364
20 November 1939.
de gemeenten de distributie nog kunnen behouden. Het
ééne gasbedrijf zou den vorin kunnen hebben van eerr
Staatsbedrijf, een speciaal openbaar lichaam, een bedrijf
van alle gemeenten tezamen of van een naamlooze
vennootschap met nog andere deelhebbers. Prof. van
Iterson keert zich in zijn rede tegen het winstmaken
door gemeentelijke gasbedrijven. Hij acht elke oplos-
smg goed, die aan den tegenwoordigen toestand een
einde maakt en de autonomie der gemeente beperkt."
'n beginsel is het spreker niet mogelijk zich op te
werken tot directe en/of indirecte medewerking aan een
gas-economische dictatuur. Elke economische dictatuur
welke in de plaats treedt der vrije onafhankelijke over-
heidshchamen op het terrein van den Staat, provincie
en gemeente, kan de verschrikkelijkste vormen aan-
nemen. De Staat zal toezien. Wie is de Staat? De hooge
regeermg. Wie vormen de hooge regeering? Menschen
van vleesch en bloed als wij. Van de politieke levens-
en wereldbeschouwing der regeerders hangt voor een
gioot deel af, tot welke consecjuenties de concentratie
van het gasbedrijf in Nederland zal leiden. Zoover is
het nog lang niet, zal opgemerkt worden. Wij staan
aan het begin en tot aansluiting bij de begin-actie, ad-
viseert het College van Burgemeester en'Wethouclers.
Concentratie van invloed en macht heeft o a tot
gevolg:
a. de strijd om de economische overmacht;
b- exploitatie van den invloed en het geza0' der
overheerschende overheids-instanties in den
economischen strijd;
c. de onderlinge strijd tusschen gemeenten, provin-
cies en staat om elkander er economisch onder
te krijgen.
Men kan en mag van spreker niet verwachten, dat hij
zich overal thuis voelt waar winst te behalen valt. Wij
staan hier midden in den strijd om de economische en
sociale onafhankelijkheid van de gemeente en hare ge-
meentelijke instellingen. Het wordt door spreker als een
sociale onrechtvaardigheicl beschouwd, om datgene wat
door kleine lichamen (in casu de gemeenten) 'kan ver-
richt en verschaft worden, over te dragen op grootere
gemeenten, subsidiair provinciale instellingen of staats-
mstellingen.
De gasfabriek van Heemstede, het is uitdrukkelijk
