De utiliteitstheorie was in vele opzichten de theorie van de
inductie en het imperisme.
We krijgen een goed heeld van 11 leven en streven van de Uti
litarians als we zien hoe Hames Mill, de voornaamste disci
pel van Jeremy Bentham zijn zoon John Stuart Mill groot
brengt. (zie Sir Arthur Salter'ss Essay on John Stuart Mill
p.312 ff.).
HUMPHRY HOUSE maakt in z'ns The Dickensworld cp p.205 de vol
gende opmerking? Dickens did not understand enough of any
philosophy even to he ahle to guy it successfully. Inderdaad
D. valt niet de philosophie aan maar de uitwassen daarvan
en de mindere goden van dit stelsel, o.a. Charles Knight
secretary of the Society for the Promotion of Useful Know
ledge, en Mac Cullogh, schrijver van Descriptive and
Statistical Account of the British Empire.
Dickens schrijft aan deze Charles Knights „My satire is
against those who see figures and averages and nothing else-
the representatives of the wickedest and most enormous vice
of this time. Het mikpunt van zijn satire in Hard Times is
voornamelijk Gradgrind, waar we later meer aandacht aan zul
len Besteden»
Zijn sociale kritiek vinden we in de geschiedenis van Stephen
Blackpool en Rachel. Voor deze mensen waren het HARD TIMES
POR THESE TIMES. De arbeider was rechteloos, arbeidsuren
veel te lang, lonen laag, huisvesting armelijk, tegen ontslag
was geen beroep mogelijk. We zien hiervan een illustratie in
hfst„21 Men Masters, waar Stephen zonder een schijn van re
delijkheid wordt ontslagen.
Wat nu zagen de Victorians als belangrijkste aspects de ver
oordeling van de Utiliteitsleer of de critiek op de sociale
toestanden. We krijgen sterk de indruk dat zij 't laatste als
't belangrijkste beschouwen.
Macanly reageert op Hard Times met Sullen Socialism.
Ruskins He is entirely right in hin main drift and purpose
in every book he has written^ and all of them but especial
ly Hard Times should be studied with close and earnest care
by persons interested in social questions.
151
