www.onsbloemendaal.nl
nr. 1 voorjaar 2021
29
Arie IJzerman op hogere leeftijd.
(Foto: Haerlem Jaarboek 1950)
Een zware slag
Arie IJzerman werd op 6 december 1866 geboren in
Leerdam als zoon van Abraham IJzerman en Maria
Bastiana de Kok. Arie trouwde op 14 april 1892 te
Leerbroek met Arendje Albertina van der Esch en
zij kregen twee kinderen: Johanna Maria Goverdina
(Diemen 1893) en Pieter Bastiaan (Diemen 1896).
Pieter trouwde met de dochter van een ondernemer
in het oosten van het land en werd al snel in de
directie van diens bedrijf opgenomen. Het stel kreeg
vier kinderen, waarvan de oudste zoon Abram Arie
IJzerman op 10 juli 1925 in Nunspeet werd geboren.
Vader en zoon zaten in de Tweede Wereldoorlog
zwaar in het verzet. Op 18 januari 1945 worden het
echtpaar IJzerman en zoon Bram door de Duitsers in
de vroege ochtend in hun woning gearresteerd. Vader
en zoon worden gevangen gezet. Na een aanslag van
het verzet, waarbij vier Duitsers omkomen, worden zij
op 2 maart 1945 met 44 medegevangenen uit hun cel
Een lichtpuntje
Uiteraard was Arie IJzerman net als (bijna) elke
Nederlander geschokt door het binnenvallen van
de Duitsers in ons land op 10 mei 1940. Hij wist net
als iedereen niet wat er nog zou komen, maar de
eerste maanden leek het bezettingsregime van de
Duitsers mee te vallen. Er was voor vader IJzerman
zelfs een lichtpuntje, die eerste maanden van de
oorlog. Dochter Johanna IJzerman was uitzonderlijk
getalenteerd als zangeres en werd in de eerste helft
van de vorige eeuw een beroemd operazangeres,
die in alle bekende operahuizen over de hele wereld
zong, en over de hele wereld woonde. Al snel nam
zij een artiestennaam aan: Joy MacArden. Na twee
mislukte huwelijken trouwde zij voor het uitbreken
van de Tweede Wereldoorlog met een Engelsman en
het echtpaar Cooper-IJzerman ging in Londen wonen.
De in mei 1940 naar Londen uitgeweken Nederlandse
regering besloot 'Radio Oranje’ in het leven te roepen
om het moreel in het vaderland hoog te houden
en tijdens de eerste uitzending van de omroep
op 28 juli 1940 met een toespraak van Koningin
Wilhelmina zong Joy MacArden het zesde couplet
van het Wilhelmus: “Mijn schild ende betrouwen zijt
Gij, o God mijn Heer". Wie het wil beluisteren: https://
nl.wikipedia.org/wiki/Radio_Oranje Of Arie IJzerman
de uitzending zelf gehoord heeft is niet bekend, maar
zo niet, dan zal het hem ongetwijfeld zijn verteld. Wel
iets om met enige trots door het dorp Bloemendaal
ij haar keuze van de auteurs van de
'Blauwe cahiers’ direct na de Tweede
Wereldoorlog ging mejuffrouw
Marie Nierhoff planmatig te werk.
Zagen we in deel 1 van deze serie dat
Anna Rijnierse werd gevraagd om
een fictieve wandeling te maken in haar jeugd aan
het einde van de negentiende eeuw door haar dorp
Overveen, een dergelijke fictieve wandeling moest
er natuurlijk ook komen met een beschrijving van
het dorp Bloemendaal vlak voor de eeuwwisseling.
Voor die klus viel de keus van de gemeentearchivaris
op de oud-hoofdonderwijzer van de Openbare
School en oud-hoofd van de MULO, Arie IJzerman.
Een begrijpelijke keuze, een oud-hoofdonderwijzer
kan meestal wel schrijven, maar Marie en Arie
hadden elkaar ongetwijfeld goed leren kennen nu
laatstgenoemde na zijn pensionering in 1931 zich
vooral had beziggehouden met zijn lievelingsvak
geschiedenis. En wie dat deed in Bloemendaal
kon niet om mejuffrouw Nierhoff heen. In januari
1947 leverde Arie IJzerman, tachtig jaar oud, zijn
werkstuk op het gemeentehuis af dat de titel kreeg
"BLOEMENDAAL VÓÓR 50 JAAR". Toch was het een
wonderbaarlijke prestatie dat Arie IJzerman er in
slaagde dit verhaal op te schrijven. Of zorgde het juist
voor wat afleiding?
gehaald en als represaille op het Rademakersbroek
bij Varseveld in een weiland gefusilleerd: 49 en 19
jaar oud. Twee maanden voor de bevrijding! Er is
veel groot leed geweest in en direct na de Tweede
Wereldoorlog. Voor een ouder is dit wel het meest
rampzalige: om je eigen kind en je oudste kleinkind
te overleven! In een necrologie na het overlijden van
Arie IJzerman op 20 mei 1950 op 83-jarige leeftijd
in het Haerlem Jaarboek 1950 schrijft D. Kuiper aan
het eind van zijn beschouwing: "Het getuigt van zijn
geweldige geestkracht en zijn onverwoestbaar geloof
in Gods genade, dat hij deze zware slag nog vijf jaren
heeft overleefd" Vrij snel na de bevrijding en dus kort
na de zware slag kwam mejuffrouw Nierhoff met
haar verzoek. Ondanks al het leed, ging Arie aan het
werk. De oorlog was overigens heel anders voor Arie
begonnen.
B
