"Little Emily". Steerforth wordt bleek, wanneer hij aan David mee
deelt dat Littimer, Steerforth's bediende een oogje op de boot komt
houden; het verbleken heeft een oorzaak: Littimer moet de schaking
voorbereiden, zoals wij later van Miss Mowcher vernemen.
Emily breekt in snikken uit, wanneer Martha met Ham's spaarcentjes
in haar boezem is vertrokken; begrijpelijk: zoals later zal blijken
verschilt Emily niet zoveel van Martha. Beiden gevallen vrouwen.
Martha verblijft ook bij voortduring in liggende houding, op de grond.
Zelden wordt een slechte genius bij Dickens zo symphatiek afgeschil
derd als Steerforth. De "bad angel" Steerforth is behalve "bad" ook
een "angel". Hij is knap van uiterlijk: "noble head", "very good-
looking", "clustering curls", "gracefull athletic form". Hij heeft
vele intellectuele capaciteiten. Hij is sportief op het rusteloze af.
En hij is bovenal innemend, charmant. Binnen vijf minuten is Peggot-
ty voor hem ingenomen. Maar de engel is ook een kwade engel:
egoïstisch - de slaperige David moet hem nachtenlang verhalen ver
tellen; onverschillig tegenover andermans gevoelens - de scene met
Mr Mell; snobistisch - het verhaal van Steerforth en Emily is niet
alleen het melodramatisch verhaal van een gevallen vrouw, maar ook,
en misschien wel vooral, het verhaal van de tegenstellingen tussen
twee verschillende maatschappelijke klassen. Steerforth's klasse-
snobisme komt bijvoorbeeld tot uiting in zijn onverschillige antwoord
aan Rosa Dartle: "but they (i.e. the lower classes) have not very
fine natures and they may be thankfull that like their coarse rough
skins, they are not easily wounded" (hoofdstuk XX). Dergelijke opvat
tingen worden door zijn moeder gedeeld: zij tracht Peggotty af te
kopen met geld, evenals in het begin van Copperfield Steerforth zelf
heeft laten doorschemeren dat Mr Mell wel kan worden afgekocht door
Mell's moeder een aalmoes te geven.
Steerforth's charme is in wezen niet anders dan een verfijnd egoïsme.
David merkt dat op aan de manier waarop Steerforth Peggotty en Barkis
om zijn vingers windt. "I thought even then and I have no doubt now,
that the consciousness of succes in his determination to please in
spired him with a new delicacy of perception and made it, subtle
as it was, more easy to himA brilliant game, played for the excite-
ment of the moment in a mere wastefull careless course
of cunning what was worthless to him and the next minute thrown away"
(hoofdstuk XXI),
Het hemelhoog juichend en totterdood bedroefd is Steerforth niet
vreemd. Hij lijdt aan wisselende stemmingen. Voor Peggotty's haardvuur
gezeten roept hij uit: "I wish with all my soul that I had been better
guided the torment to myself that I have been'.", om dan plot
seling als een blad aan de boom om te slaan met:
- 9 -
