u
■^r
QG ra
ir
-
i
Stucplafond in de salon
Tegellambrisering
Wastafel met de originele elementen
Bijkeuken
Omkasting van de radiator in de eetkamer
Rolluiksysteem
Tegellambrisering
Radiatoren en rolluiken
Bepaalde interieurelementen stammen weliswaar
uit de bouwtijd en functioneren nog, maar zijn te
inefficiënt en te kostbaar om te blijven gebruiken.
De bewoner kan er voor kiezen deze elementen te
laten voortbestaan om hun vroegere functioneren
en daarmee de wooncultuur te illustreren. Dit geldt
bijvoorbeeld voor de metalen omkasting van de
nog altijd functionerende verwarmingsradiatoren
in de eetkamer op de begane grond. De radiatoren
zelf zullen moeten worden vervangen, maar de
eigenaren hebben besloten de gedecoreerde
omkasting van de radiatoren te behouden. Dit
geldt ook voor de achttien rolluiksystemen met
rolkasten voor de vensters op de begane grond.
De luiken zijn, getuige het bouwbestek, afkomstig
van de nog altijd bestaande Haarlemse firma S.F.
Senft en functioneren tot op de dag van vandaag.
In het dagelijks leven zullen zij niet gebruikt
worden maar zij vormen getuigenissen van de
technische ontwikkelingen in de wooncultuur van
een vroeg twintigste-eeuwse villa en illustreren de
woongeschiedenis.
Tegels en granito
In Habeo Horam dateert ook het interieur van
keuken, badkamer en toiletruimtes uit de bouwtijd,
hetgeen zeldzaam is. Deze gebruiksruimtes
sneuvelen als eerste bij verbouwingen onder
invloed van de vele technische vernieuwingen en
de veranderende ideeën over voedselbereiding
en persoonlijke hygiëne. De keuken heeft nog
de oorspronkelijke keukenkasten, schouw en
tegellambrisering van witjes, afgezet met een
sierrand in bloemmotief. Keukenkasten en
schouw werden behouden, maar het granito
aanrecht is verwijderd, net als een deel van de
tegellambrisering die te beschadigd was om te
behouden.
Het tochtportaal, de gang, de garderobe, de
wc-ruimte op de begane grond, de badkamer
en de gang op de verdieping bevatten, naast de
originele wastafels, fonteintjes en het ligbad de
oorspronkelijk tegellambrisering in een scala van
verschillende art nouveau motieven die in 1907
1909 werden aangebracht. Zoals gebruikelijk
hebben de tegellambriseringen herhalende
patronen die werden afgewerkt met speciale rand- en
hoektegels. Door de ontwikkelingen in de machinale
keramische industrie in de eerste helft van de
twintigste eeuw was er een enorme variëteit in vorm
en kleur van tegels mogelijk. Hoogwaardige tegels
vochtbestendig en hygiënisch in hun toepassing,
werden tussen circa 1880 en circa 1930 veelvuldig
toegepast in vestibules, keukens, badkamers en in
wc-ruimtes. De belangrijkste tegelfabrieken begin
twintigste eeuw waren Rozenburg in Den Haag, de
Delftse firma De Porceleyne Fles en de Amsterdamse
firma A.H.M. Heystee. Daarnaast waren veel
tegels in Nederlandse villa’s afkomstig van Duitse
tegelfabrikanten. De Duitse tegelindustrie richtte zich
vanaf 1850 vooral op geperste keramische vloertegels
in veelkleurige patronen die wereldwijd geleverd
werden. Ofschoon van de aankoop van tegels geen
nota’s in het bouwbestek werden teruggevonden,
is het zeer aannemelijk dat een Duitse firma de
tegels voor Habeo Horam leverde. De lichtblauwe
achthoekige badkamertegel bijvoorbeeld is, getuige
een inscriptie op de onderzijde, afkomstig van de
Agrob tegelfabriek uit het Duitse Sinzig. Net na de
Eerste Wereldoorlog verkocht deze fabriek zijn tegels
aan vele landen. Bijna al het tegelwerk in Habeo
Horam kon door de eigenaren worden behouden en
gerestaureerd, maar de tegels in de badkamer waren
te zeer beschadigd. De witte tegellambrisering en
de vloer met lichtblauwe achthoekige vloertegels
in ruitmotief, beide afgezet met een sierrand van
bloemen, zullen worden vervangen.
In de keuken, dienstgang en de dienkeuken
werden de granito vloeren in de loop van de
twintigste eeuw bedekt de toen gangbare
verlijmde vloerbedekking of linoleum. Dit heeft
de oorspronkelijke granito vloeren echter ernstig
beschadigd. De vloerbedekking zal door de
bewoners worden verwijderd en voor zover mogelijk
worden de onderliggende granito vloeren na van
vloerverwarming te zijn voorzien, gerestaureerd of
vervangen door een duurzame nieuwe granito vloer.
Licht
Lichtinval was in de villa’s uit de beginjaren van
de twintigste eeuw vaak spaarzaam. Het was
tt t ir ir^
J
iur
if
■Jj
-■ - x
ir
