324
14 december 1962.
kingen naar de vraag of men voorkeur had voor centrale verwarming of
v°or andere verwarming, blijkt, dat verreweg de meerderheid de voorkeur
geeft aan centrale verwarming. Als men de woningen in Nederland gaat
verdelen in dezelfde verhouding, dan blijkt, dat alieen maar woningen met
centraie verwarming zouden mogen worden gebouwd, afgezien van het
technisehe punt of men op een gegeven moment blokverwarming bedoelt
of wijkverwarming of een andere centrale huisverwarming. Een ander ar-
gument is hier al naar voren gebracht, n.l. het beter benutten van de vol-
ledige woonruimte. Tenslotte wil spreker nog zeggen, dat de hogere huur
eigenlijk het eerste bezwaar is dat tegen centrale verwarming naar voren
wordt gebracht. Spreker meent, dat aan dat bezwaar kan worden tegemoet
gekomen door een zodanige ruiling van huizen toe te passen, dat de huizen
zonder centrale verwarming beschikbaar komen voor mensen die het niet
en de huizen met centrale verwarming beschikbaar komen voor de men-
sen die het wêl betalen kunnen. Spreker gelooft dat op dit terrein ook een
taak ligt voor de Vrouwenadviescommissie, want de vrouwen zijn degenen
die hier het meest mee te maken hebben. Spreker meent dat het verstandig
is als de vrouwen, die deze winter met kolen moeten sjouwen, tegen hun
mannen zullen zeggen, dat in alle nieuwe huizen centrale verwarming moet
worden aangebracht.
De heer van der Linden is eigenlijk een beetje verbaasd over hetgeen
men in woningwetwoningen wil gaan doen. Indertijd was spreker nogal
pessimistisch gestemd over het bouwen van woningwetwoningen met cen-
tale verwarming. Uiteindelijk is spreker toen met het voorstel akkoord ge-
gaan, omdat hij het wilde beschouwen als een proef. Het gaat er maar
om of centrale verwarming betaalbaar is. Vroeger werd er van uitgegaan,
dat 1/7 van het inkomen het huurbedrag mocht zijn. Nu is men al gekomen
tot 1/6 en spreker heeft zelfs in bepaalde kringen al de mening horen ver-
dedigen, dat het 1/5 mocht zijn. Als men 200,— in de week verdient is
het niet zo erg om daarvan 1/5 als huur te betalen, omdat er dan nog vol-
doende overblijft om van te kunnen leven. Maar als men een inkomen heeft
van ongeveer 100, en men heeft een gezin met opgroeiende kinderen,
dan is 1/6 nog te veel. Nu zegt de heer Enschedé, dat zij die in de om-
standigheid verkeren, dat het hun financiëel niet mogelijk is om in een be-
hoorlijke woning te wonen, maar moeten verhuizen. Spreker is echter zeker
niet bereid om een dergelijke degradatie toe te passen. Spreker onderschrijft
volkomen de wenselijkheid om het comfort in de huizen zo groot mogelijk
te maken, maar het moet voor de bewoners betaalbaar blijven. Daarmede
raakt men het kernpunt. Er zal misschien nog wel eens een tijd komen,
dat ook centrale verwarming mogelijk zal zijn, maar spreker voorziet het in
de allernaaste toekomst niet. Spreker hoort nog heel dikwijls, dat men geen
centrale verwarming zou willen, want wanneer het buiten koud is en de
bloemetjes op de ruiten staan, dan is een gewone brandende kachel toch
eigenlijk het gezeiligst. Spreker is misschien een beetje conservatief. De
heer Enschedé zegt, dat de taak van de huisvrouw door centrale verwar-
ming wordt verlicht, maar spreker meent dat de mannen dan de kachel
moeten stoken. Spreker heeft wel eens iemand horen zeggen, dat men juist
het schoonmaken van de verwarmingsketel en het naar boven brengen van
de as niet door de vrouw kan laten verrichten. Spreker zou het toejuichen
als het mogelijk was om in iedere woning centrale verwarming aan te bren-
gen maar hij acht die mogelijkheid op het ogenblik voor een groot aantal
mensen financiëel niet aanwezig.
De heer Brandsma gelooft dat het geen vraag is of men voor- of tegen-
stander is van centrale verwarming in de woning, maar dat het voorname-
lijk een kwestie van financiëele draagkracht is. Als men zegt, dat centrale
verwarming een groter woongerief geeft, dan is spreker het daar volkomen
mee eens. Toen spreker in Heemstede kwam wonen kreeg hij voor het
