Afwezig tot nadere aankondiging
Dr. Harry Scholten: bonvivant, huisarts
en 'beroepsprocedeerder'
www.onsbloemendaal.nl
nr. 1 voorjaar 2023
15
Bij Harry thuis. Vader en moeder, grote broer Willem en zus Jenny
Harry Scholten, golfend in Zwitserland
Gert de Kruif
onder een
vergrootvader W.A. Scholten legde
in en buiten de provincie Groningen
het fundament voor een enorme
agro-industriële onderneming.
Grootvader Jan Evert en vader Willem
Albert II bouwden daarop voort en zo
ontstond één van Nederlands eerste multinationals, met
vestigingen in onder meer Nederland, Pruisen, Polen,
Tsjechië, Rusland en Oekraïne. Het programma omvatte
producten als aardappelmeel, suiker, stijfsel, strokarton
en turfstrooisel; ook landbouwbedrijven maakten deel uit
van de firma. In 1890 was stichter W.A. Scholten de rijkste
man van de provincie Groningen en de op negen na
rijkste van het land.
Scholtenimperium
Na het overlijden van Harry's vader Willem Albert II in
1932, leek het voor de hand te liggen, dat Harry zijn vader
zou opvolgen als leider van het Scholtenimperium. Een
oudere broer van Harry, Willem Albert III en enkele neven
overleden vroeg, zodat Harry als enige in de directe lijn
van opvolging overbleef. Harry was toen 24 jaar oud en
had een grote belangstelling voor de productieprocessen
die de firma toepaste. Zo heeft hij, als verwoed amateur-
cineast, een film gemaakt van de bouw van een fabriek
in Polen. Ook onthield hij zich niet van commentaar
als grootaandeelhouder en lid van de Raad van
Commissarissen als hij dat nodig vond.
Daarmee maakte hij zich niet populair bij de heersende
groepering, en dat waren met name leden en vrienden
van de 'aangetrouwde' familie Oving. Zij nestelden zich
op belangrijke posities in het bedrijf toen verscheidene
Scholtens jong overleden, en maakten feitelijk de
dienst uit. Om een lang verhaal kort te maken: een
directeurspositie werd Harry niet gegund. Formeel werd
In 1937 is Harry zeker terug geweest in Nederland. Hij
trad op 21 september 1937 in Groningen in het huwelijk
met de huisartsdochter Ynske de Vries. De bruid is 20
jaar, de bruidegom is 29 jaar oud. Het paar gaat wonen
in Bern. In 1938 wordt, nu weer in Groningen, hun zoon
Willem Albert IV geboren. Op één van de door vader
Harry gemaakte films is te zien hoe de kleine Willem, dan
een jaar of twee, in Gstaad in de sneeuw ronddartelt.
hem voorgehouden, dat hij op zijn jeugdige leeftijd te
weinig kennis had van de bedrijven. Wel mocht hij hoofd
van de bedrijfsbrandweer van één van de vestigingen
worden: adding insult to injury.
Zwitserland
Al eerder was de jonge Harry naar Zwitserland verhuisd,
het favoriete vakantieland van de familie, voor een
studie scheikunde. Geld speelde nauwelijks een rol: als
groot-aandeelhouder in het bedrijf genoot hij royale
inkomsten. In april 1932, bij het overlijden van zijn vader,
was hij al in Bern woonachtig, zo blijkt onder meer uit de
rouwadvertentie. Door Harry vervaardigde films laten zien
dat hij van 1932 tot 1940 veel heen en weer gependeld
moet hebben tussen Nederland en Zwitserland. Die
films (te zien bij www.filmbankgroningen.nl en op www.
amateurfilmplatform.nl) vertonen veel riante hotels
in binnen- en buitenland, dure auto's, chique kleding,
mondaine vakantiescènes, en beelden uit de golfsport.
Harry's studie chemie aan de Universitat Bern wordt in
1942 afgerond, ook een tweede studie in de medicijnen
brengt hij in 1947 daar tot een succesvol einde. Hierna
vestigt hij zich in Overveen op het adres Kweekduinweg 1.
Harry schrijft zich in als student medicijnen in Leiden. Hij
wil huisarts worden, maar zijn Zwitserse kwalificaties zijn
daarvoor ontoereikend. In mei 1948 slaagt hij voor het
Harry Scholten, voluit Eerhardus Adolf Herman Scholten, leek geboren
gelukkig ges ternte, in 1908 in de stad Groningen. Als telg uit een zeer succesvolle
ondernemersfamilie zag zijn toekomst er zonnig uit, maar het liep anders dan
verwacht. Een directeursfunctie in de voorvaderlijke multinational werd hem niet
gegund. In plaats daarvan combineerde hij een veelzijdig bestaan als bonvivant met
een huisartsenpraktijk aan de Merellaan in Aerdenhout, en met een verbeten en
vergeefse strijd om het voortbes taan van het familiebedrijf.
O
