Verbouwing
Nicholaas Schrier
www.onsbloemendaal.nl
nr. 1 voorjaar 2021
35
D
CatechisatiegebouwtjeMaranatha (NHA)
e groet van Paulus 'Maranatha', d.i. "onze Heer Jezus
zal komen", sprak haar kennelijk aan. Na haar dood
legateerde mevrouw Willink Maranatha aan de
Hervormde gemeente. Passend bij de sfeer van het
landgoed was het gebouwtje Maranatha chaletachtig
rustiek uitgevoerd, met fraaie houten daklijsten.
Helaas werd na de oorlog naar plannen van architect
Van Kempen het interieur ingrijpend verbouwd, waardoor ook de ramen
werden aangepast en een dikke stuclaag de aantastingen van de fraaie
baksteengevel moest verhullen. Origineel zijn nog de dakpannen,
zogenaamde Leidse pannen. Ze zijn blad- of spadevormig en worden
niet meer gemaakt. Ook bijzonder is het authentieke hek rondom het
perceel.
Bij een verbouwing van de centrale zaal op de benedenverdieping kreeg
de Haarlemse glazenier Nicolaas Schrier (1900 -1989) in 1950 opdracht
voor de zogenaamde Evangelistenramen. Deze zijn zeer toepasselijk
in het catechisatiegebouwtje Maranatha. De kern van het Nieuwe
Testament bestaat immers uit de vier evangeliën die werden geschreven
door Johannes, Lucas, Marcus en Mattheüs. De vier evangelisten zijn te
herkennen doordat ze een boek bij zich hebben: het evangelie dat ze
zelf geschreven hebben. Daarnaast heeft iedere evangelist zijn eigen
symbool: Marcus een Leeuw, Lucas een Stier, Mattheüs een Engel en
Johannes een Adelaar. In het Bijbelboek Openbaring staan de vier
gevleugelde dieren ook beschreven bij een visioen van de hemel: "Het
eerste dier was een leeuw gelijk, en het tweede dier een kalf gelijk,
en het derde dier had het aangezicht als een mens, en het vierde dier
was een vliegende arend gelijk." De ramen hebben bovenramen die
opengezet kunnen worden. Hier ontwierp Schrier als symbolen een Ster,
de Heilige Geest als duif, het Kruis en de Bijbel.
In 2019 maakte het kerkbestuur van de Protestantse Kerk van
Bloemendaal en Overveen ambitieuze plannen bekend om van het
slecht onderhouden, maar het goed gebouwde catechisatiegebouwtje
een multifunctioneel kerkelijk centrum te maken. Stilzwijgend werd er
hierbij van uitgegaan dat voor de Evangelistenramen geen plaats meer
was. Er werd niet nagedacht over de historische en culturele waarde van
de ontwerpen van Schrier. Bij navraag bleek dat de glas-in-loodramen
in de afvalcontainer zouden belanden. Inmiddels is besloten met de
verbouwing te wachten tot binnenkort twee nieuwe predikanten zijn
aangetreden, die als team gaan samenwerken en dus ook samen hun
wensen over Maranatha mogen formuleren. Er is dus nog hoop op
behoud van de Evangelistenramen van Nico Schrier!
Noot van de redactie
Merkwaardig genoeg heeft de kunstenaar een fout gemaakt door
Johannes als engel en Mattheusals adelaar af te beelden. Zie
afbeeldingen op pagina 34 en achtercover.
1927 ramen voor het gebouw van het Haarlems
Dagblad, Grote Houtstraat 93, Haarlem
1927 ramen voor de (inmiddels afgebrande)
Koningskerk aan de Kloppersingel te Haarlem
1928 ensemble drie ramen 'Het lessen van de Dorst'
PWN Bloemendaal (in archiefdepot)
1933 raam 'Verruimt Uw Geest' Openbare Bibliotheek
in Hilversum
1937 raam 'de Engel' aula van begraafplaats Den en
Rust in Bilthoven
1938-1939 ramen Joodse synagoge van Haarlem,
2x verplaatst, nu synagoge in Heemstede
1941-1959 acht ramen voor de Hervormde kerk
in Santpoort
1948 raam voor de Hervormde kerk in Erichem
1949 Rode Kruis gedenkraam 'hulp aan Joodse
gevangenen' gemeentehuis Westerbork, nu
bruikleen aan Herinneringskamp Westerbork
1950 vier Evangelistenramen met bovenlichten,
catechisatiegebouw Maranatha, Bloemendaal
1952 Rode Kruis gedenkraam 'hulp aan Joodse
gevangenen' in het gemeentehuis van Vught
1952 raam voor de Gemeentereiniging in Amsterdam
1953 raam voor de Gemeentewaterleiding in
Amsterdam
1953 raam voor de Indonesische ambassade in Brussel
z. j. bovenraam voor de Tabakswinkel Jan Van der Pigge,
Grote Houtstraat 81, Haarlem
z. j. raam in de Bloemendaalse School Vereniging, bij
verbouwing verloren gegaan
z.j. raam 'Oude Hoofdgebouw' Provinciaal Ziekenhuis
Santpoort, verblijfplaats onbekend
Nicolaas (Nico) Schrier (Den Haag, 27 juli 1900 - Haarlem, 31 juli 1989)
was glazenier, graficus, schilder en glasmozaïekkunstenaar. Hij werd
opgeleid aan de bekende School voor Bouwkunde, Versierende Kunsten
en Kunstambachten in Haarlem. Als grafisch ontwerper maakte hij onder
meer affiches, advertenties en boekbanden. Later bekwaamde hij zich
in de glaskunst, onder andere in het atelier van Willem Bogtman in
Haarlem. Hij bezocht ook nog de kunstnijverheidsschool in München.
In 1923 begon hij een eigen atelier voor decoratieve kunst in de
Zomerluststraat 22 in Haarlem. Van 1926 tot 1946 werkte hij samen
met Huib de Ru (1902-1980), die ook bij Bogtman had gewerkt. In hun
atelier De Vonk (vanaf 1935 Atelier Schrier en De Ru) werden glas-in-
loodramen, wandschilderingen en glasmozaïeken vervaardigd. Schier
werkte er nog tot circa 1962 en voerde er ook ontwerpen van andere
kunstenaars en architecten uit. In de wederopbouwjaren vijftig was
Schrier uitzonderlijk productief. In de Hervormde kerk in Santpoort-
Noord vervolmaakte hij de serie kerkramen met indrukwekkende scenes
uit de oorlog. Naast de opdracht voor Maranatha kreeg hij verschillende
prestigieuze opdrachten voor passagiersschepen en voor glasramen in
openbare gebouwen in het hele land.
