Onderdak in Bloemendaal
Ruim een eeuw vluchtelingenopvang
Marie-Christine Marres
Hotel Hartenlust
Na de Duitse inval in België in augustus 1914, en vooral
sinds de aanval op Antwerpen in oktober van dat jaar,
vluchtten ongeveer een miljoen Belgen de Nederlandse
grens over. Door hun grote aantal moesten ze over het
hele land verdeeld worden. In Bloemendaal werden de
uitgewekenen voor een groot deel ondergebracht in hotels
en pensions, die te kampen hadden met leegstand als
gevolg van de oorlog. Op 9 oktober arriveerde de eerste
groep van ‘een kleine honderd vrienden uit het zuiden’
(Het Bloemendaalsch Weekblad, 10 oktober 1914) in hotel
Hartenlust, het ‘hoofd-tehuis der Belgische vrienden’
Burgemeester jhr. Bas Backer was verantwoordelijk voor
de coördinatie van de opvang, daarbij geholpen door ‘onze
Bloemendaalse vrouwen en jonge dochters’ Een week
later zaten er ook vluchtelingen in boerderij Sinneveld,
het voormalige hotel Duinlust bij Santpoort en in huize
Caprera (Het Bloemendaalsch Weekblad, 17 oktober 1914).
Veel Belgen bleven maar kort. Eind oktober waren uit
Bloemendaal alweer 93 mensen vertrokken; op 1 januari
1915 verbleven er nog 337, waarvan 164 in Hartenlust.
Dat aantal liep snel terug toen de situatie in Antwerpen
weer veilig was. Een jaar na het einde van de Eerste
Wereldoorlog waren vrijwel alle Belgische vluchtelingen uit
Nederland vertrokken.
Van Ouds het Raadhuis
Tussen 1945 en 1968 vond een grootscheepse repatriëring
plaats van Nederlandse onderdanen uit de voormalige
kolonie Nederlands-Indië, inmiddels de Republiek
Indonesië. Zo’n 300.000 mensen kwamen ‘terug’ naar
Nederland. Zij waren officieel Nederlander, maar velen
waren nooit of maar heel kort in Nederland geweest.
Voor de opvang van de repatrianten die naar Nederland
inds ruim een eeuw heeft Nederland
meermaals te maken met grote stromen
vluchtelingen. De instroom was soms zo
groot, dat de overheid gemeenten vroeg
om te helpen en ruimte beschikbaar
te stellen voor de opvang van deze
mensen. De gemeente Bloemendaal heeft meestal gehoor
gegeven aan zo’n verzoek. De hulp van Bloemendaalse
omwonenden was daarbij onontbeerlijk. Een overzicht.
www.onsbloemendaal.nl
nr. 3 najaar 2022
5
S
Artikel uit Het Bloemendaalsch Weekblad,
17 oktober 1914
Ojijf rtn/rff.
Op Je lets zyn ftc tncr en Jur aan^c
reden. tutti c.'nv ;c kijken In*. Je l Rijen hel
te HjtXTtuBj ij) nukcu
tier 4 taar -.Hartelustliet cede. ttecrt-
aardige KeS.ix, Jat Jaar te iftJitf. van
diJH <ih: dhr IHH J,vttJit I VAtl VflTe jj:>
jet ah Cftl kislef ik
VMr hei I s.k een troepje rn;ro
nJien. Lcstrarxim flctvn <n aan. Km-
deren. Mnavollen op Jen
leflJen f aJerer.0< <r ronJ >n hel hriix. M n-
si:r- ol spoedig herkcahusr aan l.--.i. t.'ir!-
niat* ï.Tiiijkari \jrt alle ImM-
i-xtd, v.nikten, pi.i'jck rook en J, Ikvn tn
1’’ de ru.itc votiSnC stran de i ,;t-
jtctreJ. s* aarop behalve Je tzwJxv
'..r «n koEfte, iclt-cen r-jr sarten i kli
cetieotJJcc fut'* ys vlaai!.
Hel onlbjiE w akch t’l-ef. f’p de banken
aan Je tafel /jiten iiNi/rn Je m raxK.i.'en
ie k/i’-i. In het Jwcicji s dep weden hoofd-
ageei Lwlsve Jttïcktk Pa mes gaan bedrijvig
iwtJ itxi schoor I ttrea.i A J en ikktr.v. ler-
>'l xti'jv.hc Ikk-vehe in k.r>,;i
h'ti unie doed nawebfi IX? 'raap*.: ucn.
eren er keurig uil; gisede ledAanien. Mirer
ln.’4rit‘"c J. mde rncciie rijn vrceiwen r-, sig
mei ver delicti of !»ei aar.kltrdcn en vcr.ru>
Kcti s.u Xi'ideren. Alles maakt. Jank /u Je
Mi arre /oneen dvr damn, ceti indftdc van
goede orde. Pp de deuren Jce kamers r-,—.
kaarlid ucbcehi met de namrt der
fiers. fa Ikt portui R een biklJe uangc-
NaM mi de wïtit der irujlti.Jcü. van ih no
!!n R 1 :t in
Ufdc. .Mei It-'ï.u htbl’jn kij ie bc*
Jravixc /criem der dame** gadegeslagen,
Ni -llartci' ai da; als hef 1xk>M.|c!>u\
der IkijhePe Mijnden te Fcvcbo-jwen K,
teddclden we naaritz land Jen
I.Jke.i ah sir^tldcTi KcnrYireiWc< naar
-St weld". Ibt fax cf f rdd'jk. en **1-
wwiirkn uil; xfoau'en KbrobJcn de xtxr-
ii je.' t«. t.-r ii iifjtv S Jt
bikhebe «axxbfn. !m>ï aan Laiuc UJntti
>ji Let i il te drox. marficn XkeJJen rei'
es de wasten aan met gonJtrfn tri rare*
'.‘likten ctt wriKhietk under kJ-i; uri
een tikveben fapisskr uit Ikrshetii. Op bet
cri joetje'T Je kinderen dai hei een tal
WttJU tndil Ms rijn leien ’Jjapkamcrv i-kx
k-Jk.i->[<n t(( [',ait:»k keriK.JxJJjrj
in gctcedhetiJ jtcbrüeln. In de runK
(minrekken xenoten raakndccn brefc;;-
de hit.viMKsk.'v ahasi van een kkker ev-
xcMuuki ha,'bej!c. l\ tndrvk van orde en
r it J In J.t li ..n t. Kr°oi. en kon*
den met ruiaien d.-n Ufisskr. naar klaam*
xbvsi Ira.nf, mwe R. Jcr.ndurv<,oT t;
kennen te wvn: alles «Jt <c-
ki iv.ht. mile." .Alt, j. uitrei, iiKrx-r.”
de taan Ih’fkbgk.
