten Doeken* te, Dr, F. de Graaff, C,K, Reinders F o lm er
P. v&n Eek, H.fi.O.A. Irnmink, arts, en <i.k Piacher.
Op de v-ior grond; Je Schutteragetrones.
110 X Remind hjH
