- 97 -
Velserbeek, die hun oorsprong vonden in het hoge duingebied. Waar
treft men beken in Amsterdam?1 zo roept de niets vermoedende redac-
4)
teur! Had hij maar omhooggekeken, dan had hij het zwaard van
Damocles kunnen zien bungelen aan de flosdraad van de Amsterdamse
Beken.
Nog duidelijker blijkt het omineuze karakter van de Amsterdamse coup
uit het bestuursarchiefTot het moment van aantreden van de eerste
Beek - Jo in dit geval, maar voor onze geschiedenis is het om het even
wie van de twee usurpatoren aan het bewind was - werd in het archief
nauwgezet alles bewaard en vastgelegd. Nadien niets van dat alles. In
de persoon van Frank Keene O.G. hadden de gebroeders Beek de ideale
secretaris gevonden in de meest letterlijke zin van het woord: hij
schreef zo geheim dat er niets van is terug te vinden.
Zoals ik al vermeldde, heb ik afgezien van mondelinge bronnen. De af
gelopen jaren hebben de gebroeders Beek mij vele verhalen toever
trouwd, maar gezien de machinaties rond de Amsterdamse coup zult U wel
willen aannemen dat het waarheidsgehalte daarvan aanzienlijk lager
ligt dan de drang tot zelfrechtvaardiging der Gemini.
Ik keer daarom terug tot de schriftelijke bronnen. De eerste vraag,
die zich opdringt is; 'Waar ligt het begin der Haarlem Branch?'. Op
het eerste gezicht lijkt deze vraag gemakkelijk te beantwoorden.
Buiten iedere twijfel is de Branch te Haarlem geboren en buiten
dezelfde twijfel is Dickens zelf de inspirator geweest. Dickens' roem
werd gevestigd met de Pickwick Papers en de Pickwick Papers zijn
ondenkbaar zonder de leidende gedachte van een club. Slechts vijf
pagina's vormen hoofdstuk I van de Pickwick Papers, die vijf pagina's
waren voor Dickens voldoende om aan de leidende gedachte magistraal
5)
gestalte te geven.
De geboorte van de Haarlem Branch lijkt dus in Darwinistische zin
gemakkelijk te begrijpen. Haarlem als broedplaats van literaire
eigenzinnigheid, dwars op de Amsterdamse hoofdstroming, was rijp voor
een Dickens' Branch. Maar zo gemakkelijk als te begrijpen is waarom
giraffen lange nekken hebben - the survival of the tallest - zo
moeilijk is te vatten waarom giraffen alleen in Afrika voorkomen en
waarom de kans gering is dat Uw kat morgen een giraf werpt, hoe hoog
U het etensbakje ook zet. De omgeving moet meewerken, maar voldoende
is dat zeker niet.
Wat levert nu het bronnenonderzoek op? In Michel van der Plas'
inleiding tot de bundel 'Dickens, waar zijn Uw spoken?' lezen we de
volgende verklaring.
