- 64 -
Frankrijk voor grote oplagecijfers van kranten zorgde, genoot ook daar
voorliefde. Onderzoek wees uit dat tussen 1836 en 1840 alleen al in
Gent werk van Alex. Dumas in 827 afleveringen verscheen. Dickens bleef
daar met 429 afleveringen verre bij achter, maar nog altijd vóór
14)
Eugène Sue, die de derde plaats bezette met 357 afleveringen.
Nee, voor ware, opbouwende en zedekundig verantwoorde romans, zochten
wij het vooral bij de Engelsen.
'Scott, Bulwer, Cooper, Dickens, Blessinghton, Warren zijn alle
namen die u onwillekeurig de hand aan den hoed doen slaan, en dus
roept men een Engelschen roman, hier vertaald, ligt een goede
reis toe, terwijl we de Franschen het liefst op den rug
zien, verder niet, aldus een recensent in het tijdschrift
Nederland (1851).
Toch hadden ook die Engelsen wel hun gebreken, uitvloeisel van hun
'meestmogelijke nauwkeurigheid', die leidde 'tot inventariseren en
catalogiseren'. En juist aan die klachten van langwijligheideen
tonigheid en gerektheid' en dat er in Engelse romans 'te veel betoogd,
geredeneerd, gemediteerd, bijna schreven wij - gepreekt' wordt,
zal de verschijning van Dickens een abrupt einde gemaakt hebben.
Maar wat de recensenten vanuit welke zedelijke of letterkundige op
vatting dan ook mochten hebben aan te merken, het lezende publiek ging
eigen wegen en trok zich van de betweters niets aan. Frijlinks Lees
kabinet bevatte regelmatig bijdragen van Dickens en anderen, ja ook
van de wufte en 'volatieve' Franse auteurs. Wie streeft naar het
vervaardigen van een volledige bibliografie van alle Nederlandse
Dickens-vertalingen heeft dan ook een niet onaanzienlijke taak. Naast
afzonderlijke drukken en herdrukken moet hij ook een groot aantal
tijdschriften, almanakken en jaarboekjes ter hand nemen. Vooral de
'kersverhalen' vonden gretig aftrek; in afleveringen brachten zij de
lezers rond de jaarwisseling in de juiste stemming. De burgerlijke ge
zelligheid, bij ons zo in aanzien, vond een pendant in de 'cosiness'
die Dickens zo ruimschoots bood. Tussen 1844, toen Het Leeskabinet
kwam met 'Een kerssprookje' en 1867/68 toen de Huisbibliotheek
Lectuur voor den beschaafden stand 'Mugby Junction' en 'Zonder uitweg'
bracht, moet zo heel wat een weg naar Nederlandse lezers gevonden
hebben. Maar... Het Leeskabinet en de Huisbibliotheek kostten respec
tievelijk ƒ10,50 en ƒ9,per jaargang en de toevoegingen 'beschaafde
kringen' en 'beschaafde stand' zeggen genoeg.
