Een tiental bladzijden verder vervolgt Jeronimo de Vriess
Met Dickens zeggen wijs wat er kwaad is in sommige boeken
is niet kwaad voor kinderen, daar zij het niet verstaan.
De heer Micawber is goed voor hen en zij maken pret met
hem. Doch uw Index bijgehouden en het goede en vroolijke
voor de hand gelegd. De kennismaking met goede karakters
is goud waard en wat zullen de goede Tom Pinch en de
belangstellende kapitein Cuttle een jongen goed doen.
Daar is rondom ieder mensch een zekere dampkring, rondom
den één zacht, gelijkmatig, weldadig, gelijk aan die warme
en vochtige atmosfeer, waarin de fijnste planten zich ont
plooien en bloeien, waarin de teerste stekjes aanslaan;
soms is hij schraal, ongestadig, waar hitte en koude, waar
smook en droogte de gezondste planten doet stikken en
versterven.
En is 't met de boeken anders? Zij krijgen, waar zij boeien
iets van den invloed van levende wezens en hebben hun
dampkring, zacht, mild vriendelijk vroolijk of koud, cynisch
en harteloos.
Als Willem en Mina dan zitten achter de barricade, als zij
dan met het hoofd in de handen neergebogen met hunne hel
den verkeeren, met hen reizen, strijden, overwinnen, met
hen vergiffenis schenken en de edelmoedigheid ten top
voeren, als dan de gelukkige lezer of lezeres neen, de
deelnemende oog- en ooggetuige alles mede doorleeft, en,
zonder het te weten, ademt in een sfeer van grootheid en
goedheid, en al deze dingen weglegt, ja, de helden en
heldinnen meedraagt in het hart - dankt dan den goeden
schrijver, die uw kind gelukkig maakt, die het doet lachen
die het doet gevoelen en deelnemen, die het door zijne
boeken leert deze wereld met een belangstellenden blik
gade te slaan en al haar schoonheid en geluk en al hare
vriendelijke en edele karakters in beelden voor zijne oogen
doet leven; die het opvoedt in den eeredienst van het
301
