de teugelloze overgave aan emotionaliteit, eenzaamheid ("Is it
not better then to be alone"), de mysantropie, de zucht naar zelf
vernietiging en vernietiging van anderen ("I loved her and destroyed
her"), het nihilisme, de "ennuie", dit alles zijn verschijnselen
die wij tegenkomen aan de beginfase van de Romantiek. Het is de
tijd van "Das Leiden des jungen Werthers", van "Sturm und Drang",
van "Das Gluck ist dort wo Du nicht bist". Het is de fase die ook
de andere Romantici als Wordworth en Coleridge hebben meegemaakt
en waar zij later, in een ietwat burgerlijke gezapigheid verwonderd
naar terugzien.
In tegenstelling tot de haar voorafgaande stromingen, berust de
Romantiek - zeker in Engeland - op de filosofie van de verandering.
Zij keert zich tegen een statische opvatting van de werkelijkheid
als voorafgegeven en door de mens te verklaren. In de Romantische
levensbeschouwing is verandering een positieve waarde. Morse Peckham
onderscheidt in de Romantische beweging twee fasen, een eerste,
negatieve als voorloper van een tweede positieve fase (26). De
eerste fase is er een waarin de nieuwe ideeën nog als pijnlijk worden
ervaren. Typerend voor die fase zijn helden, vervuld van schuld,
vervreemd van hun omgeving, eenzaam. Het is het beeld van de Byro-
niaanse held. Het beeld ook van het eerste gedeelte van Coleridge'
The Ancient Mariner, bijvoorbeeld verwoord in de bekende regels:
"Alone alone and all alone
"Alone on the wide, wide sea
"And never a saint took pity on
"my sool in agony
Pas in de tweede fase worden de langzaam gegroeide ideeën bewust
verwerkt. Het is de fase waarin "The Ancient Mariner" zich bewust
wordt van de wereld om hem heen, die hij eerst nog als weerzin
wekkend en vijandig heeft ervaren, getuige de regels:
"Yea slimy things did crawl with legs
"Upon the slimy sea
maar die in deze fase worden tot:
"0 happy living things! no tongue
"Their beayty might declare
"A spring of love gushed from my heart
"A I blessed them unaware
"The self-same moment I could pray...."
En op datzelfde moment valt ook het symbool van zijn schuld, de
door de Mariner neergeschoten Albatros, van zijn schouders op de
grond
- 16 -