14 december 1962.
325
eerst van zijn leven centrale verwarming. Spreker was ook gewend om een
kolenhaard en zelfs wel twee tegelijk te stoken. Zijn persoonlijke ervaring
met centrale verwarming is gunstig. Spreker heeft ook wel eens van zijn
vrouw gehoord hij weet niet of ze goed huishoudt dat het stoken van
2 3 kolenhaarden of een centrale verwarming financieel weinig verschil
uitmaakt. Het gaat alleen om de investering van de apparatuur en de daar-
uit voortvloeiende hogere huur. Die wordt in het antwoord van burgemees-
ter en wethouders begroot op 5,per week. Spreker kan zich indenken,
dat gemiddeld 2000,per woning in centrale verwarming moet worden
geïnvesteerd. Als men 7 rekent komt men op 140,dus dat zit wel aar-
dig in de buurt van 5,Sprekers fractie staat op het standpunt, hoe
meer woongerief hoe liever. Maar dan mag spreker er toch op wijzen, hij
weet niet wat de wethouder van plan is te antwoorden, maar spreker denkt
dat zijn gedachten ongeveer in dezelfde richting zullen gaan dat men
hier nu eenmaal te maken heeft met het feit, dat de draagkracht van de
loontrekkenden gekoppeld is aan het huurpeil of omgekeerd. Hoe men
het maar zien wil. Als dus door andere fracties gepleit wordt voor het aan-
brengen van werkelijk belangrijke voorzieningen in de wonmgen, zal de
P.v.d.A.-fractie daar zeker volledig achterstaan en dan daar waar de loon-
trekkenden inderdaad in staat zijn om de hogere huur te kunnen betalen,
want daar gaat het om. Spreker gelooft, dat hier voor de centrale overheid
een taak ligt. Spreker weet niet hoe het de volgende week in de Tweede
Kamer zal gaan maar het is hem uit andere hoofde bekend, dat dan de
begroting voor volkshuisvesting aan de orde komt en daar zal wellicht over
dit punt het een en ander worden gezegd. Maar nogmaals, het is niet een
kwestie van voor of tegen centrale verwarming in de woningen, maar een
kwestie van huur- en loonbeleid van de centrale overheid. Als men het dus
zo wil zien en dan in zijn volle consequenties, dus tot aan de top van het
centrale beleid, kan men op de medewerking van zijn fractie volkomen
rekenen. Of het een haalbare zaak is, om het in politieke termen te zeggen,
is een andere kwestie. Op dit ogenblik lijkt het spreker niet te realiseren,
juist in verband met het centrale huur- en loonbeleid dat onze regering
voert-
Mevr. Vriesendorp zegt, dat de heer Enschedé er argumenten bijhaalt
van kachels verzorgen e.d. waarbij spreekster de indruk krijgt, dat hij niet
alleen de kachel moet verzorgen maar ook stof moet afnemen. Maar dat îs
het belangrijkste niet. In verband met de studie van de kinderen, waardoor
kinderen behoefte hebben aan een eigen kamer waar zij kunnen werken
zal de hele woning gebruikt moeten worden. Men kan zich behelpen met
elektrische kachels e.d. maar dat is ook duur. Spreekster gelooft dat dat ei-
genlijk even duur is als 5,— in de week voor centrale verwarming. Zij
staat geheel achter het standpunt van de heren Enschedé en Brandsma om
te proberen in alle nieuwe woningen centrale verwarming te krijgen.
Ir. Frets meent, dat de stookmethoden op het ogenblik een zekere evolutie
ondergaan. Spreker meent te moeten wijzen op de grote gasbel die m
Groningen aanwezig is en die zeker ook zijn invloed zal hebben. Hij ge-
looft, dat men een perfectionering van nieuwe methoden van verwarming
niet mag verwaarlozen. Spreker heeft even een krabbeltje zitten maken,
aannemende dat in alle nieuwe woningen centrale verwarming wordt aan-
gelegd, dan kost dat voor woningen van 300 m3 3000,per stuk. Voor
100.000 woningen per jaar vergt dit 300.000.000. Spreker gelooft dat dit
wel onverteerbaar zal zijn. Daarvoor moet dan aan huur 25.000.000 per
jaar meer worden opgebracht.
De hec.r Verkouw zegt, dat professor Pen heeft geschreven, dat al deze
dingen zijn op te lossen als men bereid is wat minder technische appara-
ten, wat minder auto's en televisietoestellen te kopen. Spreker heeft met
instemming geluisterd naar de woorden vau de heer Enschedé, bijgevallen
