Terugblik op het lustrum
Van de redactie
www.onsbloemendaal.nl
4
nr. 4 winter 2022
5
Van het bestuur
Frank Verveld, voorzitter
www.onsbloemendaal.nl
nr. 4 winter 2022
Gelukkig zijn er in onze mooie gemeente ook villabewoners die hun gekoesterde
interieurschatten graag openstellen voor geïnteresseerde dorpsgenoten, en zij zijn het
die de viering van ons negende lustrum mogelijk hebben gemaakt. Dankzij hen konden
velen van u op 1 mei een kijkje nemen achter negen statige voordeuren, en dankzij hen
kunnen we u nu dit lustrumnummer aanbieden. Vier zeer verschillende villa’s gaan voor u
open, en u wordt er rondgeleid door een zeer deskundige gids, Esther de Haan.
Kom binnen en wees welkom! Een bijzonder woord van dank is op zijn plaats voor onze
vaste en onvermoeibare fotograaf Cor van Iperen, die zoals steeds met hart en ziel zijn
camera’s bediend heeft. Wij hopen dat u geniet van het resultaat, en wensen u mooie
feestdagen.
De redactie:
Paulanha van den Berg - Diamant, Annette Koster, Marie-Christine Marres,
Gert Jan van Setten en Inge de Wilde
Er is een tijd geweest dat bewoners van imposante huizen met dito interieurs die graag
voor het publiek openstellen. Heel begrijpelijk, want wat heb je aan zoveel moois
als niemand het bewondert? In het Engeland van Jane Austen konden fatsoenlijke
bezoekers bij afwezigheid van de hoofdbewoners rustig in hun manor rondlopen.
Ook in het luisterrijke huis van Willem Philip Barnaart (1781-1851) aan de Haarlemse
Nieuwe Gracht mochten nette burgers zich aan de talrijke weelderig ingerichte
vertrekken vergapen. Die tijden zijn voorbij. In de loop van de laatste twee eeuwen
werden paleizen en landhuizen steeds meer privédomeinen, waar alleen intimi nog
welkom waren. Nog meer afgegrendeld werden de anonieme woningen die in de
villaparken verschenen. In onze tijd gaat dat zelfs zó ver dat ook de exterieuren door
hoge hagen of schuttingen aan het zicht onttrokken worden, allemaal wegens de
sacrosancte privacy.
Bij elk interieur legt ze een ander accent. In het unieke, tot dusver moeilijk toegankelijke
Endymion in Bloemendaal wijst ze op de verbinding van binnen met buiten. Op
allerlei manieren probeerde de toen nog niet beroemde architect Wijdeveld in dit
totaalkunstwerk huis, bijgebouwen en tuin met elkaar te laten versmelten. De architect
van Habeo Horam in Aerdenhout, Jacob van den Ban, was een lokale grootheid en
niet zo bevlogen als Wijdeveld, maar het huis is niet minder bezienswaardig. Esther
prijst de inspanningen van de huidige, nieuwe bewoners om de authenticiteit van
het grotendeels bewaarde interieur te verzoenen met modern wooncomfort. In huize
Sonnewende in Overveen is nog heel goed te zien hoe 'upstairs’ en ‘downstairs’ zich tot
elkaar verhielden. Tussen de familie (de schoonouders van de bekende politicus Carl
Romme) en het personeel bestond een soort 'apartheid', net als in andere soortgelijke
huizen. Na de oorlog ontwikkelde zich al snel een andere wooncultuur. Een duidelijke
exponent daarvan is het naburige woonhuis dat architect Gerard Holt voor zichzelf
en zijn gezin ontwierp in 1956. Het lijkt volstrekt niet op Endymion, maar er zijn
overeenkomsten. Ook Holt creëerde op zijn manier een totaalkunstwerk, waarvoor hij
veel interieurelementen zelf ontwierp en waarin interieur en exterieur bijna naadloos in
elkaar vloeien.
Met dit laatste nummer van het
jaar 2022 van ons tijdschrift, geheel
gewijd aan het lustrumthema
'Verrassingen achter de voordeur',
sluiten we het negende lustrum
van onze stichting op een
bijzondere manier af. Het is
een mooi lustrum geworden.
We zijn blij dat Esther de Haan
hier een grote bijdrage aan
heeft willen leveren. Onze
stichting pleit al langer voor
meer aandacht voor het behoud
van historische interieurs en
historische interieurelementen
in onze gemeente. Dat is niet
altijd makkelijk, ondanks dat vele
betrokken partijen er hard hun
best voor doen. Dat bleek wel
tijdens het rondetafelgesprek dat
de lustrumcommissie onlangs
organiseerde. U leest daarover
elders in dit blad. Het lijkt wenselijk
om in onze gemeente tot een
algehele inventarisatie te komen.
We begrijpen dat Haarlem daar al
mee begonnen is.
Wanneer een woning tot
monument wordt aangewezen
is direct het interieur wettelijk
beschermd. Maar ook in woningen
die geen monument zijn kunnen
bijzondere interieurelementen
bevatten die we graag voor
komende generaties behouden.
Dat is nog niet zo eenvoudig.
Kennis over en liefde voor het
cultuurhistorisch belang is
de grondslag voor behoud,
leerden we van Esther. We
hopen daar met de verschillende
lustrumactiviteiten een bescheiden
bijdrage aan geleverd te hebben.
Graag wil ik degenen bedanken
die dit mogelijk gemaakt hebben.
Allereerst binnen het bestuur de
lustrumcommissie: Elsbeth van
Olffen, Marion Lemmers, Klaartje
Pompe en Carolina Lenarduzzi,
maar natuurlijk ook de redactie
en de activiteitencommissie.
De interieur-excursiedag was
erg geslaagd net als de lezing
tijdens de jaarbijeenkomst en
het rondetafelgesprek met
betrokken deskundigen. Bij de
laatste lustrumactiviteit werd de
creativiteit van de deelnemers
aangeboord en werden
kerstkransen gemaakt om het
interieur te verrijken in deze
speciale tijd van het jaar.
Graag wens ik u namens het
bestuur fijne feestdagen toe met
veel leesplezier. In het nieuwe jaar
zullen wij veel aandacht blijven
besteden aan het behoud van
bijzondere interieurs binnen onze
gemeente.
I »L
