hebben ingenomen, maar ook omdat de
handeling van het verhaal erdoor werd
onderbroken. En een overzichtelijke
handeling was voor de Gidsredacteur hét
kenmerk van goede, moderne verhaalkunst.
Dit standpunt verwoordt hij bijvoorbeeld
ook in de Reisontmoetingen, in de ander
halve pagina tekst waarmee hij het hiaat
opvult dat door de eliminatie van de
Strolier en zijn verhaal is ontstaan. Het
begin van die opvulling luidt:
Wij hebben het altijd in Don Quixote
en Gilblas bewonderd, dat de
schrijvers alleen van de belangrijkste
handelingen hunner helden verslag
deden, en wij hopen hen na te volgen
en dus ook bewonderd te worden door
niet te verhalen, hoe Mr. Pickwick en
Mr. Tracy Tupman en de zonderlinge
vreemdeling, den ganschen avond
Rochester doorzochten 11, alinea
1, p. 323/4)
De handeling waar het Potgieter om te doen
is, begint pas in hoofdstuk 2 van de
Pickwick Papers. Hoofdstuk 1, het satirisch
verslag van een vergadering van de
Pickwick Club, vormt een lange aanloop tot
het hele werk, een breed uitgesponnen
exposé, dat qua lengte niet in verhouding
staat tot die ene Reisontmoeting die in De
Gids verteld wordt Als eigenzinnig
negentiende-eeuws vertaler had Potgieter
gemakkelijk het hele hoofdstuk weg kunnen
laten en een korte uitleg over de relatie
tussen Pickwick en zijn metgezellen, en de
reden voor hun reis, in zijn eigenlijke
vertelling kunnen invlechten. Maar als het
-74 -
curieuze hoofdstuk 1 geheel verdwenen
was, zou de relatie tot de bron van het
verhaal verduisterd zijn, en met die bron
wilde hij als literair voorlichter de lezers
nu juist bekend maken. Vandaar dat hij
hoofdstuk 1 niet geëlimineerd heeft, zoals
de Stroller en zijn verhaal, maar een ken
merkend fragment ervan benut heeft om de
lezer een idee te geven van het ontstaan
en de excentriciteit van het reisgezelschap
der Pickwickisten. De presentatie van de
vertelling die volgt op dit exposé, is
anders dan bij Dickens. De inhoud van
hoofdstuk 2 en 3 is onderverdeeld in tien
handelingseenheden, die, genummerd van 2
t/m 11 en voorzien van kenmerkende
titels, als afzonderlijke hoofdstukjes zijn
afgedrukt. Om misverstand te voorkomen
spreek ik verder van paragrafen. Inclusief
de inleidende paragraaf zijn het er elf, en
ze zijn gepubliceerd in drie afleveringen.3)
In april en juli verschenen telkens drie
paragrafen, in september de resterende
vijf. Deze dubbele aflevering behelst het
verhaal van het duel en de verdere
ontmoeting met Dr. Slammer, dat niet op
een bruikbare plaats in tweeën te delen
was. En net als de gehele Reisontmoeting
moesten ook de afzonderlijke afleveringen
ieder op zichzelf een afgerond verhaal
vormen.
Redactionele ingrepen
De indeling in paragrafen en afgeronde
afleveringen gaf de vertaler een handige
mogelijkheid om de tekst te redigeren, dat
wil vooral zeggen om die af en toe wat in
te korten. Zo wordt aan het eind van de
eerste aflevering een halve pagina tekst
